حکمرانی شهری: شناسایی شاخص‌های برای توسعه مدیریت شهری شهرداری تهران

الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری

حامد رحمانی ¹

1 - استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران [e-mail]

تاريخ الإرسال : 21 الجمعة , ربيع الثاني, 1440 تاريخ التأكيد : 21 الأحد , جمادى الأولى, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: ماده 83 قانون مدیریت خدمات کشو, حکمرانی شهری, شاخص‌های حکمرانی شهری, تحلیل تِم,

ملخص المقالة :

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی شاخص‌های بین‌المللی برای بررسی توسعه شهری تهران با استفاده از الگوی حکمرانی شهری است. روش پژوهش: روش مورد استفاده در این پژوهش روش ترکیبی است که در آن برای ساخت مولفه‌ها و سنجه‌ها در ابتدا با استفاده از روش میدانی (مصاحبه در کنار مطالعه اکتشافی) داده‌ها گردآوری شده و به‌وسیله روش کیفی تحلیل تِم مولفه‌ها و شاخص‌ها شناسایی گردید و نیز برای بررسی روایی مدل به دست آمده از روش کمی (استفاده از پیمایش و توزیع پرسشنامه برای تحلیل عاملی تاییدی) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را در مرحله اول برای تحلیل تِم، تحقیقات پیشین و کلیه مقالات علمی پژوهشی داخلی و خارجی که دارای کلید واژه شاخص‌های حکمرانی شهری بودند را در بر می‌گیرد. در این بین 8 مقاله علمی پژوهشی داخلی و 15 مقاله معتبر خارجی شناسایی گردید که همه آن‌ها مورد بررسی قرار گرفتند و در بخش دوم جامعه آماری را خبره‌های مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران تشکیل می‌دهد. در مرحله دوم نیز جهت بررسی صحت مدل به دست آمده نیز جامعه آماری را کلیه مدیران شهرداری منطقه یک شهر تهران تشکیل می‌دهند. یافته‌ها: یافته‌های حاصل از تحلیل تِم نشان از آن داشت که در مصاحبه 62 مضمون شناسایی گردید و سپس با کمک تحلیل عاملی تاییدی از میان آن‌ها در نهایت 50 مضمون انتخاب شد و شاخص‌ها از میان آن‌ها استخراج گردیدند. نتیجه: در نهایت شاخص‌ها در هشت حوزه مشارکت شهروندان با شهرداری، کارایی و اثربخشی، پاسخگویی به شهروندان، شفافیت، قانونمندی، جهت گیری توافقی، عدالت و بینش راهبردی در شهرداری دسته بندی گردیدند. نتایج حاصل از مدل اندازه‌گیری در حالت تخمین استاندارد و ضریب معناداری نیز نشان از روایی مناسب شاخص‌ها دارد.

المصادر:

-اجزاء شکوهی، محمد، رهنما، محمد رحیم، گوهری قاسم‌پور، نسرین (1393). ششمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تاکید بر مولفه‌های شهر اسلامی، مشهد.

-آدینه وند ، علی اصغر (1391).  ارزیابی عملکرد شهرداری‌های هشتگانه شهر اهواز در چهارچوب حکمرانی خوب شهری، پایان نامه کارشناس ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران.

-ایمانی جاجرمی، حسین، صدیق سروستانی، رحمت اله، فیروزآبادی، احمد (1386). تحلیل مدلهای حکمرانی شهری در انتخابات سومین دوره شورای اسلامی شهر تهران، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره ۲۴.

-برک‌پور، ناصر (1385) .حکمروایی شهری و نظام اداره شهرها در ایران، همایش برنامه ریزی و مدیریت شهری.

-برک پور، ناصر،  اسدی، ایرج (1388). مدیریت و حکمرانی شهری. تهران.، دانشگاه هنر.  گزارش معاونت پژوهشی.

-برک‌پور، ناصر، اسدی، ایرج (1390). مدیریت و حکمروایی شهری، انتشارات دانشگاه هنر.

-بیگی‌نیا، عبدالرضا، صفری، سعید، مرشدی‌زاد، علی (1391). شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های حکمرانی خوب، چشم‌انداز مدیریت دولتی، شماره 12، صص 65-86.

