مقایسه تطبیقی کیفیت سکونت د ر بافت های شهری (مطالعه مور دی: شهر کرمان)
الموضوعات :افسون مهدوی 1 , محمد نقی زاده 2
1 - عضوهیات علمی دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه علوم تحقیقات تهران – ایران
2 - د انشیارگروه شهرسازی، دانشکد ه هنر و معماری، واحد علوم تحقیقات، د انشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: همگنی, کیفیت محیط, سکونت, ضوابط, محله,
ملخص المقالة :
ساخت تحقیق از نوع کیفی، روش تحقیق از نوع تحلیلی توصیفی و هدف کاربردی جهت ارتقا کیفیت محیط‌های مسکونی می‌باشد. با جمع‌بندی متون نظری و تکنیک تحلیل محتوا، مدل مفهومی تحقیق بر اساس مؤلفه کالبدی (معیارهای هم‌جواری، ضوابط ساخت، دسترسی و خدمات) مؤلفه اجتماعی (معیارهای اعتماد، مشارکت و تعاملات اجتماعی) مؤلفه فرهنگی (معیارهای علاقه به مسائل فرهنگی و تحصیلات) مؤلفه اقتصادی (معیارهای درآمد و مالکیت) و مؤلفه روانی- ذهنی (معیارهای پاکیزگی، هویت، امنیت، زیبایی و آرامش) تدوین شد. بر اساس شاخص‌های این مدل پرسشنامه‌ای با 98 سؤال تدوین، روایی پرسشنامه با بهره‌گیری از اساتید علوم اجتماعی و پایایی با روش آلفای کرونباخ تأیید شد. پرسشنامه در جامعه آماری 384 نفر (فرمول کوکران) به‌طور تصادفی طبقه‌ای توزیع، نتایج به‌وسیله آزمون همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون خطی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان از همبستگی زیاد بین متغیرهای مؤثر بر کیفیت سکونت دارد.
آشی هارا ، یوشی نوبا. (1391). زیبا شناسی منظر شهر. (فرح حبیب، مترجم). تهران: جاوید. (نشر اثر اصلی 1998).
مهندسین مشاور شارستان. (1387).طرح جامع شهر کرمان. اداره کل مسکن و شهرسازی استان کرمان: کرمان.
بودن، ریمون. (1387). مطالعاتی در آثار جامعه شناسان کلاسیک. (پرهام باقر، مترجم). تهران: مرکز .(نشر اثر اصلی1998).
پاکزاد، جهانشاه. (1386). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. تهران: شهیدی.
پرتویی، پروین. چاپ اول (1387). پدیدار شناسی مکان. تهران: فرهنگستان هنر.
تانکیس، فرن. چاپ دوم (1390). فضا،شهرو نظریه ی اجتماعی. (حمیدرضا پارسیو و آرزو افلاطونی، مترجمان). تهران: تهران. (نشر اثر اصلی1968).
چپ من، دیوید. چاپ دوم(1386). آفرینش محلات و مکان ها در محیط انسان ساخت. (شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبیان مترجمان). تهران: تهران. (نشر اثر اصلی1996).
رفیعیان، مجتبی؛ عسگری زاده، زهرا؛ و فرزاد، مهناز. (1392). مطلوبیت سنجی محیط های شهری نگرشی تحلیلی در سنجش کیفیت محیط شهری رویکردها،شاخص ها،روش ها. تهران: شهر.
رفیعیان، مجتبی؛ و مولودی، جمشید. (1390). رویکردها و روش های سنجش کیفیت محیط مسکونی شهری. تهران:آذرخش.
شورایعالی معماری و شهرسازی ایران. (1378). مجموعه قوانین مقررات معماری و شهرسازی. تهران: انتشارات دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری.
شولتز، کریستین نوربرگ. (1381). مفهوم سکونت. ( امیر یاراحمدی، مترجم). تهران:آگه. (نشر اثر اصلی1984).
عزیزی، محمد مهدی؛ و آراسته، مجتبی. (1391). تحلیلی بر رضایتمندی سکونتی در شهر یزد ، نامه معماری و شهرسازی، 8، 111- 130.
عزیزی، محمد مهدی. (1385). محله مسکونی پایدار، مطالعه موردی نارمک، هنرهای زیبا، 27، 35- 46.
فکوهی، ناصر. (1389). انسان شناسی شهری. تهران: نی.
گیدنز، آنتونی. چاپ بیست و سوم (1387). جامعه شناسی. (منوچهر صبوری، مترجم). تهران:نی. (نشر اثر اصلی1989).
لینچ، کوین. (1374). سیمای شهر. (منوچهرمزینی، مترجم). تهران: تهران. (نشر اثر اصلی1960).
مدنی پور، علی. (1391). فضاهای عمومی و خصوصی شهر. (فرشاد نوریان، مترجم). چاپ سوم زمستان. تهران: سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.
معینی، مهدیه؛ و اسلامی، سید غلامرضا. (1391). رویکردی تحلیلی به کیفیت محیط مسکونی معاصر. هویت شهر، 6، 47-58.
اورنگ، ملاحت. (1386). سنجش کیفیت محیط در بازسازی های پس از سانحه، مطالعه ی موردی: فضاهای عمومی شهر بم. پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
ممتاز، فریده. چاپ چهارم (1387). جامعه شناسی شهر.تهران: انتشار.
مهدوی، افسون. (1393). ارزیابی کیفیت سکونت در بافتهای شهری نمونه موردی: کرمان رساله دکترای، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران.
نقی زاده، محمد. چاپ اول (1387). شهرومعماری اسلامی. اصفهان: مانی.
Gavrilidis, A. A., Ciocănea, C. M., Niţă, M. R., Onosea, D. A., & Năstase, I. I. (2016). Urban landscape quality index–planning tool for evaluating urban landscapes and improving the quality of life. Procedia Environmental Sciences, 32, 155-167.
Amerigo, M. (2002). A psychological approach to the study of residential satisfaction. In Aragones.Hand book ofresidential environments, London, Bergin & Garvey ,81-99.
Malva, L .F., Valerio R. M., Verso, L., & Astolfi .A. (2015). Livingscape: a multi-sensory approach to improve the quality of urban spaces. Energy procedia,78,37-42.
Francescato, G. (2002). satisfaction and behavior in Aragones, Hand book of Residential environments, London, Bergin &Garvey,15-30.
Jiboye,A.D. (2012) . Post-occupancy evaluation of residential satisfaction in Lagos, Nigeria: Feedback for residential improvement.Frontirs ofArchitecturalresearch,1,236-243
Chen.L., Zhang.W., Yang.Y.,&Yu.J.(2013). Disparities in residential environment and atisfaction among urban residents in Dalian, china. Habitat International,40,100-108
Lovejoy , K.,Handy , s.,&Mokhtarian , p. (2010), Neighbourhood satisfaction in suburban versus traditional environmental: An evaluation of contributing characteristics in eight California neighbourhoods.Landscape and Urban Planning, 97, 37-48
Manley,D .,& Van ham,M . (2012).Neighbourhood effects , housing tenure and individual employment outcomes.Neighbourhood. effects research :new perspectives,147-173
Eziy,I.O.,& Aduwo,B.E. (2013) . Assessment of residential satisfaction in public housing in ogun State, Nigeria.Habitat international,40,163-175
Yuliastutia,N.,&Saraswati,N. (2014). Environmental Quality in Urban Settlement: The Role of Local Community Association in East Semarang Sub-District.Procedia Social andBehavioral Sciences,135,31-35
_||_