نقش سرعنوان‌های موضوعی فارسی در بازیابی منابع اطلاعاتی‌کودکان از دیدگاه کتابداران کتابخانه‌‌های عمومی استان همدان

الموضوعات : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

سعید لطیفی ¹ , عاطفه زارعی ² , سعید غفاری ³

1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
2 - استادیارگروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
3 - استادیار گروه علم اطلاعات ودانش‌شناسی دانشگاه پیام نور واحد قم

تاريخ الإرسال : 26 الجمعة , رجب, 1436 تاريخ التأكيد : 19 الخميس , ذو القعدة, 1436 تاريخ الإصدار : 10 الإثنين , ربيع الأول, 1437

الکلمات المفتاحية: بازیابی‌ اطلاعات, سرعنوان‌های موضوعی, کودکان,

ملخص المقالة :

هدف: هدف از پژوهش حاضر، تعیین نقش سرعنوان های موضوعی فارسی در بازیابی منابع اطلاعاتی کودکان از دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان همدان بر اساس سه مؤلفه نیاز خواننده، وحدت موضوعی و مسائل زبانی است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و به صورت پیمایشی انجام گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه پژوهش شامل40 نفر از کتابداران کتابخانه های عمومی استان هستند که دارای مدرک علم اطلاعات و دانش شناسی اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی ، جداول توزیع فراوانی، شاخص های عددی میانگین و انحراف معیار استفاده شد ، برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون تی یک نمونه ای و کولمو گروف- اسمیرنف استفاده شده و آلفای کرونباخ پرسشنامه 987/0است. این پرسشنامه نظر کتابداران را در 3 بعد تخصصی از اصول سرعنوان های موضوعی شامل نیاز خواننده، وحدت موضوعی و مسائل زبانی مورد سنجش قرار می دهد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که در سرعنوان های موضوعی، وحدت موضوعی با (29/3) و مسائل زبانی با (80/2) و نیازخواننده با (79/2)، به ترتیب بیشترین میانگین و نقش را در بازیابی منابع اطلاعاتی کودکان دارند. نتیجه گیری : نتایج فرضیه های پژوهش نشان داد که نقش سرعنوان های موضوعی در بازیابی منابع اطلاعاتی کودکان بسیار پایین است و استفاده از آن در این منابع با توجه به درک و فهم پایین کودکان دارای بازخورد مثبتی نیست.

المصادر:

اخوتی، مریم؛ داورپناه، محمدرضا؛ دیانی، محمد حسین؛ شعبانی ورکی، بختیار (1388). تحلیل و مقایسه شبکه مفهومی          حاکم بر سرعنوان­های موضوعی و متون فارسی کتابداری واطلاع‌رسانی بر اساس رویکرد تحلیل حوزه. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، 10(2)، 173-190.

انصاری، نوش­آفرین(1391). هم اندیشی خدمات کتابخانه­ای برای کودکان با نیاز­های ویژه. کتابخانه عمومی حسینه ارشاد، تهران:17 مهر،1391. بازیابی شده از:

www.lisna.ir/report/10169.

جعفر قلیان، طاهره (1377). ادبیات کودکان، ویراستاررضا قلی ابوالحسنی. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور.

جعفرقلی بیگلو، ­موسی(1378). مقایسه فرایند موضوع­سازی ذهنی جویندگان اطلاعات با ساختار سرعنوان­های موضوعی فارسی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات،14(3)، 13-27.

شریف، عاطفه؛ داورپناه، محمد رضا؛ صنعت جو، اعظم (1391). شناسایی نظام مفهومی حاکم بر فهرست سرعنوان‌ها و تطابق آن بانظام رده­بندی کنگره و نظام دانشی در ایران. پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 4  (74)، 832-857.

فتاحی، رحمت اله؛ ارسطوپور، شعله (1386). بررسی میزان همخوانی سرعنوان­های موضوعی فارسی با کلید واژه­های عنوانوفهرست مندرجات کتابهای فارسی در حوزه‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم کاربردی و علوم محض. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 39 (3)، 52-67.

