ممنوعیت مطلق شکنجه در نظام اخلاقی فایده‌گرا

الموضوعات :

سیدحسین علیزاده طباطبایی ¹ ( دانش‌آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
رحیم نوبهار ² ( دانشیار دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران )
سید محمدرضا آیتی ³ ( استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 04 الأحد , شعبان, 1438 تاريخ التأكيد : 07 الأربعاء , محرم, 1439 تاريخ الإصدار : 25 السبت , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: شکنجه, ممنوعیت مطلق, سودانگاری اخلاقی, استدلال شیب لغزنده,

ملخص المقالة :

نظام اخلاقی وظیفه گرای کانتی و اخلاق فضیلت مدار هم‌چون دو نظام اخلاقی سترگ و رقیبان نا همدل سودانگاری اغلب با تجویز شکنجه موافق نبوده اند؛ هرچند قرائت هایی از اخلاق فضیلت هم ممکن است در مواردی شکنجه را تجویز نماید. نظام اخلاقی سودانگار اما ظرفیت و توان بالایی برای تجویز و حتی اخلاقی قلمداد کردن شکنجه در شرایط خاص دارد. در عمل هم طرفداران تجویز شکنجه اغلب به بُن مایه های همین نظام اخلاقی دست آویخته‌اند. این مقاله تلاش کرده است بر ضعف ها و کاستی های مستندات نظام اخلاقی سودانگار برای تجویز شکنجه در شرایط خاص تکیه کند و ممنوعیت مطلق شکنجه را حتی با خوانشی از نظریۀ سودانگاری سازگار بداند.

المصادر:

ارشدی، محمدحسین، کاوندی سحر، «تحلیل و بررسی فایده‌گرایی عمل محور اسمارت»، حکمت و فلسفه، شماره 43، پاییز 1394.

اعوانی، شهین، «آیا فایده‌گرایی همان لذت‌گرایی است؟» تأملات فلسفی، ش6، تابستان 1389.

پالمر، مایکل، مسائل اخلاقی، ترجمه علی‌رضا آل‌بویه، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1388ش.

حسینی سورکی، سید محمد، «معنا و ماهیت سود در نظر سودگرایان»، مجله نقد و نظر، ش37و38، بهار و تابستان 1384.

جاهد، محسن و سحر کاوندی، «استدلال‌های شیب لغزنده: مطالعه موردی دیدگاه‌های هاف لافولیت»، مجله اخلاق زیستی، ش13، پاییز 1393.

جمعی از نویسندگان، مجموعه مقالات فلسفه اخلاق (برگرفته از دایره المعارف لارنس بکر)، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ج1، 1380ش.

دباغ، سروش، درس گفتارهایی در فلسفه اخلاق، انتشارات صراط، تهران، 1388ش.

فرانکنا، ویلیام‌کی، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی، قم، کتاب طه، 1383ش.

کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، مترجم بهاءالدین خرمشاهی، تهران، شرکت علمی فرهنگی سروش، ج8،  1375ش.

کافمن، ویتلی، «شکنجه و نظریه توزیع عدالت بحث دفاع از خود یک ارزیابی»، ترجمه سوری، سهراب، مجله پژوهش‌نامه روابط بین‌الملل، ش39، مرداد 1388.

گنسلر، هری جی، درآمدی جدید به فلسفه اخلاق، ترجمه حمیده بحرینی، نقد قلم، تهران، 1387ش.

میل، جان استوارت، فایده‌گرایی، ترجمه مرتضی مردیها، نشر نی، 1393ش.

Anthony Lewis, Making Torture Legal, N.Y. Rev. of Books, July 15, 2004. R. available at:

http://www.nybooks.com/articles/2004/07/15/making-torture-legal/

Bentham, Jeremy, An Introduction to the Principles of Morals and Legislation,1781, Batoche Books Kitchener, 2000.

 available at:

http://socserv2.socsci.mcmaster.ca/econ/ugcm/3ll3/bentham/morals.pdf

Bob Brecher, Torture and the Ticking Bomb, Chapter Two, The Fantasy of the Ticking Bomb Scenario, Wiley-Blackwell, 2007.

Charles Evans Whittaker, William Sloane Coffin, Law, Order and Civil Disobedience, American Enterprise Institute for Public Policy Research, 1967.

