ارزیابی رابط کاربر کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران از نظر مطابقت با معیارهای عمومی و تخصصی

الموضوعات : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

محمد حسن زاده ¹ , سارا سهراب زاده ²

1 - عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
2 - دانش‌آموخته کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران

تاريخ الإرسال : 20 الأربعاء , صفر, 1434 تاريخ التأكيد : 12 الجمعة , ربيع الثاني, 1434 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , جمادى الأولى, 1434

الکلمات المفتاحية: کتابخانه دیجیتال, رابط کاربر, کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان, معیارهای عمومی ارزیابی کتابخان, معیارهای تخصصی ارزیابی کتابخان,

ملخص المقالة :

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایرانانجام شده است و رابط کاربر این کتابخانه را از نظر معیارهای عمومی و تخصصی ارزیابی کتابخانه‌های دیجیتال کودکان و نوجوانان ارزیابی می‌کند. روش: این پژوهش از روش کتابخانه‌ای و روش ارزیابانه استفاده کرده است؛ متونی که به ارزیابی رابط کاربر کتابخانه دیجیتال کودکان دنیا پرداخته بودند بررسی شدند و معیارهای تخصصی ارزیابی کتابخانه‌های دیجیتال کودکان استخراج شد. در نهایت، رابط کاربر کتابخانه مذکور از نظر معیارهای فوق مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: این پژوهش نشان می‌دهد که مطابقت رابط کاربر کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران با معیارهای عمومی به طور کلی 28/62 و میزان این مطابقت با معیارهای تخصصی ارزیابی کتابخانه‌های دیجیتال حوزه کودک، 91/90 درصد است. نتیجه‌گیری: با تلفیق نتایج به دست آمده در ارزیابی رابط کاربر از نظر معیارهای عمومی و تخصصی ارزیابی، رابط کاربر کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران مناسب عمل کرده است.

المصادر:

رحیمی، فروغ؛ استواری، سارا (1386). کتابخانه بین‌المللی دیجیتالی کودکان: مشاهده کتاب‌های دیجیتالی پیوسته (online). نما، 1 (7) .

زره ساز، محمد؛ فتاحی، رحمت الله (1385). ملاحظات اساسی در طراحی رابط کاربر نظام‌های رایانه‌ای و پایگاه‌های اطلاعاتی. فصلنامه کتاب، 17 (2)، 66.

ذاکرشهرک، مینا (1385). بررسی ویژگی‌های ایجاد کتابخانه دیجیتالی بین‌المللی کودکان و نوجوانان در ایران . (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شمال.

شیری، علی اصغر؛ عمرانی، ابراهیم (1384). زمینه‌های تحقیق در کتابخانه‌های دیجیتالی: تحولات و روندهای جاری. در مجموعه مقالات همایش‌های انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران. حاج زین‌العابدینی، محسن. تهران: انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران: سازمان استاد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

عباسپور،جواد؛ رضایی‌شریف‌آبادی، سعید (1385). ارزیابیرابطکاربرپایگاهاطلاعاتپایان‌نامه‌هایمرکزاطلاعاتومدارکعلمیایرانازدیدگاهکتابداریواطلاع‌رسانی، فصلنامهپژوهش وبرنامه ریزیدرآموزش عالی، 87 (41).

علیپور حافظی، مهدی؛ مطلبی، داریوش (1384). کتابخانه‌های دیجیتالی: مفاهیم و جنبه‌های فنی-اجرایی. در مجموعه مقالات همایش‌های انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران. حاج زین‌العابدینی، محسن. تهران: انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران: سازمان استاد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

مهراد، جعفر؛ زاهدی، زهره (1386) بررسی و مقایسه رابط کاربر دو میزبان داخلی کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی و پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران با چهار میزبان خارجی :Ebsco، Emerald، Elsevier، Proquest. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 10 (3) 39.

نبوی، فاطمه (1380). مطالعه مقایسه ای ابرموتورهای جستجو در بازیابی اطلاعات کتابداری و اطلاع‌رسانی از شبکه جهانی وب. (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی - درمانی ایران، دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی.

نوروزی، یعقوب (1388). ارزیابی رابط کاربر در صفحات وب فارسی کتابخانه‌های دیجیتالی ایران و ارائه الگوی پیشنهادی. (پایان‌نامه دکتری)، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران.

نوروزی، یعقوب؛ حریری، نجلا (1388). تعیین معیارهای ارزیابی رابط کاربر کتابخانه‌های دیجیتالی: رویکردی متن پژوهانه. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 3 (47)، 12.  

نوکاریزی، محسن (1385). تحلیل واژگان محیط رابط در نرم‌افزارهای جامع کتابخانه‌ای فارسی و قابلیت فهم کاربران از آنها به منظور ارائه یک الگوی مفهومی مناسب. (پایان‌نامه دکتری)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

والترز، دونالد جی (1998). کتابخانه‌های دیجیتالی چه هستند؟ در کتابخانه‌های دیجیتالی. محمد کادان نشاطی (1382). تهران: چاپار.

www.cbc. ir/fa/library/ICDL. Jsp ,  [accessed 24 March 2011].

Bilal, Dania, & Bachir, Imad. (2007). Children’s interaction with international and multilingual digital libraries. I. Understanding interface design representations. Information Processing & Management, 43(1), 47-64.

Clark, j. A (2004). A Usability study of the Belgian – American research collection: Ceasuring the functionality of a digital library. OCLC Systems & Services: International Digital Library perspectives, 20 (3), 115-127.

Larg. A & Beheshti,J. (2005)  Interface design, web portals and children. Library Trends, 54(2), 318-342.

Ramayeh, T (2006). Interface characteristics, percieved ease of use and intention to use an online library in Malasia. Information development, 22 (2).

Subarna. K Das & Jana. Sibsankar (2008). Developing Digital Libraries for Global Children Community with Special Refrence to ICDL: Analysis and Evaluation. International Caliber. www.http://hdl.handle.net/1944/1231, [accessed 17 March 2011].