کاربست مفهوم فضاهای تنفس گاهی در محلات شهری با تأکید بر مؤلفه زیست محیطی(مطالعه موردی: مقایسه تطبیقی محله بلاغی و جانبازان قزوین)

الموضوعات :

رعنا شیر محمدیان زاده ¹ ( کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. )
سیدمحمدرضا خطیبی ² ( استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. )

تاريخ الإرسال : 10 الخميس , ربيع الأول, 1441 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , رمضان, 1441 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , شعبان, 1442

الکلمات المفتاحية: فضای باز, محله بلاغی قزوین, محله جانبازان قزوین, فضاهای تنفسگاهی, روش AHP, فضای سبز,

ملخص المقالة :

عدم وجود فضای تنفس در محلات به دلیل فشردگی ناشی از افزایش شهرنشینی در شهرها، استفاده از روش های نوین راجهت رفع این کمبود ضروری نموده است؛ بنابراین پژوهش باهدف کاربست مفهوم فضاهای تنف سگاهی ب هعنوان فضاهای سبزو باز کوچک مقیاس در بافت فشرده شهرها با تأکید بر مؤلفه زیست محیطی مطرح می شود. در این پژوهش برای چگونگی ایجادفضاهای تنف سگاهی در بافت-های مختلف و تأثیر آن بر کیفیت زندگی محلات، معیارهای مرتبط با فضاهای تنف سگاهی بااستفاده ازنظر متخصصان و روش دلفی مشخص شده و سپس با استفاده از روش AHP رتبه بندی می شوند؛ درنهایت معیارها را دردو محله با ویژگی های متفاوت موردبررسی قرار داده و این نتیجه حاصل شد، معیارهای ب هدست آمده از پژوهش، تأثیر مستقیم برمعیارهای کیفیت زندگی در محلات دارند و به دلیل ماهیت این فضاها، اجرای آنها در بافت های فشرده و نیاز به بهسازی-نوسازیبا اتخاذ سیاست های متناسب کاربرد دارند.

المصادر:

اسماعیل­زاده، حسن؛ کانونی، رضا؛ و یارمرادی، کیومرث. (1395). راهبرد پایدارسازی محیط­زیست شهری محمودآباد (با بهره­گیری از مدل SWOTو ماتریس QSPM). آمایش محیط، 9(32)، 125-150

حاجی ستاری، پویا؛ گل محمدی، شهریار؛ و ستاری­ساربانقلی، حسن. (1394). تأثیر فضای سبز و منظر بر روحیه و سرزندگی افراد در مجتمع­های مسکونی بالای بیست واحدی شهر اردبیل.مجموعه مقالاتاولین همایش توسعه پایدار فضای سبز شهری (شهریور 11-12). تبریز: دانشگاه تبریز-سازمان پارک­ها و فضای سبز

حکمت­نیا، حسن؛ و موسوی، میرنجف. (1392). کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه­ریزی شهریناحیه­ای. (سعید فدائی تهرانی، ویراستار). تهران: آزادپیما

حوزه معاونت معماری و شهرسازی قزوین. (1397). نقشه­های کالبدی سیستم اطلاعات جغرافیای (GIS) محلات موردمطالعه و اطلاعات جمعیتی هریک از محلات

درویشی، یوسف و نظریان، صفرعلی. (1394). مروری تحلیل توصیفی بر اهمیت بام سبز در توسعه پایدار شهری. مجموعه مقالات اولین همایش توسعه پایدار فضای سبز شهری (شهریور 11-12). تبریز: دانشگاه تبریز-سازمان پارک­ها و فضای سبز

 

رفیعیان، مجتبی؛ بیابانی­مقدم، حمیدرضا؛ عالیپور، امین؛ پولادی، رها؛ صالحی، احمد؛ علیپور، میثم؛ و همکاران. (1391). اطلس شهری قزوین. (نازنین خلیلیان، ویراستار). قزوین: شهرداری قزوین

زیاری، کرامت­اله. (1391). مکتب­ها، نظریه­ها، مدل­های برنامه و برنامه­ریزی منطقه­ای. (چاپ اول). تهران: انتشارات دانشگاه تهران

صدریا، مرضیه. (1394). بررسی جایگاه نظریه «شهر فشرده» در نظریات شهرسازی.مجموعه مقالات کنفرانس بین­المللی پژوهش­های نوین در عمران، معماری و شهرسازی. آذر 5،تهران: مرکز همایش­های بین­المللی صداوسیما، بازیابی 15 اردیبهشت، 1398، ازhttp://www.sid.ir

طالقانی، محمد؛ شاهرودی، کامبیز؛ و صانعی، فرزانه. (1391). مقایسه تطبیقی AHPو AHPفازی در رتبه­بندی ترجیحات خرید (موردمطالعه: صنعت لوازم‌خانگی). پژوهش در عملیات و کاربردهای آن، سال نهم، شماره اول (32)، 81-91، بازیابی 15 اردیبهشت، 1398، از http://www.sid.ir

فدایی، غلامرضا؛ نقشینه، نادر؛ و خسروجردی، محمود. (1387). بررسی عوامل فرهنگی، آموزشی-پژوهشی، فنی-راهبردی و سیاستی دخیل در کارآفرینی آموزش عالی در گستره جهانی. ماهنامه مهندسی فرهنگی، 2(15)، 13-24، بازیابی 15 اردیبهشت، 1398، از http://ensani.ir

