مشارکت بیماران روحی در فرآیند طراحی باغ های شفابخش به منظور بالابردن پایداری اجتماعی درمراکز درمانی

الموضوعات :

آرزو علی عباس زاده رضائی ¹ , لیلا مدقالچی ² , فرزین حق پرست ³

1 - مربی، گروه معماری داخلی، آموزشکده فنی وحرفه ای دختران ارومیه ، دانشگاه فنی وحرفه ای، ایران.
2 - استادیار، گروه مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.
3 - دانشیار، گروه مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

تاريخ الإرسال : 24 السبت , شوال, 1442 تاريخ التأكيد : 01 الإثنين , شوال, 1443 تاريخ الإصدار : 23 الأربعاء , ذو القعدة, 1443

الکلمات المفتاحية: پایداری اجتماعی, مشارکت, طراحی باغ شفابخش, بیماران روحی,

ملخص المقالة :

در عصر حاضر فشارهای روانی علل اختلالات روحی در جامعه هستند. با توجه به این که تعداد زیادی از افراد با کمبود مراکز درمانی متناسب روحیات خود مواجه هستند، از این رو میتوان با دخالت دادن مخاطبین، نیازهای آنها و استفاده از مفاهیم مرتبط با پایداری اجتماعی، طراحی فضاهای درمانی را مطابق با خواسته های آنان برطرف کرد. در پژوهش حاضر با بهره گیری از راهبرد کیفی و استفاده از مطالعات کتابخانه ای و کاربست روش توصیف- تحلیل و مولفه های موثر باغ شفابخش در بهبود بیماران، تبیین سطوح و نحوه مشارکت بیماران در طراحی بدست آمده و رابطه این نوع مولفه ها با مفاهیم اصلی پایداری اجتماعی و رویکردهای مشارکت مشخص گردید. از میان رویکردهای مشارکت، رویکرد تاویلی به عنوان رویکرد اصلی در طراحی معرفی شد. در تمامی این رویکردها نوع مشارکت بیماران به دلیل خاص بودن آنها و محدودیت های شخصی افراد، به صورت غیر مستقیم در طرح مطرح است.

المصادر:

. ابن سینا. (1370). قانون. (عبدالرحمن شرفکندی، مترجم). تهران: انتشارات سروش.

https://www.soroushpub.com/fa/product/view/168/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B7%D8%A8

2. ادیبی، علی اصغر؛ و اکبرزاده، مینا. (1392). باغ های شفابخش، رویکرد باغ ایرانی به سلامتی. منظر، 5(24)، 21-18. http://www.manzar-sj.com/article_4065.html


3. 3. اسلامی، سید غلامرضا؛ و کامل نیا، حامد. (1393). معماری جمعی: از نظریه تا عمل. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

https://press.ut.ac.ir/book_2276_%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87+%D8%AA%D8%A7+%D8%B9%D9%85%D9%84+3444.html

4. توکلی، نیکی؛ و ماجدی، حمید. (1392). عملکرد محیط های سبز و طبیعی در ارتقاء سلامت روحی - روانی انسان. هویت شهر، 7(13) ،23-32. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/960533/%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A8%D8%B2-%D9%88-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A1-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86


5. 5. سعیدیان، نجمه؛ معمارضیا، کاظم؛ ذاکری، سیدمحمدحسین؛ و حبیبی، امین. (1394). تبیین میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغهای چهارگانه درمانی. پژوهشهای منظر شهر،2(4)، 92-81.

http://ensani.ir/fa/article/350538/%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C

6. 6. طاهری، ثریا؛ و طاهری، جعفر. ( 1398). ارزیابی عوامل محیطی موثر بر سلامت روان در مجموعه های مسکونی (مطالعه موردی: مجموعه های 512 و 600 دستگاه شهر مشهد). هویت شهر، 13(40)،57- 74.

 https://hoviatshahr.srbiau.ac.ir/article_14221.html

7. 7. علی الحسابی، مهران؛ و یوسف زمانی، مهرداد. (1389). فرآیند طراحی معماری، تعامل میان طراح و بهره بردار( مدل یابی مشارکت در طراحی مسکن های شخصی ساز). هنر های زیبا- معماری و شهرسازی، 2(43)، 31-42. https://jfaup.ut.ac.ir/article_23061.html


