تحلیل گونه شناسانه عوامل مؤثر بر خوانایی نشانه های شهری )مطالعه موردی: خیابان ولیعصر)ع( تهران محدوده میدان ونک تا میدان تجریش(

الموضوعات :

الینا محمد حسنی ¹ (کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه هنر اسامی تبریز، تبریز، ایران.)
ابوالفضل طغرایی ² (پژوهشگر دتری شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.)
مرتضی میرغلامی ³ (استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسامی تبریز، تبریز، ایران.)

تاريخ الإرسال : 24 السبت , ربيع الأول, 1435 تاريخ التأكيد : 08 الأربعاء , ربيع الثاني, 1436 تاريخ الإصدار : 14 السبت , شعبان, 1437

الکلمات المفتاحية: نشانه شهری, معنای نشانهای, معابر ساختاری, تصویر ذهنی,

ملخص المقالة :

نوشتار حاضر پس از ارائه یک دسته بندی از نشانه های شهری به طور عام، درصدد پاسخگویی بهاین سوال است که اولا کدام گونه از نشانه ها در خوانایی معابر ساختاری شهری نقش پررنگ تری ایفا میکنند؛ و ثانیا سه مؤلفه کالبدی-بصری، عملکردی و معنایی نشانهها هر یک چه نقشی دربهیادسپاری آنها دارند. بدین منظور دراین پژوهش کیفی پس از مرور ادبیات موضوع و جمعبندی آن و تدوین یک چارچوب مفهومی از انواع نشانههای شهری؛ در گام اول به شناسایی نشانه های شهری )دریکی از معابر ساختاری شهر تهران( با استفاده از تحلیل نقشه های ذهنی، و در گام دوم به استخراج و تحلیل مؤلفه هایی که سبب شاخصشدن عناصر فوق شده اند، پرداخته شد. یافته های این مقاله نشان می دهند که به ترتیب مؤلفه های عملکردی و کالبدی؛ و متغیرهای نوع استفاده، شدت استفاده و نمایانی بیشترین اثرگذاری را بر خوانایی نشانهای عناصر شهری دارا می باشند. همچنین غالبترین گونه های نشانه های شهری، نشانه های عملکردی، کالبدی و کالبدی-عملکردی هستند.

المصادر:

1. بارت، رولان. (1370). عناصر نشانه‌شناسی. (مجید محمدی، مترجم). تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی.


2. بحرینی، سید حسین؛ بلوکی، بهناز؛ و تقابن، سوده. (1388). تحلیل مبانی نظری طراحی شهری معاصر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.


3. پاکزاد، جهانشاه. (1385). سیمای شهر: آنچه کوین لینچ از آن می‌فهمید. مجله آبادی، (53)، 25-20.


4. پاکزاد، جهانشاه. (1388). مبانی نظری و فرایند طراحی شهری. تهران: اننشارات شهیدی.


5. تابان، محسن؛ پورجعفر، محمدرضا؛و پورمند، حسنعلی. (1391). هویت و مکان، رویکردی پدیدارشناسانه، هویت شهر، 1(10)، 79-90.


6. چندلر، دنیل. (1387). مبانی نشانه‌شناسی. (مهدی پارسا، مترجم). تهران: انتشارات سوره‌ی مهر (حوزه‌ی هنری).


7. خطیبی، سید محمدرضا. (1392). تاثیر متقابل الگوهای رفتاری در احیای هویت محیط شهر، هویت شهر، 1(13)، 63-72.


8. سجودی، فرزان. (1383). نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: نشر قصه.


9. سوسور، فردینان دو. (1378). دوره زبان‌شناسی عمومی. (کوروش صفوی، مترجم). تهران، انتشارات هرمس.


10. شولتز, کریستین نوربرگ. (1381). مفهوم سکونت به سوی معماری تمثیلی. (محمود امیر یاراحمدی، مترجم). تهران: موسسه انتشارات آگه.


11. ضیمران، محمد. (1382). نشانه‌شناسی هنر. تهران: نشر قصه.

12. لینچ، کوین. (1385). سیمای شهر. (منوچهر. مزینی، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

1. Appleyard, D. (1970). Styles and Methods of Structuring a City. Environment and Behaviour,2, 100-116.


2. Caduff, D., & Timpf, S. (2008). On the assessment of landmark salience for human navigation. Cognitive Processing,  9, 249-267.


3. Canter, D. (1977). The Psychology of Place, London: The Architectural Press.


4. Ekman, P., Sorenson, E. R.,  &Friesen, W. V. (1969). Pan-cultural elements in facial displays ofemotion. Science, 164,  86-88.


5. Gottdiene, M.,  &Lagopoulos, A. P. (1986). The City and the Sign: An Introduction to Urban Semiotics. New York: Columbia University Press.


6. .   Gottdiener, M. (1985). The Social Production of Urban Space. Austin-Texas: University of Texas Press.


7. Kalin, A., & Yilmaz, D. (2012). A Study on Visibility Analysis of Urban Landmarks. METU Journal of the Faculty of Architecture, 29, 241-271.


8. Lagopoulos, A.  (1993). Postmodernism, geography and the social semiotics of space. Environment&Planning D: Society&Space, (11),78-255.


9. Punter, J. V. (1991). Participation in the Design of Urban Space. Landscape Design, (1)  ,24-27.


10. .   Rapoport, A. (1990). The Meaning of the Built Environment.  Arizona: The University ofArizona Press.


11. .   Relph, E. (1976). Place and Placelessness.  London: Pion limited.


12. Saussure, F. d . (1977). Course in General Linguistics . Glasgow: Fontana/Collins.


13. .   Trieb, M. (1974). Stadtgestaltung. Theorie und Praxis. Bertelsmann.