جرم‌انگارىِ قرآن و عقلانیّت

الموضوعات :

وهاب دانش پژوه ¹ ( دانش‌آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 18 الخميس , ربيع الثاني, 1437 تاريخ التأكيد : 05 الأحد , شوال, 1437 تاريخ الإصدار : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1437

الکلمات المفتاحية: جرم, عقلانیت, حقوق جزا, اعلامیۀ حقوق بشر,

ملخص المقالة :

جرم انگاری، فرایندی است که به موجب آن، قانونگذار با درنظر گرفتن هنجارها و ارزش های اساسی جامعه و با تکیه بر مبانی خود، رفتارهایی را ممنوع نموده و برای آنها ضمانت اجرایِ کیفری تعیین می کند. قرآن کریم نیز احکامی را برای ادارۀ فرد و جامعه و حفظ ارزش های انسانی، ترسیم کرده و رفتارهاى مضرّ به مصالح اساسى را جرم اعلام نموده است. جرم انگاریِ قرآن در راستای حمایت از ارزش های انسانی و مصالح اساسی جامعه، قابل ارزیابی است که از مطابقت آن با عقلانیت و همسویی با حقوق بشر حکایت دارد.

المصادر:

منابع

قرآن کریم.

نهج البلاغه.

آخوند خراسانی، محمدکاظم، کفایة الأصول، تحقیق عباسعلی زارعی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1389ش.

ابن منظور، محمد بن مکرم،لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1388ق.

باهری، محمد، نگرشی بر حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارت مجد، 1389ش.

حلّی، حسن بن یوسف، کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد، قم، انتشارات جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیّة قم، بی­تا.

خلیل­اللهی، موسی، جایگاه قاعدۀ لاضرر در حقوق اسلام، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران (پردیس قم)، 1389ش.

داورپناه، ابوالفضل، أنوار العرفان فى تفسیر القرآن، تهران، انتشارات صدر، 1375ش.

دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، درآمدی بر حقوق اسلامی، چ1، تهران، انتشارات سَمت،  1368ش.

دهقان، حمید، تأثیر زمان و مکان بر قوانین جزایی اسلام، قم، انتشارات مَدیَن، 1376ش.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد، زبدة المفردات، اعداد: عبد اللطیف یوسف، بیروت، دارالمعرفة، 1419ش.

سلیمی، صادق، چکیدۀ حقوق جزای عمومی، تهران، انتشارات تهران صدا، 1384ش.

سید رضی، محمد بن ابی احمد، نهج البلاغة، ترجمۀ محمد دشتی، قم، انتشارات مؤمنین، 1380ش.

طُرَیحی، فخر الدین، مجمع البحرَین، تهران، انتشارات مرتضوی،1390ق.

فضل­الله، سید محمدحسین، مِن وحی القرآن، بیروت، دار الملاک للطباعة و النشر، 1419ق.

فیض، علیرضا، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1370ش.

قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس­هایی از قرآن، 1392ش.

کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1365ش.

مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1404ق.

محمودی جانکی، فیروز، مبانی، اصول و شیوه­های جرم­انگاری، پایان­نامۀ دکتری، دانشگاه تهران، 1382ش.

مدرّسی، سید محمدتقی، مِن هُدی القرآن، تهران، دار محبّی الحسین، 1419ق.

مطهری، مرتضی، اسلام و نیازهای زمان، تهران، انتشارات صدرا، 1384ش.

مغنیة، محمدجواد، تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1424ق.

ولیدی، محمدصالح، حقوق جزای عمومی (کلیات)، تهران، انتشارات سمت، 1372ش.

همو، حقوق جزای عمومی (واکنش جامعه علیه جرم)، تهران، دفتر نشر داد، 1374ش.

قانون مجازات اسلامی، مصوب 1392ش.