سنجش میزان کارایی زیرگذرهای شهری در راستای پایداری - مورد پژوهی: زیرگذر چهار راه ولیعصر، تهران
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهریجمیله توکلی نیا 1 , حسین رئیسی 2 , پرویز آقایی 3
1 -
2 -
3 -
الکلمات المفتاحية: کارایی, پایداری, زیرگذر شهری, چهار راه ولیعصر,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف پژوهش: رشد روزافزون شهرنشینی و ظهور فضای کلانشهری اغلب جریانهای اقتصادی و اجتماعی بین المللی و ملی را متوجه این فضاها نموده است. این رشد علاوه بر بازدهی های اقتصادی و نقاط مثبت آن باعث به وجود آمدن مشکلات متعددی از جمله در حوزه حمل و نقل و ترافیک شده است. یکی از راه حل هایی که محققان شهری در پاسخگویی به مشکلات پیش آمده پیشنهاد داده اند، احداث زیرگذرهای شهری است. در چند سال گذشته نیز در محدوده چهار راه ولیعصر تهران مشکلات ناشی از رفت و آمد و ازدحام سواره و پیاده به بالاترین میزان خود رسید به گونه ای که ترافیک و دسترسی ها را با مشکل روبرو ساخت. در واقع، ساخت زیرگذر چهارراه ولیعصر، پاسخی به مشکلات به وجود آمده بود. این پژوهش نیز با هدف سنجش میزان کارایی زیرگذر چهار راه ولیعصر و ارتباط آن با پایداری تدوین شده است. روش پژوهش: روش پژوهش بصورت توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی-توسعه ای می باشد. داده ها به دو صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده اند. اطلاعات پرسشنامه وارد نرم افزار spss شده و در تحلیل آن علاوه بر آمار توصیفی، از آزمون های آماری پیرسون و تحلیل واریانس استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان کارایی زیرگذر چهار راه ولیعصر بالاتر از حد متوسط است.در هفت شاخص مطرح شده، میانگین ها بالاتر از 3 می باشد و بیشترین میانگین مربوط به ایمنی و امنیت با مقدار 3.8 می باشد. در ادامه ارتباط میان کارایی و پایداری با ضریب 0.395 مثبت و معنی دار بدست آمده است. همچنین بر اساس جدول آنالیز واریانس، رابطه رگرسیونی بین شاخص‌های کارایی و پایداری وجود دارد. زیرا p- مقدار از 05/0 کمتر است. نتیجه گیری: زیرگذر چهار راه ولیعصر را می توان به عنوان یک پروژه موفق شهری محسوب نمود هر چند با کاستی هایی همراه است و شاید مهم ترین چالش این باشد که چرا باید شهروندان از زیرزمین عبور کنند و خودروها از بالای زمین؟. اما به ناچار این پروژه در پاسخ به مشکلات بوجود آمده احداث شده است و تاکنون نسبتا موفق عمل کرده است. در نهایت نیز جهت کارایی بیشتر پیشنهاداتی مانند ایجاد بالابر های مجهزتر برای استفاده معلولان و گروه های خاص جهت افزایش کارایی زیرگذر چهار راه ولیعصر پیشنهاد شده است.
انجمن شهرسازی آمریکا (1391)، استانداردهای برنامهریزی و طراحی شهری، ترجمه: جامعه مهندسان مشاور ایران، جلد اول و سوم، انتشارات آذرخش، تهران
باقری، سید رامتین و دیگران (1389)، مقایسه تجهیزات گذرگاههای عابران پیاده در معابر شهری برای افزایش ایمنی، فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، شماره 19
بحرینی، سیدحسن (1376)، شهرسازی و توسعه پایدار، مجله رهیافت، شماره 17
پاگ، سدریک (1383)، شهرهای پایدار در کشورهای در حال توسعه، ترجمه مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری ایران.
پوراحمد، احمد و بهزاد عمران زاده (1391)، ارزیابی و ارائه راهکارهای توسعه سیستم حمل و نقل BRT در کلانشهر تهران با استفاده از مدل SWOT، فصلنامه پژوهش و برنامهریزی شهری، سال سوم، شماره یازدهم
پورانصفر، کیارش و دیگران (1392)، طراحی مناسب زیرگذر و ارائه راهکارهای افزایش کیفیت آن با رویکرد توسعه پایدار (مورد مطالعه: زیرگذر میدان تجریش تهران)، کنفرانس معماری و شهرسازی و توسعه پایدار، مشهد
خوشفر، غلامرضا و دیگران (1392)، سرمایه اجتماعی و پایداری شهری، فصلنامه مطالعات شهری دانشگاه کردستان، شماره هشتم
زیاری، کرامتالله و دیگران (1388)، مبانی و تکنیکهای برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه چابهار
دی کاستری، فرانچسکو (1381)، صندلی توسعه پایدار، ترجمه: محسن حکیمی، فصلنامه صلح سبز، سال سوم
کاشانی جو، خشایار (1388)، سیر تحول نظریات مرتبط با حمل و نقل درون شهری، نشریه هویت شهر، سال سوم، شماره چهارم
قربانی، ساره و دیگران (1392)، تجزیه و تحلیل پیامدهای زیست محیطی و اجتماعی زیرگذرهای شهری، سومین کنفرانس بین المللی برنامهریزی و مدیریت محیط زیست، تهران
Dominski, Anthony. (1992), Seminar Synopsis: Building the Sustainable City; Gildea Resource Center.
Newman, P., Kenworthy, J., (2006), "Urban Design to Reduce Automobile Dependence", An International Journal of Suburban and Metropolitan Studies, Volume 2, Issue 1.
Haughton Graham and Collin Hunter, (1997), Developing Sustainable Urban Development Models, Cities, No 14, PP. 195-189.
Holland, C (2007), "The Effect of Age, Gender and Driver Status on Pedestrians’ Intentions to Cross the Road in Risky Situations", Accident Analysis and Prevention, Volume 39
Jepson, Edward.J., (2001), Sustainability and Planning Diverse Concepts and Close Associations, Journal of Planning Literature, Vol, 15, No. 4, PP. 499-510.
Keegan, O., Mahony, M., (2003), "Modifying Pedestrian Behavior", Transportation Research Part A, 37
Räsänen, M., Lajunen, T., Alticafarbay, F., Aydin, C., (2007) "Pedestrian Self-reports of Factors Influencing the Use of Pedestrian Bridges", Accident Analysis and Prevention
Racioppi, F., Eriksson, L., Tingvall, C., Villaveces, A., (2004), Preventing Road Traffic Injury: A Public Health Perspective for Europe", [www.euro.who.int/document/E82659.pdf].
Yang, J., Deng, W., Wang, J., Li, Q., Wang, Z., (2006), Modeling Pedestrians Road Crossing Behavior in Traffic System Micro-simulation in China", Transportation Research Part a 40
Zhao, Yandong. (2002). Measuring the Social Capital of Laid-Off Chinese Workers. Current Sociology. Vol. 50. PP. 555-571.
