ساخت و رواسازی مقیاس سنجش حسابداری فرهنگی به منظور ارائه مدل بومی

الموضوعات : حسابداری مدیریت

الهام منصوری نیا ¹ (دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران)
خسرو فغانی ماکرانی ² (دانشیار گروه حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران)
قربانعلی آقااحمدی ³ (استادیار گروه حسابداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران)

تاريخ الإرسال : 06 الأربعاء , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 01 الثلاثاء , محرم, 1440 تاريخ الإصدار : 19 السبت , شوال, 1440

الکلمات المفتاحية: حسابداری فرهنگی, محیط حسابداری, روایی, پایایی,

ملخص المقالة :

روایی و پایایی از مسائل مهم در حوزه آزمون‌سازی مفاهیم و متغیرهای پژوهشی محسوب می‌شوند. "حسابداری فرهنگی" از جمله مفاهیمی است با کارکردهای بسیار که تعامل اجتماعی و فرهنگی میان افراد و حوزه‌های مختلف در محیط حسابداری را مورد توجه قرار می‌دهد، بایستی به گونه‌ای تدوین گردد که قابلیت پیاده‌سازی و عملیاتی شدن را در مطالعه‌های میدانی فراهم آورد. پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس حسابداری فرهنگی و به روش توصیفی-پیمایشی به انجام رسیده است. در این راستا با استفاده از نظر خبرگان و تحلیل محتوا، گزارش‌های عملکرد هیئت مدیره شرکت‌ها مورد بررسی قرار گرفت، که در نهایت پرسشنامه محقق ساخته حسابداری فرهنگی به منظور کسب روایی و پایایی لازم توسط خبرگان تکمیل شده است. ضریب پایایی آزمون با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، 866/0 محاسبه شد. تحلیل عاملی سوال‌های حسابداری فرهنگی بیانگر آن بود که بیش از 516/63 درصد واریانس موردنظر توسط مولفه‌های این پرسشنامه تبیین می‌شود. پس از یک بار چرخش عوامل از نوع واریماکس، همبستگی میان هر سوال با هر مولفه در بهترین حالت مشخص شد و براساس آن یازده مولفه: فاصله قدرت و اختیار، فردگرایی-جمع‌گرایی، کسب ‌اطمینان-بلا‌تکلیفی، مردگرایی-زن‌گرایی (نابرابری جنسیتی)، عام‌گرایی-خاص‌گرایی، تجزیه-ترکیب، درون‌محوری-برون‌‌محوری، توالی‌زمانی-تقارن‌زمانی، اکتسابی-انتسابی، برابری-سلسله مراتبی، افق دید بلندمدت-کوتاه‌مدت (آینده‌نگری) به عنوان مولفه‌های حسابداری فرهنگی، استخراج و انتخاب گردید. با توجه به یافته‌های پژوهش، می‌توان از این پرسشنامه برای سنجش میزان حسابداری فرهنگی در سازمان‌ها و شرکت‌ها استفاده کرد. با این ابزار می‌توان زمینه شناخت دقیق‌تر و منطقی‌تر، محیط حسابداری را فراهم نمود و به طور کلی بهره‌وری از این محیط را به صورت علمی فراهم آورد.

المصادر:

*      احدیان پور پروین، دنیا،(1393). "نسبیت فرهنگی مبتنی بر رویکرد رفتاری: با تاکید بر نقش حسابداران مدیریت برای تصمیم گیری مدیریت". فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال 3، شماره 9، صص 51-33.

*      اعتمادی، حسین، زهرا دیانتی دیلمی،(1387). "بررسی آثار فرهنگ سازمانی، مشارکت در بودجه بندی، و سیستم های حسابداری مدیریت بر عملکرد مدیران". پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره13 شماره4، صص 35-60.

*      بنائی خلیل آباد، مریم، زهرا پورزمانی،(1396). "تأثیر عوامل فرهنگی بر اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی". پژوهش های تجربی حسابداری، سال 6، شماره 24، صص 201-177.

*      ثقفی، علی، جواد رضازاده،(1382). "زمینه فرهنگی رفتار حرفه ای حسابداران". فصلنامه مطالعات حسابداری، شماره 1، صص 39-1.

*      ثقفی، علی(1392). "نظریه های حسابداری". ویرایش اول، انجمن حسابداری ایران با همکاری انتشارات ترمه، تهران، ایران، 200 صفحه.

*      حاجیها، زهره، مریم سلطانی،(1393). "نگرشی بر ابعاد فرهنگی حسابداری". فصلنامه پژوهش حسابداری، سال 4، شماره 15، صص 107-83.

*      خواجوی، شکراله، مصطفی اعتمادی جوریابی،(1392). "رابطه فرهنگ و حسابداری". دانش و پژوهش حسابداری، شماره 32، صص 41-22.

*      خیری، محمد، الهام پورعلی،(1394). "بررسی تأثیر ارزشهای فرهنگی بر گردش سرمایه گذاری سرمایه گذاران نهادی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق ‌بهادار تهران". فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال سوم ، شماره 9، صص 194-159.

*      دارابی، رویا، علیرضا رام روز،(1389). "تاثیر فرهنگ بر درک حسابداران از مفاهیم حسابداری بکار گرفته شده در استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی". پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 5، صص 176-145.

*      رادمهر، سونیا،(1389)." ساخت و هنجاریابی مقیاس مدیریت جزیی نگر در مدیران غرب استان مازندران".پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن.

*      سرداری زاده، مهتاب،(1391). "همگرایی به سمت یک مجموعه استاندارد پذیرفته شده حسابداری: مقایسه دیدگاه دانشگاهیان و کادر اجرایی". فصلنامه پژوهش حسابداری، سال 1، شماره 4، صص 118-97.

