رتبه بندی بانک های ایران از منظر حاکمیت شرکتی با تاکید به وضعیت هیات مدیره و کمیته های آن

الموضوعات : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

مرضیه نوراحمدی ¹ ( کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه تهران(پردیس فارابی قم)؛ ایران. )
علی مهدوی پارسا ² ( دکتری مدیریت مالی، دانشگاه امام صادق ع، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 21 الثلاثاء , رجب, 1438 تاريخ التأكيد : 22 السبت , صفر, 1439 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , رجب, 1440

الکلمات المفتاحية: حاکمیت شرکتی, هیات مدیره, کمیته‌های بانکی, بانکداری اسلامی, افشاء,

ملخص المقالة :

امروزه نقش حاکمیت شرکتی در جهان شرکتی روز به روز اهمیت بیشتری پیدا نموده است. به همین علت پژوهشگران سراسر جهان توجه زیادی به توسعه و آزمون قوانین موجود و جدید حاکمیت شرکتی می نمایند. هیات مدیره، بدلیل اینکه یک مکانیسم کلیدی برای کاهش تعارض بین سهامداران و مدیران، برای اجتناب از تعارض منافع بین بانک و تنظیم کننده قوانین می باشد، به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد موثر حاکمیت شرکتی در نظر گرفته می شود. هدف از این پژوهش بررسی و رتبه بندی وضعیت هیات مدیره و کمیته های 36 بانک و موسسات اعتباری فعال در نظام بانکداری بدون ربای ایران از منظر حاکمیت شرکتی می باشد. در این مقاله پس از بررسی ادبیات مربوط به هیات مدیره و کمیته ها و تحقیقات پیشین در خصوص این موضوع، به استخراج وضعیت هیات مدیره و کمیته های بانک ها در ایران پرداخته و سطح اهمیت این موضوع در بانک های ایرانی را ارزیابی نموده و در نهایت بانک های ایران را بر این اساس رتبه بندی می نماییم. روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتوا می باشد. نتایج تحقیق نشان دهنده وضعیت نامناسب هیات مدیره و کمیته های آن در بانک های دولتی و برخی از بانک های خصوصی و وضعیت مناسب در اغلب بانک ها و موسسات خصوصی می باشد.

المصادر:

*      بهبود حاکمیت شرکتی در واحد های بانکی از انتشارات کمیته نظارتی بانکی بال، فوریه 2006، ترجمه عبدالمهدی ارجمند، 1388، بانک مرکزی جهوری اسلامی ایران

*      پدرام، مهدی، شیرین بخش، شمس الله، زواریان، زهرا (1387)، " مروری بر مفاهیم حاکمیت شرکتی در نظام بانکداری بدون ربا در ایران" ، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دوره 1، شماره 1، تابستان 1387، صص 44-7.

*      تقوی، مهدی، احمدیان، اعظم، کیانوند، مهران، (1392)، "تحلیلی بر تأثیر حاکمیت شرکتی بر ثبات سیستم بانکی کشورهای در حال توسعه (با تأکید بر شاخص مالکیت بانک ها)"، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دوره 6، شماره 3(پیاپی 19)، پاییز 1392، صص 66-45.

*      حساس یگانه، یحیی، داداشی، ایمان (1389)، " تاثیر حاکمیت شرکتی بر تصمیمات حسابرسان درباره ریسک و برنامه‌ریزی"، تحقیقات مالی، دوره 1، شماره 4، صص 124-105.

*      دستورالعمل حداقل الزامات ناظر بر حاکمیت شرکتی در مؤسسات اعتباری غیردولتی، مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مطالعات و مقررات بانکی، 1396.

*      رهنمودهای اصول حاکمیت شرکتی برای بانک ها از انتشارات کمیته بال، اداره مطالعات و مقررات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ژانویه 2015

*      قالیباف اصل، حسن، رضائی، فاطمه (1387)، " بررسی تاثیر ترکیب هیات مدیره بر عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" ، تحقیقات مالی، دوره 9، شماره 2، پایز 1387.

*      گزارش فعالیت هیات مدیره بانک اقتصاد نوین سال 94.

*      گزارش فعالیت هیات مدیره بانک انصار سال 94.

*      گزارش فعالیت هیات مدیره بانک ایران زمین، سال 94.

*      گزارش فعالیت هیات مدیره بانک خاورمیانه، سال94.

