طراحی اکولوژیک فضاهای عمومی با تأکید بر پیوند شهر و طبیعت (نمونه موردی محله یوسف آباد تهران)

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

زهرا خدائی ¹ ( دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام (ره) شهر ری )
فریبا دهنو ² ( گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره)،تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 08 الجمعة , صفر, 1442 تاريخ التأكيد : 09 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1442 تاريخ الإصدار : 06 الإثنين , جمادى الأولى, 1442

الکلمات المفتاحية: طراحی اکولوژیک, فضاهای عمومی, طبیعت, یوسف آباد, منطقه 6,

ملخص المقالة :

امروزه عدم توجه به مسائل اکولوژیک و زیست محیطی در طراحی فضاهای عمومی شهری و وجود نگرش صرفا معمارانه در طرح‌ها باعث از بین رفتن محیط زیست طبیعی شهرها و برهم خوردن نظم آن در فضای شهری می‌شود. این امر به نوبه خود در طول زمان باعث از دست دادن هویت شهرها، کم شدن خوانایی و عدم راحتی برای ساکنین شهر خواهد شد و رابطه میان فضاهای عمومی و طبیعت را کمرنگ خواهد کرد. محله یوسف آباد به عنوان شناسنامه و هویت شهر تهران واقع در منطقه 6 قرار دارد. این محله از گذشته دارای فضاهای شهری با سطح تعاملات اجتماعی بالا و محل وجود قنات ها و باغ ها بوده که اکنون در اثر توسعه های شهری کاملا از بین رفته اند. هدف اصلی پژوهش پیش رو شناخت، تحلیل و طراحی محیطی زیرساخت های اکولوژیک با استفاده از اصل پیوستگی میان فضاهای شهری و طبیعت در محله یوسف آباد می باشد. روش پژوهش: نوع پژوهش روش کمی-پیمایشی می باشد که داده ها از طریق توزیع 256 پرسشنامه میان ساکنین جهت بررسی تأثیر معیارهای فضاهای عمومی و پیوند با طبیعت در طراحی شهری اکولوژیک و تعیین درجه اهمیت هر کدام از مؤلفه استفاده شده است. یافته ها: براساس یافته ها، پر اهمیت ترین و کم اهمیت ترین مؤلفه ها به ترتیب زیرساخت های سبز به عنوان مهم ترین شاخص با امتیاز 7.87 و مشارکت به عنوان کم اهمیت ترین شاخص با امتیاز 5.43 می باشند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد زیرساخت های سبز مهم ترین شاخص و مشارکت به عنوان کم اهمیت ترین شاخص هستند. محله یوسف آباد در حال حاضر به حد تعادل میان مؤلفه های مهم و مشخص با عنوان پژوهش دست نیافته است و تنها می توان به وسیله پتانسیل فضاهای عمومی موجود در محله به یک طراحی شبکه اکولوژیک قابل توجه رسید.

المصادر:

امین زاده، بهناز، آریامن، پونه. (1383). اصول و راهکارهای طراحی منظر فراصنعت، نشریه هنرهای زیبا، شماره 20. صص 37- 46.

خاکی، غلامرضا. (1387). روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، چاپ نهم، انتشارات بازتاب.

رزاقی، حبیب الله. (1392). تحلیل کیفی فضا و منظر شهری و الگوهای رفتاری استفاده کنندگان از فضا (مطالعه موردی: کناره رود کرج). فصلنامه علمی پژوهشب تحقیقات جغرافیایی، شماره 4، صص 95-112.

سکاران، اوما. (1390). روش‌های تحقیق در مدیریت، چاپ نهم، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی ریاست جمهوری.

گلکار، کورش (1393). آفرینش مکان پایدار، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

 

Adams, M. (2014). Wellbeing and the Environment: Wellbeing: A Complete Reference Guide, Volume II. P.P 1-5.

Asakawa, S. Yoshida, K. and Yabe, K. 2004. Perception of Urban Stream Corridors Within the Greenway System of Sapporo, Japan. In Landscape and Urban Planning,68(2004)167-182.

