تعیین کارایی، رضایتمندی و بهره وری سیستم حمل و نقل عمومی با استفاده از تحلیل پوششی داده ها و مطالعه کاربردی آن روی خطوط اتوبوسرانی مشهد
الموضوعات :ملیحه شاهکوئی 1 , فرزاد رضائی بالف 2 , محسن ربانی 3 , مهدی فلاح جلودار 4
1 - ساختمان گروه ریاضی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری ، ایران
2 - ساختمان گروه ریاضی، واحد قائم شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم شهر ، ایران
3 - ساختمان گروه ریاضی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری ، ایران
4 - ساختمان گروه ریاضی، واحد آیت ا...آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل ، ایران
الکلمات المفتاحية: Public Transportation, Efficiency, Data Envelopment Analysis, Productivity, Satisfaction,
ملخص المقالة :
روند رشد جمعیت و توسعه ی شهرها در دهه های اخیر، استفاده از وسایل نقلیه اعم از شخصی و عمومی را به دنبال داشته است. در این میان وسایل حمل و نقل عمومی با توجه به مقرون به صرفه بودن از نظر اقتصادی، توجهات زیادی را بخود جلب کرده است. بنابراین مسئولین برنامه ریزی شهری و شهرداری ها سعی در رفع مشکلاتی همچون؛ آلودگی های زیست محیطی، تراکم ترافیک های سنگین، ناامنی در برخی مسیرها، وجود تصادفات شدید در برخی معابر و مصرف بی رویه ی سوخت های متناسب با وسایل نقلیه (اعم از نفت گازوئیل و بنزین) می باشند تا تدابیری مناسب بیندیشند. تحلیل پوششی داده ها با راهکارهای مناسب ریاضی که دارد می تواند ابزاری دقیق و جامع برای بررسی چنین وضعیت هایی باشد، تا مدیران بتوانند با کمک آن بهترین تصمیم را اتخاذ نمایند و موانع موجود را برطرف نمایند. هدف ما در این مقاله، تعیین کارایی، رضایتمندی و بهره وری (بهره وری کارایی و بهره وری رضایتمندی) وسایل نقلیه ی عمومی بطور خاص 10 خطوط اتوبوسرانی شهر مشهد می باشد، بطوری که بهره وری آنها در سه سال متوالی 91، 92 و 93 مورد ارزیابی قرار گرفته است و نسبت بهره وری رضایت مندی به بهره وری کارایی هر خط مورد محاسبه قرار گرفت.
]1[ قضایی، م.، فرهمندی، ا.، عطارزاده طوسی، ه. (1394). ارزیابی عملکرد خطوط اتوبوسرانی با استفاده ترکیبی سه گانه از مدلهای تحلیل پوششی دادهها، آنتروپی و تاپسیس. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 318-307.
[2] APTA, A., (2007). Public Transportation: Benefits for the 21St Century. American Public Transportation Association.
[3] Barzegarinegad, A., Jahanshahloo, G., Rostamy-Malkhalifeh, M., (2014). A full ranking for decision making units using ideal and anti-ideal points in DEA. The Scientific World Journal 2014.
[4] Borger, B., Kerstens, K., )2006(. The Performance of Bus-Transit Operators Working Paper of LEM 2006–3. IESEG School of Management, Lille - France.
[5] Charnes, A., Cooper, W.W., Rhodes, E., )1978(. Measuring the efficiency of decision making units. Eur. J. Oper. Res. 2, 429–444.
[6] Cook, W.D., Seiford, L.M., )2009(. Data envelopment analysis (DEA). Thirty years on invited review. Eur. J. Oper. Res. 192, 1–17.
[7] Drucker, P.F., )1977(. Drucker on Asia: A Dialogue between Peter Drucker and Isao. Nakauchi, Routledge UK.
[8] Färe, R., Grosskopf, S., Norris, M., (1994b). Productivity growth, technical progress and efficiency change in industrialized countries, Am Econ Rev 84: 66–83.
[9] Färe, R., Grosskopf, S., Norris, M., Zhang, Z., )1994(. Productivity growth. Technical progress and efficiency change in industrialized countries. The American Economic Review 84 (1), 66–83.
[10] Jahanshahloo, GR., Lotfi, F Hosseinzadeh., Rostamy-Malkhalifeh, M., (2014). Using enhanced Russell model to solve inverse data envelopment analysis problems. The Scientific World Journal 2014.
[11] Jahanshahloo, GR ., Soleimani-Damaneh, M., Rostamy-Malkhalifeh, M., (2005). An enhanced procedure for estimating returns-to-scale in DEA. Applied Mathematics and Computation 171 (2), 1226-1238.
[12] Jahanshahloo, GR., Sanei, M., Rostamy-Malkhalifeh, M., Saleh, H., (2009). A comment on “A fuzzy DEA/AR approach to the selection of flexible manufacturing systems”. Computers & Industrial Engineering 56 (4), 1713-1714.
[13] Gilbert, D., (2003). Retail Marketing Management. London: Financial Times, Prentice Hall.
[14] Iles, R., (2005). Public Transport In Developing Countries. Amsterdam: Elsevier.
[15] Kotler, P., )2002(. Marketing Management, Millenium Edition. Pearson Custom Publishing, Boston MA.
[16] Lotfi, FH., Navabakhs, M., Tehranian, A., Rostamy-Malkhalifeh, M., (2007). Ranking bank branches with interval data the application of DEA. International Mathematical Forum 2 (9), 429-440.
[17] Malmquist, Sten, )1953(. Index numbers and indifference surfaces. Trabajos de Estadistica 4 (2), 209–242.
[18] Mouzas, S., )2006(. Efficiency versus effectiveness in business networks. J. Business Res. 59, 1124–1132.
[19] Novaes, A.G., )2001(. Rapid-transit efficiency analysis with the assurance-region DEA method. Pesquisa Operacional 21, 179–197.
[20] Suguiy, T., Fabius Henriques de Carvalho, M., Augusto Valente Ferreira, P., (2020). Efficiency versus satisfaction in public transport: Practices in Brazilian cities.
[21] Taghvaei, M., Vafaei, A. (2008). Interior Bus Driving System Programming and Management with Emphasis on Bus Stops of Kashan City. Journal of University of Isfahan, 32(4), 19-46.
[22] Zhao, J., Jiang Y., Zhang, X., )2015(. Research on Transportation Efficiency Evaluation.