مطالعه کمّی و کیفی نقش ایوان در خانه‌های سنتی و احیاء آن در کالبد تراس‌ ( مطالعه موردی: آپارتمان‌های میان مرتبه شهر تهران )

الموضوعات :

محمد علی خانمحمدی ¹ , سیروان عظیمی ² , یاسر رحمانیانی ³ , مختار حسینی ⁴

1 - استادیار گروه آموزشی معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری گرایش مسکن، دانشگاه علم و صنعت ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری گرایش مسکن، دانشگاه علم و صنعت ایران.
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه تهران.

تاريخ الإرسال : 03 الإثنين , ربيع الثاني, 1435 تاريخ التأكيد : 13 الإثنين , ربيع الثاني, 1436 تاريخ الإصدار : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1437

الکلمات المفتاحية: آپارتمان, خانه, فضاهای چند عملکردی, احیاء ایوان, تراس,

ملخص المقالة :

گرچه روزگاری، خانه تلفیقی‌ بود از فضاهای متنوع با کیفیت‌های مختلف مانند؛ اتاق، حیاط، ایوان، رواق و مهتابی، که می‌توانستند به خوبی جوابگوی نیازهای عملکردی و روانی آدمی بوده و بر غنای معماری بیفزایند. اما امروزه با حذف حیاط و ایوان در طراحی واحدهای آپارتمانی و جایگزین کردن آنها با تراس‌های نامناسب، کارایی کیفی مسکن کاهش یافته‌است. هدف این پژوهش احیای ایوان‌های پیشین، در قالب تراس است. این پژوهش کیفی- تفسیری با استفاده از پرسش‌نامه، مصاحبه و مطالعه موردی، در پی یافتن پاسخ این پرسش است که چگونه می‌توان با مکانیابی صحیح، ابعاد بهینه و رعایت اصول طراحی، تراس را به عنوان یک فضای زنده، کارامد، چند عملکردی و کیفی در طراحی واحدهای آپارتمانی جدید در نظر‌گرفت. و اثبات می‎کند با اتخاذ راهکارهای مناسب طراحی، تراس می‌تواند عملکرد حیاط، نشیمن، غذا خوری، فضای خواب، مطبخ، جای بازی بچه ها و عامل ارتباطی با طبیعت را در بطن خود داشته باشد.

المصادر:

1. آریان پور کاشانی، منوچهر.( 1383). فرهنگ جامع پیشرو آریان پور. تهران: نشرالکترونیکی و اطلاع رسانی جهان رایانه.


2. اسلامی، سید غلامرضا: ایروانی، هوتن. (1387). تراکم ساختمانی و توسعه درون زا، نمونه موردی شهر اصفهان. هویت شهر، 3، 3-11.


3. اردلان، نادر و بختیار، لاله.( 1382). حس وحدت.( حمید شاهرخ، مترجم). تهران: نشر خاک.


4. بییر، آن. آر. و هیگینز، کاترین.( 1381). برنامه ریزی محیطی برای توسعه زمین.( سید حسین بحرینی و کیوان کریمی، مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.( نشر اثر اصلی 2000).


5. پاکزاد، جهانشاه.( 1386). مقالاتی در باب مفاهیم معماری و طراحی شهری. تهران: انتشارات شهیدی.


6. پوردیهیمی، شهرام.( 1390). فرهنگ و مسکن. فصل نامه مسکن و محیط روستا، شماره 134. ص 3 – 18.


7. پیرنیا، محمد کریم.( 1387). سبک شناسی معماری ایرانی.( تدوین غلامحسین معماریان). تهران: سروش دانش.


8. جوادی، آسیه.( 1363). معماری ایران به قلم 33 پژوهشگر. تهران: نشر مجدد.


9. حبیبی، سید محسن.( 1383). از شار تا شهر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.


10. حسینی، سید باقر: حیدری، مهتاب.( 1387). تغییر کالبد مسکن روش مستقیمی در توسعه کالبد بافت فرسوده. فصل نامه معمار و ساختمان. 46- 52.[L1] 


11. دفتر مقررات ملی ساختمان.( 1384).مبحث دوم مقررات ملی ساختمان: نظامات اداری. تهران: انتشارات نشر توسعه ایران.


12. دفتر مقررات ملی ساختمان.( 1392).مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان: الزامات عمومی ساختمان. تهران: انتشارات نشر توسعه ایران.


13. دهخدا، علی اکبر.( 1324).  لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.


14. دی. ک. چینگ، فرانسیس.( 1379). فرهنگ تصویری معماری.( محمد احمدی نژاد، مترجم). تهران: نشر خاک.( نشر اثر اصلی 1997).


15. رفیعی سرشکی، بیژن: رفیع زاده، ندا: رنجبرکرمانی، علی محمد.( 1382). فرهنگ مهرازی( معماری)ایران. تهران: چاپخانه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.


16. سجادی  قائم مقامی، پروین السادات: پوردیهیمی، شهرام: ضرعامی، اسماعیل.( 1389). اصول پایداری در مجتمع های مسکونی. دو فصل نامه­ی صفه. شماره 51، 103- 118.


17. سرتیپی پور، محسن.( 1390). پدیدار شناسی مسکن روستا.  فصل نامه مسکن و محیط روستا، شماره 133، 3- 14.


18. نوربرگ شولتز، کریستیان.( 1392 ). مفهوم سکونت.( امیر یار احمدی، مترجم). تهران: نشر آگه.( نشر اثر اصلی 1941).


19. شیرازیان، محمد حسین؛ حسینی، سید باقر؛ و نوروزیان ملکی، سعید. (1391). مطالعه تطبیقی جداره­های خارجی در ساختمان­های مسکونی تهران با روش تحلیل سلسله مراتبی. هویت شهر. 18، 61-70.


20. شیعه، اسماعیل.( 1384). با شهر و منطقه در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت.


21. صارمی، علی اکبر: رادمهر، تقی زاده.( 1376). ارزش های پایدار در معماری ایران؛ تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی


22. عمید، حسن.( 1342). فرهنگ عمید؛ تهران: انتشارات جاویدان.


23. محمد مرادی، اصغر.( 1374). مجموعه مقالات تاریخ معماری و شهر سازی ایران.( جلد اول). تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.


24. محمودی، عبدالله.( 1384). بازنگری اهمیت ایوان در خانه­های سنتی( با نگاه ویژه به بم). فصل نامه هنرهای زیبا، شماره 22، 53- 62.


25. معین، محمد.( 1353). فرهنگ فارسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.


26. نائینی، فرشته.( 1381). حیات در حیاط (حیاط در خانه های سنتی ایران). تهران: نشر نزهت.

27. Big. (2013). Retrieved May, 2013, from http://www. Big. Dk/ projects/ dong

1. Gecomuseum (2013). Retrieved May, 2013, from http//www. Gecomuseum. Com/ index. Phpoption= com_ content&task= view&id= 75


2. Kim, Gon  &  Tai Kim, jeong.( 2010).  Luminous impact of balcony floor at atrium spaces with different well geometries. Building and Environment .


3. Long man dictionary.( 2008). Pearson education.


4.   Towers ،G.) 2005). An introduction to urban housing desing at home in the city. Elsevier