مطالعه اثرات حفاظتی عصاره سیاه‌دانه بر سمیت کبدی سیسپلاتین در موش صحرایی

الموضوعات : پاتوبیولوژی مقایسه ای

یونس فرجادی‌فر، داریوش مهاجری، رامین کفاشی‌الهی . ¹ (.)

تاريخ الإرسال : 13 الخميس , ربيع الثاني, 1440 تاريخ التأكيد : 13 الخميس , ربيع الثاني, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: سیاه‌دانه, سیسپلاتین, پارامترهای بیوشیمیایی, آنتیاکسیدان, هیستوپاتولوژی,

ملخص المقالة :

سیسپلاتین به عنوان یک داروی ضدسرطان، در دوزهای بالا برای کبد سمّی می‌باشد. مشخص شده است که استرس اکسیداتیو در سمّیت سیسپلاتین دخیل است. با توجه به خواص آنتی اکسیدانی سیاه‌دانه، این مطالعه برای ارزیابی اثرات محافظتی عصاره سیاه‌دانه در برابر سمیّت کبدی سیسپلاتین در موش صحرایی انجام گردید.40 سر موش صحرایی نر ویستار به طور تصادفی در چهار گروه مساوی تقسیم گردید. گروه 1 به عنوان شاهد انتخاب شد. به گروه های 2 و 4 عصاره سیاه‌دانه (mg/kg250) به مدت 15 روز متمادی گاواژ گردید. گروه های 3 و 4 تک دز سیسپلاتین (mg/kg 5/7) را در دهمین روز آزمایش به روش داخل صفاقی دریافت کردند. در پایان، سطوح سرمی آنزیم‌های آسپارتات و آلانین آمینوترانسفراز و لاکتات دهیدروژناز و بیلی‌روبین تام، آلبومین و پروتئین تام اندازه گیری شد. میزان مالون دی آلدئید و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز نیز در هموژنات بافت کبد اندازه گیری شد. برای ارزیابی آسیب شناسی بافتی، نمونه هایی از کبد جدا و مقاطع بافتی با استفاده از روش معمول رنگ آمیزی هماتوکسیلین ـ ائوزین تهیه شد. در نهایت، یافته های بیوشیمیایی با نتایج بافتی تطبیق داده شد.در گروه 4، عصاره سیاه‌دانه به‌طور معنی‌داری میزان افزایش یافته آنزیم‌های شاخص آسیب کبد و بیلی‌روبین تام را کاهش و سطوح کاهش یافته آلبومین و پروتئین تام سرم را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. در این گروه، عصاره سیاه‌دانه به طور معنی داری میزان پراکسیداسیون لیپیدی را کاهش و سطوح آنتی اکسیدان های کبد را افزایش داد. تغییرات بافتی همراستا با یافته های بیوشیمیایی بود. تیمار با عصاره سیاه‌دانه، به طور قابل توجهی مانع از بروز تغییرات پاتولوژیک در بافت کبد موش های صحرایی شد و تنها آسیب قابل مشاهده، واکوئولاسیون خفیف سیتوپلاسم هپاتوسیت ها به خصوص در اطراف وریدچه مرکزی بود. نتایج این مطالعه نشان داد عصاره سیاه‌دانه با خواص آنتی‌اکسیدانی خود، کبد موش‌های صحرایی را در برابر سمّیت سیسپلاتین محافظت می کند.

المصادر:

1. Aamdal, S., Fodstad, O., Pihl, A.(1987): Some procedures to reduce cisplatinum toxicity reduce antitumour activity. Cancer Treat. Rev. 14(3-4):389-395.


2. Al-Johar, D., Shinwari, N., Arif, J., Al-Sanea, N., Jabbar, A.A., El-Sayed, R., Mashhour, A., Billedo, G., El-Doush, I., Al-Saleh, I. (2008): Role of Nigella sativa and a number of its antioxidant constituents towards azoxymethane-induced genotoxic effects and colon cancer in rats. Phytother. Res. 22: 1311-1323.