8. 8. گلابچی، محمود؛ خلعتبری، رامتین؛ و فاضل، علیرضا. ( 1393). مشارکت بهره برداران در فرآیند طراحی، زمینه ساز تحقق پایداری اجتماعی مسکن انبوه در ایران؛ نمونه موردی: مسکن شهرک صنعتی پرند. مدیریت شهری، 13(35)، 24-7.

 https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=247694

9. 9. لاوسون، برایان. (1392). طراحان چگونه می اندیشند:ابهام زدایی از فرآیند طراحی. (حمید ندیمی، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

 https://arvin-bookstore.com/%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C/73--%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85-%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C-%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%86-%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF-%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C.html

10. مردمی، کریم؛ میرهاشمی، صدیقه؛ و حسن پور، کسری. (1393). باغ ایرانی- باغ شفابخش(شفابخشی طبیعت در نگاه اسلامی و محیطهای درمانی). فصلنامه پژوهش های معماری اسلامی، 2(5)، 49-66.

http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_id=110&sid=1&slc_lang=fa

11. منصوری، سید امیر؛ و فروغی، مهدا. (1397). مفهوم طراحی مشارکتی منظر. باغ نظر، 15(62)، 24-17.

http://www.bagh-sj.com/article_66282.html

12. مهدی نژاد، جمال الدین؛ ضرغامی، اسماعیل؛ و سادات، سیده اشرف. (1394). رابطه انسان و طبیعت در باغ ایرانی از منظر معماری اسلامی. مجله نقش جهان، 5(1)، 42-27. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-3886-fa.html


13. ناری قمی، مسعود. (1394). پارادایم های مسئله در معماری. تهران: علم معمار.

https://fekrenobook.ir/product/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D9%84/

14. نیکبخت، علی. (1383). پزشکی در منظرسازی نوین: باغهای شفابخش. باغ نظر، 1(2)، 82-79.

http://www.bagh-sj.com/article_1490.html

15. نیلی، رعنا؛ نیلی، ریحانه؛ و سلطانزاده، حسین. (1391). چگونگی بازتاب شاخصه های مناظر شفابخش در الگوی منظر باغ ایرانی. فصلنامه باغ نظر، 9 (23)، 74-65. http://www.bagh-sj.com/article_2456.html


16. نیلی، ریحانه؛ نیلی، رعنا؛ و امین زاده، بهناز. (1392). شفابخشی در منظر سازی باغهای دوره قاجار. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 5(11)، 167-180. http://www.armanshahrjournal.com/article_33473.html


17. واعظ زاده، ساجده؛ نقدی ، اسدا... ؛ و ایاسه، علی.(1394). مؤلفه های پایداری اجتماعی در برنامه های توسعه ایران. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 7(2)، 59-45. https://jisds.srbiau.ac.ir/article_8168.html


18. Bell, Simon. (2007). Landscape patern of percepton and process.( Aminzadeh, Trans). Tehran: Publicaton of Tehran University.

 https://www.routledge.com/Landscape-Pattern-Perception-and-Process/Bell/p/book/9780415608374

19. Cooper Marcus, C., & Barnes, M.(1999). Healing Gardens. New York: John Wiley & Sons.

https://www.amazon.com/Healing-Gardens-Therapeutic-Benefits-Recommendations/dp/0471192031

20. Cooper Marcus, C., & Sachs, N.(2013). Therapeutic Landscapes An Evidence-Based Approach to Designing Healing Gardens and Restorative Outdoor Spaces. Canada: John Wiley & Sons, Inc.

https://www.wiley.com/en-ie/Therapeutic+Landscapes:+An+Evidence+Based+Approach+to+Designing+Healing+Gardens+and+Restorative+Outdoor+Spaces-p-9781118231913

21. DFID.(2002).Indicators for Socially Sustainable Development. www.livelihood.org/info/docs/wssd-indbr.pdf.


22. Souter– Brown, Gayle. (2015). Landscape and Urban Design for Health and Well-Being. New York. https://www.routledge.com/Landscape-and-Urban-Design-for-Health-and-Well-Being-Using-Healing-Sensory/Souter-Brown/p/book/9780415843522


23. Ulrich, R. S. (1999). Effects of Gardens on Health Outcomes: Theory and Research. In Cooper Marcus C and M Barnes Ed.. NHealing Gardens: Therapeutic Benefts and Design Recommendations (Vol.2, pp. 27-86). New York: John Wiley & Sons.

https://www.researchgate.net/publication/304109537_Effects_of_gardens_on_health_outcomes_theory_and_research