Bency, K.T. Jansy, J. Thakappan, B. Kumar, B. Sreelekha, T.T. Hareendran, N.K. Nair, P.K.K and Krishnan Nair. M. (2003). A Stady on the Air Pollution Related Human Diseases in Thiruvananthapuram City, Kerala. Proceedings of the Third International Conference on Environment and Health, Chennai, India. p.p 15- 17.

Bolund, P. Hunhanmar, S., 1999. ''Ecosystem services in urban areas. Ecological Economics''. vol 29, No. 2. pp. 293-301.

Bryant, M. 2004. ''Urban Landscape Conservation and the role of ecological greenways at local and metropolitan scales''. Landscape and urban planning. 76, 23-44.

CABE (Commission for Architecture and the Built Environment) (2009). Future health: Sustainable places for health and well-being. London: CABE.p4.

Carmona, M. de Magalhães, C and eo Hammond, L. (2008). Public Space; The management dimension. Simultaneously published in the USA and Canada. p.p 1-14.

EC (European Commission), 1994, The Aalborg Charter, ec.europa.eu/environment/urban/pdf, accessed 24 January 2013.

Jaafari, Sh., Alizadeh Shabani, A., Danehkar, A., and Nazarisamani, A. 2013. Landscape Ecological Metrics-Based Investigation of Land Cover/Use Changes in Khojir National Park. American-Eurasian J. Agric. & nviron. Sci., 13 (2): 168-173.

Jayakody, R.R.J.C. Amarathunga, D and Haigh, R. (2018). ntegration of disaster management strategies with planning and designing public open spaces.7th International Conference on Building Resilience; Using scientific knowledge to inform policy and practice in disaster risk reduction, Bangkok.p.p 955-961.

Jim, C.Y., Sophia, S., and Chen, C. 2003. Comprehensive Green Space Planning based on Landscape Ecology Principles in Compact Nanjing city, China, Landscape and Urban Planning Volume 65, Issue 3, 95-116.

Johnson, B R. & Hill, K. 2002, ''Ecology and Design: A framework for learning USA green walls or green magnets? Interractional relations in neighborhood boundary parks''. Landscape and urban planning, 41, 43-55.

Guo, R. MiAo, C. Chen, D., 2007. ''Eco- spatial structure of urban Agglomeration''. Chinese Geographical soiece, 17(1) 028-033. Ecological research. 19:99-100.

Madani-Pour, A (2008). Design of urban space: social process and spatial vision, Farhad Mortazaeinezhad translation, publication, processing and Urban Planning, Spring, third edition, Tehran.

Makhdoum, M.F. 2008. Landscape ecology or environmental studies (Land Ecology) (European Versus Anglo-Saxon School of thoughts). Journal of International Environmental Application and Science. (3): 147-160.

Muñoz-Erickson, T. A., Aguilar-González, B., & Sisk, T. D. (2007). Linking ecosystem health indicators and collaborative management: a systematic framework to evaluate ecological and social outcomes. Ecology and Society, 12(2), 6.

Pekha, R. 1997. An Approach to Open Space Planning Based On the Principles of Landscape Ecology: An Application to Greater Roanoke Area. Blacksburg, Virginia.

Rapport, D. J., Costanza, R., & McMichael, A. J. (1998). Assessing ecosystem health. Trends in ecology & evolution, 13(10), 397-402.

Tzoulas, K., Korpela, K., Venn, S., Yli-Pelkonen, V., Ka´zmierczak, A., Niemela, J., and James, P. 2012. Promoting Ecosystem and Human Health in Urban Areas, Using Green Infrastructure: A literature review. Landscape and Urban Planning, 81, 167–178.

UN (United Nations), 1992, Rio Declaration on Environment and Development, United Nations Environment Programme, http://www.unep.org/Documents.M, accessed 25 January 2013.

White, S. (1991). Somewhat More Independent: The End of Slavery in New York City, Athens, GA: University of Georgia Press. P.P1770–1810.

Sharma, P. P., Wu, J., Yadav, R. M., Liu, M., Wright, C. J., Tiwary, C. S., ... & Zhou, X. D. (2015). Nitrogen‐doped carbon nanotube arrays for high‐efficiency electrochemical reduction of CO2: on the understanding of defects, defect density, and selectivity. Angewandte Chemie International Edition, 54(46), 13701-13705.

www.pps.org.