3. Beckstrom Sternberg S.M., Duke, J.A. (1994): Potential for synergistic action of phytochemicals in spices. In spices herbs and edible fungi. Elsevier Science, Oxford.  P: 201-223.


4. Borch, R.F., Markman, M. (1989): Biochemical modulation of cisplatin toxicity. Pharmacol. Ther. 41(1-2):371-380.


5. Chirino Y.I., Pedraza-Chaverri, J.(2009): Role of oxidative and nitrosative stress in cisplatin-induced nephrotoxicity. Exp. Toxicol. Pathol.61(3):223-242.


6. Chance,B., Greenstein, D.S., Roughton, R.J.W.(1952): The mechanism of catalase action. 1. Steady-state analysis. Arch. Biochem. Biophys.37:301-321.


7. Claiborne, A.(1985): Catalase activity In: Boca RatonFL, editor. CRC Handbook of methods for oxygen radical research. CRC Press, Florida. P: 283-284.


8. Curtis,S.J., Mortiz, M., Sondgrass, P.J.(1972):Serum enzyme derived from liver cell fractions. The response of carbon tetrachloride intoxication in rats. Gastroentrology; 62:84-92.


9. Dehkordi, F.R., Kamkhah, A.F.(2008): Antihypertensive effect of Nigella sativa seed extract in patients with mild hypertension. Fundam. Clin. Pharmacol. 22: 447-452.


10. Fraga, C.G., Leibovitz, B.E., Tappel, A.L.(1988): Lipid peroxidation measured as thiobarbituric acid-reactive substances in tissue slices: characterization and comparison with homogenates and microsomes. Free. Radic. Biol. Med. 4(3):155-161.


11. Hanigan, M.H., Devarajan, P.(2003): Cisplatin nephrotoxicity: molecular mechanisms. Cancer Ther. 1:47-61.


12. İşeri, S., Ercan, F., Gedik, N., Yüksel, M., Alican, I.(2007): Simvastatin attenuates cisplatin-induced kidney and liver damage in rats. Toxicology;230(2-3):256-264.


13. Iraz, M., Ozerol, E., Gulec, M., Tasdemir, S., Idiz, N., Fadillioglu, E.(2006):Protective effect of caffeic acid phenethyl ester (CAPE) administration on cisplatin-induced oxidative damage to liver in rat. Cell Biochem. Funct. 24:357-361.


14. Kim, S.H., Hong, K.O., Chung, W.Y., Hwang, J.K., Park, K.K.(2004):Abrogation of cisplatin-induced hepatotoxicity in mice by xanthorrhizol is related to its effect on the regulation of gene transcription. Toxicol. Appl. Pharmacol. 196(3):346-355.


15. Khattab, M.M., Nagi, M.N. (2007): Thymoquinone supplementation attenuates hypertension and renal damage in nitric oxide deficient hypertensive rats. Phytother. Res. 21: 410-414.


16. Koc, A., Duru, M., Ciralik, H., Akcan, R., Sogut, S.(2005): Protective agent, erdosteine, against cisplatin-induced hepatic oxidant injury in rats. Mol. Cell. Biochem. 278:79-84.


17. Lee, K.J., Choi, J.H., Khanal, T., Hwang, Y.P., Chung, Y.C., Jeong, H.G.(2008): Protective effect of caffeic acid phenethyl ester against carbon tetrachloride-induced hepatotoxicity in mice. Toxicology;248(1):18-24.


18. Lowry, O.H., Rosebrough, N.J., Farr, A.L., Randall, R.J.(1951): Protein measurement with the Folin phenol reagent. J. Biol. Chem. 193(1):265-275.


19. Lil,J.L., Stantman, F.W., Lardy, H.A.(1988): Antioxidant enzyme systems in rat liver and skeletal muscle. Arch. Biochem. Biophys.263:150-156.


20. Martins, N.M., Santos, N.A., Curti, C., Bianchi, M.L., Santos, A.C.(2008):Cisplatin induces mitochondrial oxidative stress with resultant energetic metabolism impairment, membrane rigidification and apoptosis in rat liver. J. Appl. Toxicol. 28(3):337-344.