قائمی، پونه؛ شبیری، محمد؛ لاریجانی، مریم؛ و رکرک، بهروز. (1395). ارزیابی روش­های آموزش محیط­زیست بر اساس مدل AHP. فصلنامه آموزش محیط­زیست و توسعه پایدار، 4(3)، 33-44، بازیابی 20 خرداد، 1398،از http://ensani.ir/fa/article

کاظم­زاده، علی؛ نیسانی­سامانی، نجمه؛ درویشی­بلورانی، علی؛ و تومانیان، آرا. (1397). ارزیابی کیفیت زندگی شهری با استفاده از سنجش‌ازدور و GIS. فصلنامه علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی، 27(107)، 113- 132

کوئن، بروس. (1388). مبانی جامعه­شناسی.(چاپ 22). (غلام­عباس توسلی و رضا فاضل، مترجمان). تهران: انتشارات سمت

گلبازی، جلال؛ و پورشریفی، لعیا. (1394). توسعه پایدار فضای سبز با رویکردی به شهر اکولوژیک.مجموعه مقالاتاولین همایش توسعه پایدار فضای سبز شهری (شهریور 11-12). تبریز: دانشگاه تبریز-سازمان پارک­ها و فضای سبز

مرتضوی، شیرین؛ و بهمنش، حسین. (1394). حفاظت و توسعه پایدار فضای سبز از طریق راهکارهای طراحی (نمونه موردی: پارک جنگلی طرق مشهد).مجموعه مقالات اولین همایش توسعه پایدار فضای سبز شهری (شهریور 11-12). تبریز: دانشگاه تبریز-سازمان پارک­ها و فضای سبز

مهندسین مشاور شهر و برنامه. (1394). طرح توسعه و عمران شهر قزوین.طرح جامع مصوب شهر قزوین

ملکی، سعید؛ و سعیدی، جعفر. (1395). بررسی ابعاد زیست­محیطی و جایگاه محیط­زیست شهری در برنامه­های توسعه ایران.فصلنامه مطالعات شهری،8(27)، 69-89

میرکتولی، جعفر. (1393). تحلیل شکل­گیری واحدهای همسایگی به‌عنوان محور تشکیل و توسعه شهرهای ترکمن­نشین مطالعه موردی: شهر آق‌قلا.فصلنامه علمی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 6(20)، 1-16

ناروئی، بهروز. (1394). گسترش فضای سبز شهری در مناطق کم­آب بر اساس ایده خشک منظری اولین همایش توسعه پایدار فضای سبز شهری، مجموعه مقالاتاولین همایش توسعه پایدار فضای سبز شهری(شهریور 11-12). تبریز: دانشگاه تبریز-سازمان پارک­ها و فضای سبز

Byun, N., Choi, Y.,& Choi, j. (2014). The Neighborhood Unit: Effective or Obsolete?.Asian Architecture and Building Engineering, 13(3), 617-624, Retrieved December 10, 2018, from http://www.jastage.jst.go.jp

Hayman, M. (2011). City Center Breathing spaces strategy. Retrieved December10, 2018, from http://www. Demoncy.sheffield.gov.uk

Nottingham City Council. (2013). Breathing Space - Revitalizing Nottingham’s open and green spaces (2010-220). Nottingham: Author,RetrievedFebruary 9, 2019, fromhttps://nottinghaminsight.org.uk/Document-Library/Document-Library/63761

Omar, D., Omar, k.A., Othman, S.,& Yusoff, Z.M. (2016). Youth participation in urban Neighborhood community. Procedia-social and behavioral sciences, 234, 309-316, RetrievedFebruary 19, 2019, from http://www.science direct.com

Pawlowska, A.,& Matoga, L. (2016). Staycation as a way of spending free time by city dwellers: examples of tourism product created by local action groups in lesser Poland Voivodeship in response to a new trend in tourism. World scientific news journal, 51, 4-12, Retrieved February 19, 2019, from http://psjd.icm.edu.pl/psjd/element/bwmeta1.element.psjd-

Sapena, M.,& Ruiz, L.Á. (2019). Analysis of land use/land cover spatio-temporal metrics and population dynamic for urban hrowth characterization. Computers-environment and urban system, 73, 27-39, RetrievedJuly 1, 2019, from http://www.science direct.com

Sevtsuk, A., Ekmekci, O., Nixon, F.,& Amindarbari, R. (2013). Capturing Urban Intensity.In Conference on Computer-Aided Architectural Design Research in Asia (CAADRIA 2013) (Vol. 551, p. 560).Retrieved July 5, 2019, from Cityform.mit.edu

Song, S. (2011). Urban Park Landscapes, United Kingdom: Design Media Publishing Ltd, RetrievedDecember 10, 2018, from Available: http://www.shahrsazionline.com

Xu, G., Jiao, L., Yuan, M., Dong, T., Zhang, B.,& Du, Ch. (2019). How does urban population density decline over time? An exponential model for Chinese cities with international comparisons. Landscape and urban planning journal, 183, 59-67, RetrievedJuly 1, 2019, from http://www.science direct.com