-شماعی، علی، آدینه‌وند، علی اصغر، حاجی‌زاده، مریم (1391). ارزیابی عملکرد شهرداری‌ها بر اساس حکمروایی خوب شهری (مطالعه موردی: شهر یاسوج).

-صفایی پور، مسعود، امان‌پور، سعید، نادری چگینی، زهرا (1392). ارزیابی و تحلیل میزان تحقق‌پذیری حکمرانی خوب شهری در شهر خرمآ ‌آباد، فصل‌نامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، سال پنجم، شماره 17.

-علیخانی، فرشاد (1388). حکمرانی شایسته: الگویی استراتژیک در مدیریت توسعه کشورهای نفت‌خیز، هفتمین کنفرانس بینلال ‌المللی مدیریت.

-کاظمیان، غلامرضا (1386). درآمدی بر الگوی حکمرانی شهری. فصلنامه جستارهای شهرسازی. شماره  19-20.

Brand, H. (2007). Good Governance for the Public’s Health, European Journal of Public Health, pp 25-41.

Brouk, B. (2006). Toward Good Governance in Russia: Optimizing Government Function. (Unpublished master dissertation), Wyoming University, U.S.A.

Etzioni, A. (1961) A Comparative Analysis of Complex Organizations: On Power, Involvement, and Their Correlates. New York: Free Press.

Epstein, Gil S. & Gang, Ira N. (2009). Good governance and good aid allocation, Journal of Development Economics, 89(1), 12-18.

Huther.J and Shah, A. (2000). Applying a Simple Measure of Good Governance to The Debate on Fiscal Decentralization, Available at: www.econ.world bank.org.

Jong, M. and Kroesen, O. (2007). Understanding How to Import Good Governance Practice in Bangladeshi Villages, Knowledge, Technology & Policy. (19)4, 9-25.

Kaufmann D, Kraay A, Mastruzzi M. (2010). The Worldwide Governance Indicators: Methodology and Analytical Issues, World Bank Policy Research Working Paper No. 5430

Lindblom, C.E. (1977) Politics and Markets: The World’s Political-Economic Systems. New York: Basic Books.

Maharaj, K., Heil, D. and Ransburg, A.C.T. (2006). A Framework for Good Governance in Project Management in South Africa, Journal of Industrial Engineering, (17) 2, 19-33.

Prasad, B.C. (2008). Institutions, Good Governance and Economic Growth in the Pacific Island Countries, International Journal of Social Economics, (35) 12,904-918.

Praveen, K. (2008). Public Sector Governance Reform: The World Banks Framework, International Journal of Public Sector Management, (21)5, 556-567.

Roper Nedd, R., K. (2008). Good Governance and Corporate Social Responsibility Rhetoric to Reality, (Unpublished doctoral dissertation), Howard University, U.S.A

Roy, I., (2008). Civil Society and Good Governance: (Re-) Conceptualizing The Interface, World Development, (36)4, 677-705.

Shipley, R. and Kovacs, J. F. (2008). Good Governance Principles for The Cultural Heritage Sector: Lessons from International Experience, Corporate Governance, (8)2, 214-228.

Smith, D. and Politowski, D. (2008). Good Governance a Risk-Based Management Systems Approach to Internal Control, Second Edition, London, Published BSI.

Tanner, Thomas, Mitchell, Tom, Polack, Emily Guenther Bruce (2009). Urban Governance for Adaptation: Assessing Climate Change Resilience in Ten Asian Cities, Institute of Development Studies (IDS), At the University of Sussex.

UN – Escape (2001). What is Good Governance? Bangkok. Thailand. www.un habitat.org.

Van Donge, J. K. (2008). The Plundering of Zambian Resources by Frederick Chiluba and his Friends: A Case Study of the Interaction between National Politics and The International Drive towards Good Governance, Published by Oxford University Press on behalf of Royal African Society.

Weiss, T. G. (2000). Governance, Good Governance and Global Governance: Conceptual and Actual Challenges, Third World Quarterly, (21) 5,795-814.

World Bank(2003), Better Governance for Development in the Middle East and North Africa , available at www.worldbank.org/wbi/governance.

World Bank (2007), Worldwide Governance Indicators 2007: Country Data Report for Iran, 1996- 2006,available at  www.worldbank.org/wbi/governance/.