21. Mansour, H.H., Hafez, H.F., Fahmy, N.M.(2006): Silymarin modulates cisplatin-induced oxidative stress and hepatotoxicity in rats. J. Biochem. Mol. Biol.39:656-661.


22. Malloy, H.T., Evelyn, K.A.(1937): The determination of bilirubin level with the photoelectric colorimeter. J. Biol. Chem. 119(2):481-484.


23. Meddah, B., Ducroc, R., El Abbes Faouzi, M., Eto, B., Mahraoui, L., Benhaddou-Andaloussi, A., Martineau, L.C., Cherrah, Y., Haddad, P.S. (2009): Nigella sativa inhibits intestinal glucose absorption and improves glucose tolerance in rats. J. Ethnopharmacol. 121: 419-424.


24. Mohandas, J., Marshall, J.J., Duggin, G.G., Horvath, J.S., Tiller, D.J. (1984):Low activities of glutathione-related enzymes as factors in the genesis of urinary bladder cancer. Cancer Res. 44(11):5086-5091.


25. Naik, S.R., Panda, V.S.(2008): Hepatoprotective effect of Ginkgoselect Phytosome in rifampicin induced liver injury in rats: evidence of antioxidant activity. Fitotrapia;79:439-445.


26. Nagi, M.N., Alam, K., Badary, O.A., al-Shabanah, O.A., al-Sawaf, H.A., al-Bekairi, A.M. (1999):Thymoquinone protects against carbon tetrachloride hepatotoxicity in mice via an antioxidant mechanism. Biochem. Mol. Biol. Int.47(1):153-159.


27. Nishikimi, M., Appaji, N., Yagi, K.(1972): The occurrence of superoxide anion in the reaction of reduced phenazine methosulfate and molecular oxygen. Biochem. Biophys. Res. Commun. 46(2):849-854.


28. Rabik, C.A., Dolan, M.E.(2007): Molecular mechanisms of resistance and toxicity associated with platinating agents. Cancer Treat. Rev. 33(1):9-23.


29. Reitman, S., Frankel, S. (1957): A colorimetric method for the determination of serum glutamic oxaloacetic and glutamic pyruvic transaminase. Am. J. Clin. Pathol. 28(1):56-63.


30. Rotruck, J.T., Pope, A.L., Ganther, H.E., Swanson, A.B., Hafeman, D.G., Hoekstra, W.G.(1973): Selenium: biochemical role as a component of glutathione peroxidase. Science; 179(73):588-590.


31. Sadzuka, Y., Shoji, T., Takino, Y.(1992): Effect of cisplatin on the activities of enzymes which protect against lipid peroxidation. Biochem. Pharmacol. 43(8):1872-1875.


32. Saad,S.Y., Al-Rikabi, A.C.(2002): Protection effects of taurine supplementation against cisplatin-induced nephrotoxicity in rats. Chemotherapy;48:42-48.


33. Stockham, S.L., Scott, M.A. (2002): Fundamentals of Veterinary Clinical Pathology. Ames: IowaStateUniversity Press;P: 434-459.


34. Thabrew, M.I., Joice, P.D., Rajatissa, W.(1987):A comparative study of the efficacy of Pavetta indica and Osbeckia octanda in the treatment of liver dysfunction. Planta Med. 53(3):239-241.


35. Venkatesan, N., Punithavathi, D., Arumugam, V.(2000): Curcumin prevents adriamycin nephrotoxicity in rats. Brit. J. Pharmacol.129:231-234.


36. Yousef, M.I., Saad, A.A., El-Shennawy, L.K. (2009): Protective effect of grape seed proanthocyanidin extract against oxidative stress induced by cisplatin in rats.Food Chem. Toxicol. 47(6):1176-1183.


37. Zicca, A., Cafaggi, S., Mariggiò, M.A., Vannozzi, M.O., Ottone, M., Bocchini, V., Caviglioli, G., Viale, M. (2002): Reduction of cisplatin hepatotoxicity by procainamide hydrochloride in rats. Euro. J. Pharmacol.442(3):265-272.