David Luban, Liberalism, Torture and the Ticking Bomb, Georgetown Law Faculty Publications, 2005. available at:

http://scholarship.law.georgetown.edu/facpub/148

Doug Struck, Howard Schneider, Karl Vick and Peter Baker, Borderless Network Of Terror, Washington Post, September23, 2001.

Fritz Allhoff, "A Defense of Torture: Separation of Cases, Ticking Time-bombs, and Moral Justification", International Journal of Applied Philosophy, vol,19, Issue2, 2005. available at:

http://files.allhoff.org/research/A_Defense_of_Torture.pdf

Gary gutting and Jeff Mcmaham, can torture ever be moral? January 26, 2015. available at:

http://opinionator.blogs.nytimes.com/2015/01/26/can-torture-ever-be-moral/?_r=1

Gewirth, Alan. "Are There Any Absolute Rights?" The Philosophical Quarterly, 1982, no.122. Available at:

http://www.geocities.ws/filoderecholeon/gewirth.pdf

Goldworth, Amnon, a table of the spring of action in deontology, collected works of Bentham,1938, Oxford.

Harris, Sam, "In Defense of Torture", the Huffington Post Newspaper, 2005/17/10. available at:

Henry Shue, Torture in Dreamland: Disposing of the Ticking Bomb, Case W. Res. J. Int'l L, 2006. Available at:

http://scholarlycommons.law.case.edu/jil/vol37/iss/42

Hursthouse, Rosalind, On Virtue Ethics, Oxford, Oxford University Press, 2001.

J. Bentham, “Of Torture”, Manuscript transcribed in W.L. and P.E. Twining, Bentham on Torture, Jeremy Bentham: Critical Assessments, (Ed. Bhikhu Parekh), (II), London, Routledge, 1993.

John Yoo, Memorandum for William J. Haynes IT, General Counsel of the Department of Defense, U.S. Department 'of Justice Office of Legal Counsel, Washington. D.C, March 14,2003, available at: https://www.aclu.org/files/pdfs/safefree/yoo_army_torture_memo.pdf

Kant, Metaphysical Elements of Justice, (T.b) Indianapolis: Hackett Publishing Company, 1996.

LS Sheleff, Ultimate Penalties: Capital Punishment, Life Imprisonment, Physical Torture, Columbus: Ohio State University Press, 1987.

Mark J. Buha, Rule Utilitarian and Deontologist Perspectives on Comparisons of Torture and Killing, 2 Wash. U. Jur. Rev.304, 2010. Available at:

http://openscholarship.wustl.edu/law_jurisprudence/vol.2/iss/52

Matthew Lippman, The Protection of Universal Human Rights: The Problem of Torture, 1979.

Matthews, Richard, The Absolute Violation: Why Torture Must Be Prohibited, McGill-Queen's University Press, 2008.

Matthew Alexander, McCain Backs Torture as Recruiting Tool for Al Qaida; Policy Led to the Deaths of U.S. Soldiers in Iraq Available at: https://www.huffingtonpost.com/entry/torture-caused-the-deaths_b_273116.html

Montague, Phillip, "Self-Defense and Choosing between Lives", Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition, 40, no.2, 1981.

http://www.jstor.org/stable

Philip N.S. Rummy, Is Coercive Interrogation of Terrorist Suspects Effective? A Response to Bagaric and Clarke, U.S.F. L. REV. 2006.

Richard Matthews, The Absolute Violation: Why Torture Must be Prohibited, 2008.

Steven p. Lee, Intervention, Terrorism and Torture Contemporary Challenges to Just War Theory, Hobart and William smith colleges, Geneva, NY, US, 2007.

Shanahan, Timothy, ed. Philosophy 9/11: Thinking about the War on Terrorism, Chicago, Open Court Publishing, 2005.

Waldron, Jeremy, Torture and Positive Law: Jurisprudence for the White House, General Aspects of Law (GALA) Seminar. UC Berkeley: Kadish Center for Morality, Law and Public Affairs, 2004. Retrieved from: http://escholarship.org/uc/item

Walzar, Michael, Just and Unjust Wars: A Moral Argument with Historical Illustrations, New York basic book, 1992.

William D. Casebeer, Torture Interrogation of Terrorists: A Theory of Exceptions (With Notes, Cautions, and Warnings) available at: http://isme.tamu.edu/JSCOPE03/Casebeer03.html#_ftn

Yuval Ginbar, Why Not Torture Terrorists?: Moral, Practical, and Legal Aspects of the "Ticking Bomb" Justification for Torture, Print publication date, Published to Oxford Scholarship Online, 2008