نقدی بر انکار کیفیتهای ذهنی: بررسی دیدگاه دانیل دنت
الموضوعات :ابوالقاسم هاشمی 1 , احمدرضا همتی مقدم 2
1 - دانشآموخته دکتری فلسفه علم، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه فلسفه، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: کیفیتهای ذهنی, ویژگی پدیداری, کوالیا, آزمون فکری,
ملخص المقالة :
کیفیتهای ذهنی به معنای حداقلی و شهودی، همان ویژگیهای پدیداری و ذاتی خود تجربه است که از آنها با عنوان کوالیا یاد میشود. معمولاً حالتهای ادراکی، احساسات بدنی، حالتهای عاطفی و هیجانی و حالتهای شبه ادراکی را نمونههایی از حالتهای ذهنی بهشمار میآورند که از کیفیتهای ذهنی برخوردار هستند. دانیل دنتِ آمریکایی وجود کیفیتهای ذهنی را با استفاده از آزمونهای فکریای که طراحی کرده است انکار میکند. دیدگاه وی با عنوان حذفگرایی دربارهی کیفیتهای ذهنی شناخته شده است. در این آزمونها دنت پیشینهی وجود کیفیتهای ذهنی را زیر سؤال میبرد و تناقضهایی را آشکار میسازد که در کیفیتهای ذهنی ممکن است وجود داشته باشد. در برابر دنت فیلسوفانی چون تای برخلاف دنت برای امکان وجود کیفیت معکوس دلیل خود را بیان میکند و ویلیام وب امکانِ پیشرفت در تکنولوژی را سببساز تأیید تجربی برای معکوس شدن کیفیتهای ذهنی بهشمارمیآورد. در انتها پاسخ سومی از جانب نویسندگان به استدلالهای دنت صورتبندی میشود که مطابق آن هر تجربهی آگاهانهای دارای ویژگیهایی است که ممکن است مختص به یک شخص باشد: ویژگیهایی که تبیین کامل یک پدیده بدون آنها ناممکن است.
_||_