تحلیل و بررسی نظریه پیرنیا درباره رون اصفهانی در فضای شهری و معماری سنتی اصفهان

الموضوعات :

محمدمهدی هوشیاری ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد مرمت بناها و بافت های تاریخی، مدرس گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، شهرقدس، ایران.)
حسین پورنادری ² (استادیار، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.)

تاريخ الإرسال : 05 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1436 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , شوال, 1436 تاريخ الإصدار : 21 الإثنين , صفر, 1438

الکلمات المفتاحية: رون اصفهانی, جهت گیری, میدان نقش جهان, شرایط اقلیمی, معماری سنتی اصفهان,

ملخص المقالة :

رون معماری یکی از نظریات مطرح پیرنیا است که معماری سنتی اصفهان و میدان نقش جهان را به دلیل شرایط اقلیمی،در راستای مشخصی می داند. هدف این پژوهش بررسی میزان درستی آن است تا ضمن نقد و بررسی یکی از نظرات پیرنیاو شناخت زوایای دیگری از معماری و شهرسازی سنتی ایران، بتوان شرایط اقلیمی اصفهان را نیز از نظر طراحی معماریشناسایی نمود. آیا به راستی میدان نقش جهان با درنظرگرفتن رون اصفهانی و شرایط اقلیمی طراحی گردیده و معماری سنتیاصفهان در راستای این رون است؟ در این پژوهش با روشی کیفی-تحلیلی به بررسی اقلیم و نظرات مختلف درباره راستایمیدان و عوامل مؤثر بر آن پرداخته شد و با روشی کمّی، فراوانی خانه های تاریخی اصفهان در این جهت گیری به دست آمد.نتایج نشان می دهد که اقلیم تأثیر چندانی بر جه تگیری میدان نداشته و اگرچه رون اصفهانی بهترین جهت گیری برایاصفهان است، اما این راستا در معماری سنتی اصفهان از فراوانی چندانی برخوردار نمی باشد.

المصادر:

1. اردلان، نادر؛ و بختیار، لاله. (1380). حس وحدت. اصفهان: نشر خاک.


2. پورنادری، حسین. (1389). تحول و تکوین دولتخانه نقش جهان، عالی­قاپو. صفه، 51، 23-30.


3. توسلی، محمود. (1358). ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک ایران. تهران: چاپخانه رشدیه.


4. زارع، لیلا؛ نقی­زاده، محمد؛ و حریری، شراره. (1391). رابطه طبیعت و حیاط مرکزی (با نگاه به معماری مسکن ایرانی- کاشان). هویت شهر، 12، 49-60.


5. سعیدنیا، احمد. (1387). راز سنگ ساعت مسجد امام (شاه عباسی)اصفهان. نشریه هنرهای زیبا، 35، 5-14.


6. عمرانی­پور، علی. (1383). هنر و معماری اسلامی ایران. تهران: سازمان عمران و نوسازی شهری.


7. قاسمی سیچانی، مریم؛ و معماریان، غلامحسین. (1389). گونه­شناسی خانه قاجار در اصفهان. هویت شهر. 7، 87-94.


8. قبادیان، وحید. (1382). بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.


9. قیومی بیدهندی، مهرداد؛ و عبداله­زاده، محمدمهدی. (1391). بام و بوم و مردم بازخوانی و نقد اصول پیشنهادی پیرنیا برای معماری ایرانی. مطالعات معماری ایران، 1، 7-23.


10. کسمایی، مرتضی. (1389). اقلیم و معماری. اصفهان: انتشارات خاک.


11. مفیدی شمیرانی، مجید؛ و قاضی جهانی، مهسا (1391). اصول تجربی طراحی بناهای پایدار برای مناطق کویری. هویت شهر، 12، 79-84.


12. معماریان، غلامحسین، تدوین. (الف1384). سبک­شناسی معماری ایرانی. (محمدکریم پیرنیا، مؤلف). تهران: سروش دانش.


13. معماریان، غلامحسین، تدوین. (ب1384). آشنایی با معماری اسلامی ایران. (محمدکریم پیرنیا، مؤلف). تهران: سروش دانش.


14. معماریان، غلامحسین، تدوین. (1387). معماری ایرانی. (محمدکریم پیرنیا، مؤلف). تهران: سروش دانش.


15. واتسون، دونالد؛ و لبز، کنت. (1372). طراحی اقلیمی. (وحید قبادیان و محمد فیض مهدوی، مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (نشر اثر اصلی 1974).


16. هنرفر، لطف­الله. (1350). میدان نقش جهان اصفهان. هنر و مردم. 105، 2-28.


17. Boubekri, M. (2008). Daylighting, Architecture and Health. Oxford: Elsevier.


18. Gaube, H. (1979). Iranian Cities. New York: New York University Press.


19. Golombek, L. (1974). Urban Patterns in Pre-Safavid Isfahan. Iranian Studies, 7, 18-44.


20. Herdeg, K. (1990). Formal Structure in Islamic Architecture of Iran and Turkistan. New York: Rizzoli publication.


21. Kliman,S. S. (1994). The Effects of Orientation and Regional Climatic Variations on the Thermal Performance of a House. University of Arizona - Master's Thesis.


22. Olygay, V. (1963). Design with Climate: Bioclimatic Approach to Architectural Regionalism. Princeton: Princeton University Press.


23. Schmidt, E. F. (1940). Flights Over Ancient Cities of Iran. Chicago: University of Chicago Press.


24. Szokolay, S. V. (2008). Introduction to Architectural Science, the Basis of Sustainable Design. Oxford: Elsevier Architectural Press.


25. Wilber, D. (1974). Aspect of the Safavid Ensemble at Isfahan. Iranian studies, 7,3-4, 406-415.