*      کاستلز، مانوئل،(1385). "عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ:ظهور جامعه شبکه ای"، جلد 1؛ ترجمه: احد علیقلیان و افشین خاکباز؛ تهران: انتشارات طرح نو.

*      مرادی، جواد.(1386)، سیاست و فرهنگ در حسابداری بین الملل ارائه یک چارچوب تحلیلی، مجله حسابدار، سال 22، شماره 187، صفحه 1-12.

*      مشایخی، علینقی، علی اکبر فرهنگی، منصور مومنی و سیروس علیدوستی،(1384). "بررسی عوامل کلیدی موثر بر کاربرد فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی ایران: کاربرد روش دلفی". فصلنامه مدرس علوم انسانی، ویژه نامه مدیریت، ص 232-191.

*      مهرانی، ساسان، غلامرضا کرمی، سید مصطفی حسینی،(1392). "تئوری حسابداری"، ویرایش اول، انتشارات نگاه دانش، تهران، ایران، 367صفحه.

*      نوروش، ایرج و زهرا دیانتی دیلمی،(1382). "بررسی تاثیر فرهنگ بر ارزش‌های حسابداری در ایران". بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال 10، شماره 33، صص 40-3.

*      Aggarwal, R., and Goodell, J. W. (2014). “National cultural dimensions in finance and accounting scholarship: An important gap in the literatures”. Journal of Behavioral and Experimental Finance, www.elsevier.com, Vol. 1, No 12, pp.1-12.

*      Baskerville, R. F. (2003). “Hofstede never studied culture”. Accounting, Organizations and Society, 28(1), 1–14.

*      Baydoun, N. & Willett, R. (1995). “Cultural Relevance of Western Accounting Systems in Developing Countries”. ABACUS, vol. 31, no. 1, pp. 67-92.

*      Borker, R, D., (2017). “Russia and Ukraine: A comparison of cultural accounting orientation”. The Business and Management Review, Vol. 8, No.4, pp. 269-279.

*      Cardona, A., Castro-González, K., Ríos-Figueroa, C. (2014). “The impact of culture and economic factors on the implementation of IFRS”. Accounting & Taxation, 6 (2) , 29–47.

*      Cole, S. (1991). “Cultural accounting in the Caribbean, in island’s culture and development”. Bureau of Policy and Studies, UNESCO, Paris.

*      Cole, S. (2006). “Cultural Accounting in Small Economies”. Regional Studies , Vol. 27, No. 2, pp. 121-136.

*      Ding, Y., Jeanjean, T., & Stolowy, H. (2005). “Why do national GAAP differ from IAS? The role of culture”. The International Journal of Accounting, 40(4), 325–350.

*      Doupink, T. S., and  Salter, S. B. (1995). “External Environment, Culture  an Accounting Practice: A Preliminary Test of a General Model of International Accounting Development”. The International Journal of  Accounting Education and Research, Vol. 30, pp. 189-200.

*      Gernon, H., & Wallace, R. S. O. (1995). “International accounting research: a review of its ecology, contending theories and methodologies”. Journal of Accounting Literature, 14, 54–106.

*      Gunkel, M., Schlaegel, C., and Taras, V. (2016). “Cultural values, emotional intelligence, and conflict handling styles: A global study”. Journal of World Business, Vol. 51, pp. 568-585.

*       Hofstede, G. (1980). “Culture's Consequences: International Differences in Work-Related Values”. Beverly Hills, CA: Sage Publications.

*      Hofstede, G. (1984). “Cultural Dimensions in Management and Planning”. Asia Pacific Journal of Management, 81-99 (January).

*      Hofsted, G. (1991). “Cultures and Organizations: Software of the Mind”, New York: McGrow-Hill.

*      Jaggi, B. L. (1975). “The Impact of the Cultural Environment on Financial Disclosure”. International Journal of Accounting, 75-84 (January).

*      Jaggi, B., Yee Low. P. (2000). “Impact of Culture, Market Forces, and Legal System on Financial Disclosures”. International Journal of Accounting, Vol. 35, No. 4, pp. 495-519.

*      Lapsley, I, and  Rekers, J.V. (2017). “The relevance of strategic management accounting to popular culture: The world of West End Musicals”, Management Accounting Research, Elsevier , pp.1-9.

*      Larson, R. (1993). “International accounting standards and economic growth: An empirical investigation of their relationship in Africa”. Research in Third World Accounting, 2, 27–43.

*      Larson, R., & Kenny, S. (1995). “An empirical analysis of international accounting standards, equity markets, and economic growth in developing countries”. Journal of International Financial Management & Accounting, 6(2), 130–157.

*      Noar, M., and Linderman, K., and Schroeder, R.  (2010). “The globalization of operations in Eastern and Western countries: Unpacking the relationship between national and organizational culture and its impact on manufacturing performance”. Journal of operations management, Vol 28 No .3 ,pp 194-205.

*      Nurunnabi, M. (2015). “The impact of cultural factors on the implementation of global accounting standards (IFRS) in a developing country”. Advances in Accounting, www.elsevier.com, No .14 ,pp 1-14.

*      Orij, R. (2010). “Corporate social disclosures in the context of national cultures and stakeholder theory”. Emerald 23, PP.1-15.

*      Pacheco Paredes, A.A., and Wheatley, C. (2017). “The influence of culture on real earnings management”.  International  Journal of Emerging Markets, Vol. 12 ,No 1 ,pp. 38 – 57.

*      Schipper, K. (2003). “Principles-Based Accounting Standards”. Accounting Horizons, vol. 17, no. 1, pp. 61-72.

*      Turner, B.A., and Trampners. (1993). “Sociological Aspects of Organizationals Symbolism”, Organization Studies, 7, pp.101-15.