*      گزارش فعالیت هیات مدیره بانک سامان سال94.

*      Abdullah, W. A. W., Percy, M., & Stewart, J. (2014, December). Corporate Governance Disclosure Practices of Islamic banks: the Case of Islamic banks in the Southeast Asian and the Gulf Cooperation Council region. In Journal of International Accounting Research (JIAR) Conference.

*      Abdullah, W. Z. W., Ismail, S., & Jamaluddin, N. (2016). The impact of board composition, ownership and CEO duality on audit quality: The Malaysian evidence. Malaysian Accounting Review, 7(2).

*      Ahmed, S. U., Ullah, G. W., Ahmed, S. P., & Rahman, A. (2016). An Empirical Study on Corporate Governance and Islamic Bank Performance: A Case Study of Bangladesh. International Journal of Finance & Banking Studies, 5(4), 1.

*      Amico, A. (2014). Corporate Governance Enforcement in the Middle East and North Africa. OECD Corporate Governance Working Papers, (15), 0_1.

*      Anderson, R. C., Mansi, S. A., & Reeb, D. M. (2004). Board characteristics, accounting report integrity, and the cost of debt. Journal of accounting and economics, 37(3), 315-342.

*      Ararat, M., Black, B. S., & Yurtoglu, B. B. (2016). The Effect of Corporate Governance on Firm Market Value and Profitability: Time-Series Evidence from Turkey.

*      Brown, L. D., & Caylor, M. L. (2006). Corporate governance and firm valuation. Journal of accounting and public policy, 25(4), 409-434.

*      CHANGWONY, M. K., & ROTICH, G. (2015). Role of internal audit function in promoting effective corporate governance of commercial banks in Kenya. International Journal of Business and Law Research, 3, 15-33.

*      Choi, Y. K., Han, S. H., & Lee, S. (2014). Audit committees, corporate governance, and shareholder wealth: Evidence from Korea. Journal of Accounting and Public Policy, 33(5), 470-489.

*      Darmadi, S. (2013). Corporate governance disclosure in the annual report: An exploratory study on Indonesian Islamic banks. Humanomics, 29(1), 4-23.

*      "Enhancing Corporate Governance for Banking Organisations", Basel Committee on Banking Supervision, BIS, February 2006

*      Frankel, R. M., Johnson, M. F., & Nelson, K. K. (2002). The relation between auditors' fees for nonaudit services and earnings management. The accounting review, 77(s-1), 71-105.

*      Gao, A. Z. L. (2015). Corporate governance and performance of financial. Studies, 22, 3131-3169.

*      Klein, A. (2002). Audit committee, board of director characteristics, and earnings management. Journal of accounting and economics, 33(3), 375-400.

*      Leung, S., Richardson, G., & Jaggi, B. (2014). Corporate board and board committee independence, firm performance, and family ownership concentration: An analysis based on Hong Kong firms. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 10(1), 16-31.

*      Li, Y., Armstrong, A., & Clarke, A. (2014). Relationships of corporate governance mechanisms and financial performance in Islamic banks: A meta-analysis. Journal of Business Systems Governance and Ethics, 9(1), 50-63.

*      Malik, M., Wan, D., Ahmad, M. I., Naseem, M. A., & Rehman, R. U. (2014). Role Of Board Size In Corporate Governance And Firm Performance Applying Pareto Approach, Is It Cultural Phenomena?. Journal of Applied Business Research, 30(5), 1395.

*      Maurya, V. N., Sharma, R. S., Aljebori, S. T. H., Maurya, A. K., & Arora, D. K. (2015). Correlation analysis between the corporate governance and financial performance of banking sectors using parameter estimation. American Journal of Theoretical and Applied Statistics, 4, 27-32.

*      Pathan, S., Skully, M., & Wickramanayake, J. (2007). Board size, independence and performance: an analysis of Thai banks. Asia-Pacific Financial Markets, 14(3), 211-227.

*      Sarkar, J., Sarkar, S., & Sen, K. (2012). A corporate governance index for large listed companies in India.

*      Srairi, S. (2015). Corporate Governance Disclosure Practices and Performance of Islamic Banks in GCC Countries. Journal of Islamic Finance, 4(2).

*      Tao, N. B., & Hutchinson, M. (2013). Corporate governance and risk management: The role of risk management and compensation committees. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 9(1), 83-99.