فلسفهی ریاضی طبیعی‌گرایانه: مروری بر آراء پنه‌لوپه مدی
الموضوعات :
امید محمد حیدر
1
(
ندارد
)
الکلمات المفتاحية: طبیعی‌گرایی, فلسفهی ریاضی, پنه‌لوپه مدی, ویلارد ون کواین, فلسفهی دوم,
ملخص المقالة :
طبیعی‌گرایی رویکردی به جهان از منظر علوم تجربی است. این نگرش در تبیین پدیده های هستی، از هر نوع شناخت پیشینی و در کل از هر آن‌چه فرای طبیعت است دوری می کند. این رویکرد در سه بعد هستی شناسی، شناخت‌شناسی و روش‌شناسی به هیچ هستومند غیر طبیعی و هیچ نوع معرفتی بیرون از چارچوب علوم تجربی و هم‌چنین هیچ روش و معیاری جز روش و معیار علم، متکی نیست . این نگرش حتی فلسفه را نیز شاخه ای از علم تجربی یا حوزه ای در ادامه ی آن به حساب می‌آورد. آراء پنه لوپه مدی در باب طبیعی گرایی، به‌ویژه در فلسفه ی ریاضیات، در ادامه ی کار کواین است. کواین به عنوان یک فیلسوف طبیعی گرای شاخص و پیشرو، نظریاتی مؤثر و جامع در زمینه های طبیعی انگاری و واقع گرایی علمی دارد. او بر خلاف فیلسوفان و معرفت شناسان قدیم، طبیعی انگاری است که برای علم تجربی مبنایی محکم تر از خود علم نمی جوید و در ارائه ی دیدگاه‌های خود به یافته‌های علوم تجربی تکیه می کند. پنه لوپه مدی در ابتدا کار خود را با طبیعی‌گرایی کواین آغـاز می‌کند و در ادامه ی راه، بـرای پاسخ دادن به پرسش هایی که دیگر طبیعی گرایان در فلسفه ی ریاضیات مطرح کرده‌اند در جست‌وجوی روشی اساسی بر می‌آید. مدی معتقد است که چنان‌چه بین تبیین فلسفی از ریاضیات با ریاضی ورزی‌های موفق، مغایرتی پیش بیاید، این فلسفه است که می بایست عقب نشینی کند. نه فلسفه و نه حتی علم، هیچ کدام نمی توانند احکام روش شناسانه‌ی ریاضیات را لغو کنند و یا تغییر دهند. زیرا او علم و فلسفه را هر دو محکمه ای فوق ریاضی برای ریاضیات می‌داند. دستاورد مهم مدی در فلسفه ی ریاضی طبیعی گرا موسوم به طبیعی‌گرایی ناهمگن است که خود از آن به عنوان فلسفه ی دوم یاد کرده و در آن، بر استقلال اهداف و روش‌های ریاضی اصرار می‌ورزد. او فقط روش‌های ریاضی را برای ارزیابی و حل و فصل موضوعات و مسائل ریاضیات توصیه می کند و ریاضیات را توسط دیگر حوزه‌ها، غیر قابل نقد می‌داند. این مقاله در مرحله اول تلاشی است در تشریح و مرور آراء مدی در پایان مقاله ریشه ها و نظر منتقدان نگرش طبیعی گرایی، از دید او نقد و تحلیل می شود.
کواین، ویلارد ون اورمن، از محرک حسی تا دانش، ترجمهی مجید داوودی، انتشارات حکمت، چاپ اول، 1391ش.
2. مگی، براین، مردان اندیشه، ترجمهی عزتالله فولادوند، انتشارات طرح نو، چاپ سوم، 1382ش.
3. میثمی، سایه، معنا و معرفت در فلسفهی کواین، انتشارات نگاه معاصر، چاپ اول، 1386ش.
4. Maddy, P., Realism in Mathematics, Oxford University Press, 1990.
5. ـــــــ , Naturalism in Mathematics, Oxford University Press, 1997. (Reprinted 2002).
7. ــــــ , “Second philosophy”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2003.
8. ـــــــ , Second Philosophy; A naturalistic Method, Oxford University Press, 2007.
9. Paseau, A., “Naturalism in the philosophy of Mathematics”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2008.
