شفاف سازی کنش بین اندیشه(ذهن) و اثر(عین) در معماری دوره ساسانیان

الموضوعات :

نسیم اشرافی ¹ (استادیار، گروه هنر و معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران)
محمد نقی زاده ² (استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده هنر ومعماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 05 الإثنين , محرم, 1439 تاريخ التأكيد : 05 الإثنين , محرم, 1439 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1438

الکلمات المفتاحية: اندیشه دینی, اندیشه فلسفی, اندیشه عرفانی, اندیشه سیاسی, اثر معماری, دوره ساسانیان,

ملخص المقالة :

در حرکت اندیشه به اثر (آفرینش) و بالعکس از اثر به اندیشه (شناخت)، چرخه‌ای ایجاد می‌شود که تمدن ظهور می‌کند. در طول تاریخ ایران، اندیشه دینی اسطوره‌ای به عنوان اندیشه کل با راهبری سایر اندیشه‌ها یعنی اندیشه فلسفی، عرفانی و سیاسی، خلق صورت‌های یک تمدن را سبب می‌شده است. پژوهش حاضر سعی بر این دارد با تکیه بر رویکرد تحلیلی- توصیفی دوره ساسانیان، روح زمان دوره را بر اساس کنش بین اندیشه های مذکور مشخص نماید و نقش هر اندیشه را در صورت دهی به معماری نظم‌گرا و قطب محور مورد تبیین قرار دهد به طوری‌که روح زمان در جامعه ساسانی را احیاء تفکر ایران‌شهری و صورت تاریخی آن را بازگشت به هویت ایرانی بیان کرده و آنچه که بیش از هر چیز از اهمیت بالایی در این دوره برخوردار است تقدم اندیشه بر اثر است که منجر به خلق نوآوری معماری گشته است.

المصادر:

1. ابن خلدون، عبدالرحمن. (1379). مقدمه ابن خلدون. (پروین گنابادی، مترجم). تهران: شرکت انتشارات علمی وفرهنگی .
‏2. افلاطون. (1365). مجموعه آثار. (محمدحسن لطفی، مترجم). تهران: انتشارات خوارزمی.
3. الهی، حسین. (1387). گذری به سیر اندیشه سیاسی ایرانیان و نظام آرمانی انها. فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، (18)، 51-72.
4. تقوایی، ویدا. (1389). از چیستی تا تعریف معماری. فصلنامه هویت شهر، 5 (7)، 75-86.
5. تقوایی، ویدا. (1391). از نظم تا بی نظمی در طبیعت و معماری. هویت شهر،6 (11)، 52-39.
6. دوبلیوس، لوکاس؛ و دراسپک، روبارتوس. (1382). دیباچه‌ای بر جهان باستان. (مرتضی ثاقب فر ، مترجم). تهران : انتشارات ققنوس.
7. زرین کوب، عبدالحسین. (1375). روزگاران. تهران: انتشارات سخن.
8. سامی، علی. (1347).حکمت و فلسفه در ایران باستان. مجله هنر و مردم، 6 (66)،20-13.
9. شایگان، داریوش. (1373). هانری کربن: آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی. (باقر پرهام، مترجم). تهران: نشر فرزان.
10. شولتز، کریستیان نوربرگ. (1381). مفهوم سکونت (به‌سوی معماری تمثیلی). (محمود امیر یار احمدی، مترجم). تهران: انتشارات اگاه. 11. طباطبایی، جواد. (1387). زوال اندیشه سیاسی در ایران. تهران: نشر کویر.
12. طباطبایی، صالح. (1391). دانش نامۀ هنر و معماری ایرانی. تهران: مؤسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
13. غزالی، ابوحامد محمد. (1351). احیاء علوم ‌الدین. (مؤیدالدین محمد خوارزمی‌، مترجم). تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
14. قادری، حاتم؛ و رستم وندی، تقی. (1385). اندیشۀ ایران‌شهری (مختصات مؤلفه های مفهومی). فصلنامه علوم انسامی دانشگاه الزهرا، (59)، 148-123.
15. کاسیرر، ارنست. (1378). فلسفه صورت‌های سمبلیک. جلد دوم. (یداللّـه موقن، مترجم). تهران: نشر هرم.
16.کریستن سن، آرتور. (1374). وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان. (مجتبی مینوی، مترجم). تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
17. مکنزی، دیوید نیل. (1379). فرهنگ کوچک زبان پهلوی. (مهشیدمیرفخرایی، مترجم). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
18. مهرآفرین، رضا. (1390). چهار قاپی آتشکده‌ای در کوست خوربران.فصلنامه باغ نظر، (18)8، 82-75.
19. میرزایی, علی اصغر. (1388). کارکردسیاسی. اقتصادی آتشکده‌ها در عصر ساسانی. پژوهش‌های تاریخی، (2)، 140-123.
20. یوسفی، محمدرضا. (1388). تعامل دوسویه تمدن اسلامی و تمدن ایرانی. مجله پژوهش‌های اسلامی، (5)، 291-265.

21. Eliade, M. (1954).The myth of the eternal return or cosmos. Princeton, New Jersey:  History Princeton University Press

22. Eliade, M. (1969). The quest; history and meaning in Religion. Chicago: the University of Chicago press.
23. Heideqqer, M. (1977). The Age of the world picture: in the Question Concerning Technology and other Essays. Translated By William lovitt. New york : Harper & Row