تسهیل‌گری و شکوفایی ظرفیتها و دارایی‌های محلی(مطالعه موردی: محله جعفرآباد)
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهریسجاد زنگیشه‌ئی 1 , حجت شیخی 2 , فرهاد برونک 3
1 - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس تهران. (نویسنده مسئول) sajad.urban@yahoo.com
2 - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ایلام h.shaykhi@ilam.ac.ir
3 - کارشناس‌ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ایلام f.bronk1400@gmail.com
الکلمات المفتاحية: تسهیل‌گری, ظرفیتسازی, دارایی‌های محلی, توسعه اجتماع محور, محله جعفرآباد,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف پژوهش: یکی از مهمترین رسالت های تسهیل‌گری شناسایی ظرفیتها و دارایی‌های محله و شکوفایی آنها در جهت توسعه اجتماع محور محلی و توسعه درون زا می باشد. توسعه اجتماعی در مورد قرار دادن انسان‌ها در مرکز نظریه توسعه است. رویکرد توسعه اجتماعی بر ظرفیت ها تاکید می‌کند و بنابراین توانمندسازی در آن بسیار با اهمیت می نماید. روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. برای تحلیل داده‌ها و اطلاعات از روش ترکیبی (کمی و کیفی) متناسب با موضوع استفاده شده است. همچنین تعداد 461 پرسشنامه به روش تصادفی ساده توزیع گردید و مقدار آلفای کرونباخ برای آزمون پایایی پرسشنامه 874/0 به دست آمد و این بدان معناست که مقیاس مورد نظر ما از روایی و پایایی بالایی برخوردار است. همچنین با استفاده از روشهای آماری در نرم افزار SPSS تحلیل پرسشنامه صورت پذیرفت. یافته ها: برای تمرکز بر دارایی‌های محله جعفرآباد، باید ابتدا دارایی‌ها را شناسایی کرد. بر این اساس دارایی های کلیدی اجتماع محلی عبارتند از افراد اثرگذار، انجمن ها و کانونهای محلی (CBO)، سازمان‌های مردم نهاد (NGO)، مراکز حمایتی ـ خیریه‌ای، سازمان‌های دولتی، دارایی های فیزیکی (اماکن آموزشی، ورزشی و تفریحی، درمانی و خدمات اجتماعی و سایر موارد مشابه(، روابط اجتماعی، دارایی های فرهنگی، دارایی های اقتصادی و مالی و ... بر همین اساس هر محله و اجتماع محلی واجد شرایط و ظرفیت ها و دارایی هایی است که با اتکاء به آنها می توان در زمینه رفع مشکلات محله و توسعه اجتماع محلی گام برداشت. یافته های پژوهش بیانگر پایین بودن سرمایه ها و دارایی های محله جعفرآباد در تمام ابعاد یوده است. نتیجه گیری: برای دستیابی به توسعه اجتماع محور محلی، شناسایی و شناخت پتانسیل ها و ظرفیت های محله، شکوفایی دارایی های محلی از الزامات می باشد. همچنین با شناخت تمام دارایی ها و ظرفیت های محله و شکوفایی آنها می توان به توسعه اجتماع محور محلی دست یافت. باید آنها را کشف کرد و پر و بال داد و توانمند کرد تا شاهد پرواز محله در جهت آرمان و اهداف توسعه شهری باشد. متاسفانه در محله جعفرآباد ظرفیت ها و سرمایه های شهری کشف و شکوفا نشده و باعث عقب افتادگی محله از توسعه شده است.
حاجی علی اکبری، کاوه (1396)، تسهیل گری در تهران، تهران، سازمان عمران و بهسازی شهری.
خاک پور و همکاران (1388)، نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محله ای (نمونه: کوی سجادیه مشهد) ، جغرافیا و توسعه ناحیه ای، 7 , 12 ; 81-55
رضازاده، راضیه و سلسله، علی (1388)، مروری بر سیاس تهای توسعه پایدار محل‌های با رویکرد دارایی مبنا و تأکید بر سرمایههای اجتماعی و کالبدی، نامة معماری و شهرسازی، 4. 140-121
شماعی، علی (1394)، راهبردهای توسعه محل‌های با رویکرد مشارکتی از طریق دفاتر تسهیل‌گری (محله جمهوری شهر تهران) دوره هفتم، شماره 1، ص 128-103
علی اکبری، کاوه (1390)، تسهیل گری در بافتهای فرسوده شهر تهران، هفت شهر، شماره 38-37، 40-25
عالی پور، امین و بیابانی مقدم حمیدرضا (1394)، نقش سرمایه اجتماعی در تسریع و تسهیل جریان نوسازی در بافت فرسوده شهرها با بررسی نمونه موردی محله خانیآباد تهران
معززی مهرطهران، امیرمحمد و امینی لاری، سارا (1393)، نقش دارایی‌های محلی در حل معضلات بافتهای نابسامان شهری، هفت شهر، شماره 22-21. 88-72
مهندسین مشاور تدبیر شهر (1382) مطالعات شهرنگر ارتقاء و توانمندسازی اسکان نامتعارف در محلات شهر کرمانشاه، جلد دوم، راهبردها و سیاست ها، سازمان عمران و بهسازی شهری ایران.
مهندسین مشاور نقش کلیک (1398)، تسهیل‌گری و توسعه محلی، تهران
نوروزیان، محمدمهدی (1396)، «دولت تسهیل‌گر؛ جامعه مدنی کنشگر»، مدیرکل دفتر دفتر راهبری و هدایت طرح‌های بازآفرینی، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، تهران
نوری نشاط، سعید و پروین پاکزادمنش (1388)، تسهیل‌گری در توانبخشی مبتنی بر جامعه، معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی، استان چهارمحال و بختیاری
وطن پرست و همکاران (1398)، رویکرد اجتما ع محور، راهنمای مداخلههای محل‌های ویژه تسهیل‌گران و فعالانِ برنامههای اجتماع محور، معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور، تهران
_||_
Arefi, M. (2004). “An Asset Based Approach to Policy Making: Revisiting the history of urban planning and neighborhood change in Cincinnati’s West End”. Cities, Vol. 21, No. 6: 491-500
Friedman, J. T. (2006). On the post-structuralist critique of development: a view from north-west Namibia. Development Southern Africa, 23 (5), 587-603.
Grant, Robert M (1991), The resource Based Theory of competition Advantage: implication for strategy formation. California management Review. Vol 33 (3): 114-135
Kretzman, J. & McKnight, J. (1993). Building Communities from the inside out. Chicago, IL: Act a Publication