کاظم پور، زهرا؛ اشرفی ریزی، حسن (1388). مقدمه ای بر نمایه سازی و چکیده نویسی) راهنمای عملی .(تهران: چاپار.

کوکبی، مرتضی (1379). اصول وحدت و سرعنوان‌های موضوعی. کتابداری، (34)، 47-61.

میرجلیلی ، حسین  (1381). چگونگی نمایه­سازی در پایگاه­های اطلاعاتی مراکز اطلاع‌رسانی تهران".، فصلنامه کتاب، 13(2)،
42-51.

میرصادقی، جمال (1360). مقدمه ای بر مراحل خلق و تولید ادبیات کودکان. تهران: آگاه.

نشاط، نرگس (1390). در جست و جوی معنا: رهیافتی معناشناختی در علم اطلاعات. تهران:کتابدار.

 

Cisco, S. L. (1998). “One foot in front of the other”. Inform, 12 (5), 20-32.

Cutter, Charles Ammi. (1953). Rules  for Dictionary Catalog. 4th ed. London: The Library Association.

Daily,Jay.­E.­ (2009). Subject Headings. Encyclopedia of Library and information Science. vol. 29 1,78-191.

Drabenstott; Karen Markey ;Vizine ; Goetz Dian. (1994).Using Subject Headings forOnline Retrieval. San Diego: Academic Press.

Ellis, D.; Ford, N.; Furner J. (1998). “In search of the unknown user: Indexing, hypertext and the World Wide Web”. Journal of Documentation, 54 (1), 28-42.

Feinberg, S .(1973).Reference interviews in Libraries. Library quarterly,48,pp.110-141.

Frost,  Carolyn O. (1989). Title words as entry vocabulary to LCSH: correlation  between  assigned LCSH terms and derived terms from titles in bibliographic records with implications for subject access in online catalogs.Cataloging & Classification quarterly.10(1/2), 165-179.

HjQrland, B.(2002).Domain Analysis in Information Science: Eleven Approaches­–Traditional as well as Innovative. Journal of Documentation. 58(4),422-462.

Hoffman, G. L.(2009).Applying the User –Centered Paradigm to Cataloging Standards in Theory and Practice: Problems and prospects. In proceedings of 2009 North American Symposium on Knowledge Organization (vol.2) Syracuse. New York, United States of America, 27-34,Retrieved : August2,2009 from. http://dlist.sir. Arizona.edu/2629/01/

     NASKO2009  04  Hoffman. Pdf.

Kwasnik, B. H.(1999).The Role of Classification in Knowledge Representation and Discovery. Library Trends. 48(1), 22-47.

 Muddamale,­M.­R­ (1998).­ Natural Language versus Controlled Vocabulary in Information Retrieval:­ A Case Study in Soil Mechanics. Journal of American Society for Information Science, 49(10), 881-887.

Rowley , Jennifer E ( 1982 ). .Abstracting and indexing: outlines of modern librarianship . London: Clivebingley.

Shaykeim,E.R (1973).Concept system to reduce cost and time in index languages of the American society for information science; pp.148-156.

Spark Jones, Karen.(1973).Linguistic and Information Science. New York: Academic Press.

Shepherd٫ Michael; A. Phillips; WJ. Lui. (1983). Overlap of title keyword and assigned

Descriptors in the OOn Database. Canadian Journal of information Service­٫­12 (1),
­58­-66.

Voorbij٫ Henk J. (1998).­Title keywords and Subject descriptors: A Comparison of Subject Search Entries of Books in the Humanities and Social Sciences. Journal of Documentation  564 (4), 466-476.

Yi.K & Chan.L.M.(2010). Revisiting the syntactical and structural analysis of Library of Congress Subject Headings for the digital environment. Journal of the American Society for Information Science and Technology. 61, 677-687.