سنجش کیفیت زندگی شهری در بافت‌های فرسوده(نمونه موردی: محله علی آباد شهر خرم آباد)
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهریراضیه رشیدی 1 , احمد زنگانه 2 , حمیدرضا صارمی 3
1 - گروه طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ریraziehrashidiarc@gmail.com
2 - عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری- دانشگاه خوارزمی
zanganeh45@yahoo.com
3 - عضو هیات علمی گروه شهرسازی- دانشگاه تربیت مدرسsaremi@modares.ac.ir
الکلمات المفتاحية: بافت فرسوده, کیفیت زندگی شهری, محله علی آباد شهر خرم آباد, مدیریت شهری,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف پژوهش: توسعه بی رویه شهرها، تغییرات ساختار اقتصادی- اجتماعی، عدم تطبیق و همخوانی بافت مرکزی با الگوهای جدید شهرنشینی، ترافیک و آلودگی، وجود تشکیلات متعدد و موازی در زمینه مدیریت مراکز شهری و مهم تر از همه بی توجهی مدیریت شهری به مراکز شهری از یک طرف و فرصت توسعه و سرمایه گذاری مناسب در حاشیه شهرها به علت ارزانی قیمت زمین از طرف دیگر، باعث افت و نزول کیفیت زندگی در مراکز شهری و به طور کلی کنار گذاشتن آنها از فرایند توسعه شهری شده است. هدف از پژوهش حاضر، سنجش ابعاد کیفیت زندگی شهری در قلمرو بافت فرسوده از طریق جنبه‌های عینی و ذهنی و در نهایت ارائه راهکار به منظور ارتقاء سطح کیفیت زندگی شهری در قلمرو بافت فرسوده محله علی آباد شهر خرم اباد می باشد. روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی و پیمایشی و از نظر نوع تحلیل مبتنی بر مدل تحلیل رگرسیون است. این تحقیق با بهره گیری از روش‌های آمار استنباطی به تحلیل و آزمون فرضیات و چگونگی روابط بین متغیرها پرداخته شده است. به منظور سنجش کیفیت زندگی در قلمرو بافت فرسوده به روش نمونه گیری تصادفی 380 پرسشنامه تهیه گردید. سپس به منظور شناسایی عوامل و شاخصهای تاثیرگذار در بحث رضایتمندی از زندگی در قلمرو بافت فرسوده محله علی آباد، از تکنیک‌های Tتک نمونه/ تک گروهی، R پیرسون و رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد عامل حمل و نقل، مسکن، حکمروایی شهری و دسترسی تفریحی بیشترین تاثیر را بر میزان رضایتمندی از زندگی در بافت فرسوده دارد که با برنامه ریزی در راستای ارتقاء این مولفه ها می توان سطح رضایتمندی از زندگی را در این منطقه بالا برد. نتیجه گیری: متغیر کالبدی بر ابعاد ذهنی کیفیت زندگی موثر است. یعنی با افزایش یک انحراف استاندارد در متغیر ابعاد کالبدی، میزان رضایت از زندگی و ابعاد ذهنی کیفیت زندگی به همان مقدار افزایش خواهد داشت. همچنین باتوجه به نتایج حاصل از رگرسیون مشخص گردید که عامل مسکن بیشترین تاثیر را بر کیفیت کالبدی محیط شهری نداشته و این عامل حمل و نقل می باشد که بیشترین تاثیر را دارد.
بحرینی، حسین (1378). تجدد، فراتجدد و پس از آن در شهرسازی، تهران: دانشگاه تهران.
خادم الحسینی، احمد و دیگران. (1392). سنجش کیفیت زندگی در نواحی شهری (مطالعه موردی: شهر نورآباد، استان لرستان)، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیط، سال اول، شماره سه .
رضوانی، محمدرضا و دیگران.(1394). توسعه و فصلنامه مطالعات، سنجش شاخصهای کیفیت زندگی شهری؛ مطالعه موردی: شهر نورآباد استان لرستان و پژوهشهای شهری و روستایی، سال اول، شماره دوم.
رضوانی، محمدرضا و منصوریان، حسین .(1395). سنجش کیفیت زندگی: بررسی مفاهیم، شاخصها، مدلها و ارائه مدل پیشنهادی برای نواحی روستایی، فصلنامه روستا و توسعه، سال یازدهم، شماره سوم.
سیف الدینی، فرانک. (1381). فرهنگ واژگان برنامه ریزی شهری و منطقه ای، چاپ دوم، شیراز: دانشگاه شیراز.
کوکبی، افشین.(1394). برنامهریزی به منظور ارتقاء کیفیت زندگی در مرکز شهر، نمونه موردی: پهنه مرکزی شهر خرم آباد، پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
قالیباف، محمد باقر و دیگران. (1394). سنجش میزان رضایتمندی ساکنان روستایی از کیفیت زندگی و آثار آن بر امنیت مناطق مرزی: مطالعه موردی بخش نوسود استان کرمانشاه، فصلنامه روستا و توسعه، سال دوازدهم، شماره سوم.
مهدیزاده، جواد.(1393). برنامهریزیراهبردیتوسعهشهری، تجربیاتاخیرجهانیوجایگاهآن درایران، چاپ اول، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران.
Bubolz, M. M., Sontag, M. S. (1993). “Human Ecology Theory”. In P. Boss, W. Doherty, R. LaRossa, W.Schumm, & S. Steinmetz (Eds.), Sourcebook of family theories and methods: A contextual approach. New York: Plenum Press
Jain, R.; Sinha, G.; Sahney S. (2011). Conceptualizing service quality in higher education. Asian Journal on Quality Vol. 14 No. 7, pp. 446-712.
Lee, Y. J (2014). Subjective quality of life measurement in Taipei, building and environment.
Malkina-Pykh, Irina G. and Pykh, Yuri A. (2007), “Quality of life indicators at different scales: theoretical background”. Ecological Indicators.No. 228.
Murry, C. (1988), in persuit of happiness and good environment, New York, Simon and Schuster.
Pacione, M., 2003, Urban environmental quality and human wellbeing a social geographical perspective, landscape and Urban Planning, Vol. 65, No. 1-2.
Santos, l. and Martins, I. (2007), Monitoring Urban Quality of Life: the Porto experience, Social Indicators Research, 80.
Schmit, R. (2002), “Considering social capital: Bourdieu vs. Putnam”, paper presented at ISTR Fourth International Conference, Dublin, Ireland.
Sirgy, M. J., Rahtz, D., Cicic, M., & Underwood, R. (2000), a method for assessing residents’ satisfaction with community-based services: A quality-of-life perspective. Social Indicators Research, 49, 279–316.
_||_
