بررسی روند تغییرات مکانی – زمانی پارامترهای دمایی ایران
الموضوعات :
1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه تهران
الکلمات المفتاحية: متوسط دما, تغییر پذیری, معناداری, دمای کمینه, دمای بیشینه,
ملخص المقالة :
چکیده[1] در حال حاضر تغییر و نوسانات اقلیمی به همراه ناهنجاری‌های حاصل از آن یکی از مسائل مهم و مطرح جهانی است. آشکارسازی تغییرات دما و بارش به‌عنوان مهم‌ترین عناصر اقلیمی یک منطقه، به‌عنوان شاهدی اولیه تغییرات اقلیمی در بسیاری از مناطق جهان استفاده می‌شود. هدف این تحقیق بررسی روند دمای ایران در مقیاس‌های زمانی سال، فصل و ماه است. بدین منظور داده‌های میانگین حداقل، متوسط و حداکثر دما، برای 38 ایستگاه همدید کشور با پراکنش مناسب طی دوره 50 ساله (2010-1960)، از سازمان هواشناسی کشور دریافت و روند پارامترهای دمایی توسط آزمون ناپارامتریک من کندال بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در اکثر ایستگاه‌ها روند کلی دما در مقیاس‌های مختلف زمانی افزایشی است که شدت آن از حداقل دما به حداکثر دما کاهش می‌یابد. در مقیاس ماهانه، ژوئن و جولای و در مقیاس فصلی تابستان افزایش دمای بیشتری دارند. هرچند برای پارامترهای حداکثر و متوسط دما، فراوانی ایستگاه‌ها دارای روند افزایشی در زمستان بیشتر است اما برای تعداد کمی از ایستگاه‌ها معناداری مشاهده گردید. درحالی‌که در فصول گرم سال به‌ویژه تابستان، فراوانی ایستگاه‌های داری روند افزایشی معنادار، بیشتر است. ازنظر مکانی نیز ایستگاه‌های واقع در دامنه‌های رشته‌کوه البرز، جنوب غرب و جنوب شرق ایران افزایش دمای بیشتری را نسبت به سایر نواحی کشور تجربه کرده‌اند و در ایستگاه‌هایی نظیر شهرکرد، ارومیه، خرم‌آباد و بندرعباس روند پارامترهای دما در مقیاس‌های مختلف زمانی عمدتاً کاهشی است. mmiri@ut.ac.ir نویسنده عهده دار مکاتبات: *.
