تبیین رابطه خاطره انگیزی بزرگرا ه های درون شهری با طرحواره های ذهنی مکانی اجتماعی ناظرین(مطالعه موردی:بزرگراه های مدرس، چمران و حقانی)

الموضوعات :

نگین سادات مقدسی ¹ , منصور یگانه ²

1 - دانشجوى دکترى معمارى، دانشگاه آزاد اسلامى واحد اراک، اراک، ایران.
2 - استادیار گروه معمارى، دانشکده هنر و معمارى، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 01 الإثنين , رمضان, 1437 تاريخ التأكيد : 30 الإثنين , ذو الحجة, 1439 تاريخ الإصدار : 17 الأربعاء , رمضان, 1440

الکلمات المفتاحية: جداره سبز, خاطره انگیزی, دیدهای پی در پی, بزرگراه سبز, طرح‌واره ذهنی,

ملخص المقالة :

موضوع مقاله، بررسی رابطه بین خاطره‌انگیزی ناظرین و ایجاد طرح‌واره‌های ذهنی مکانی اجتماعی آنها در حاشیه سبز بزرگراه درون‌شهری است. هدف مقاله بررسی مؤلفه‌های همگرایی طرح‌واره‌های ذهنی شهروندان است که باعث ایجاد خاطره انگیزی بیشتر بزرگراه‌های سبز درون‌شهری می‌شود. روش تحقیق شامل روش های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری ناظرینی که از فضای حاشیه بزرگراه های مدرس، چمران و حقانی مورد سنجش قرار گرفتند، 51 نفر می باشد. تکنیک های تحلیل شامل تحلیل آماری توصیفی و استنباطی است. یافته های پژوهش نشان می دهد، توجه به طرح‌واره‌های مکانی- اجتماعی یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های برای ایجاد خاطره‌انگیزی برای ناظرینی که در فضای حاشیه بزرگراه است و خاطره انگیزی و طرح‌واره‌های ذهنی شرط علی برای وجود یکدیگر هستند و جداره‌ها و تپه های سبزی دارای حس محصوریت، ساختمان‌های شاخص بلند و سازه ها و المان‌های شاخص ابتدایی و انتهایی نقش مهمی در خاطره‌انگیزی دارند. فضاهای رها شده ممتد حاشیه تأثیر بسیار نامطلوبی بر مطلوبیت بزرگراه دارد.

المصادر:

1. اسلامی‌‌راد، قربان؛ و قاسمی، یاسر. (1389). نقش و اهمیت باغ‌های تاریخی در سامان‌دهی منظر شهری (نمونه‌موردی: شهر بهشهر). مجموعه
مقالات همایش ملی منظر شهری (جلد 3). همایش ملی سیما و منظر شهری. پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی. آذر 7-8، (811-817).تهران: دریافت.
10. لینچ، کوین. (1392). سیمای شهر. (منوچهر مزینی، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (نشر اصلی اثر1960).
11. محمودی، محمدمهدی. (1381). تأثیر بزرگراه‌های درون‌شهری در تغییر منظر شهری تهران. فصلنامه هنرهای زیبا، 12، 59-63.
12. مقدسی، نگین سادات؛ و حقیقت‌بین، مهدی. (۱۳۹۴). ارزیابی و مقایسه کیفیت بصری بزرگراه شهری مطالعه موردی: بزرگراه مدرس و نیایش، مجموعه مقالات کنفرانس مدیریت شهری. هفتمین کنفرانس ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر راهبردهای توسعه شهری. آبان 20-21. (ص 21-39). مشهد:مرکز پژوهش‌‌های شورای شهر مشهد .
13. مقدسی، نگین سادات. (1395). تبیین نقش طرح‌واره‌های ذهنی مکانی- اجتماعی در احساس آرامش ساکنین حاشیه سبز بزرگراه‌های درون‌شهری (نمونه موردی: بزرگراه مدرس). مجله مدیریت شهری، پذیرش برای چاپ.
14. یگانه، منصور؛ و بمانیان، محمدرضا. (1394). معرفت شناسی فازی و سازگاری روش شناختی آن با پژوهش های معماری و شهرسازی. فصلنامه مدیریت شهری. 14 (40)، 313-325.
15. یگانه، منصور؛ بمانیان، محمدرضا؛ و مهدی‌‌پور، صفا. (1391). تحلیل فازی رابطه تفاوت‌‌های فرهنگی شهروندان با معیارهای ارزش-گذاری کیفیت فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: فضاهای عمومی تهران). فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، 7 (17)، 1-30.
2. بحرینی، حسین؛ بلوکی، بهناز؛ و تغابن، سوده. (1388). تحلیل مبانی نظری طراحی شهری معاصر. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
3. پاسبان حضرت، غلامرضا. (1391). منظر بزرگراه مدرس؛ تبیین عوامل و انگاره های طراحی. منظر، (20)، 78-81.
4. پاکزاد، جهانشاه. (1385). مبانی نظری و فرایند طراحی شهری. تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
5. پاکزاد، جهانشاه. (1383). راهنمای طراحی فضای شهری. تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
6. پورجعفر، محمدرضا؛ و صادقی، علی‌رضا. (1387). اصول حاکم بر طراحی هدفمند محورهای دید شاخص شهری، نشریه هویت شهر. 2(3)، 95-106.
7. حبیبی، رعنا سادات. (1387). تصویرهای ذهنی و مفهوم مکان، نشریه هنرهای زیبا، (35)، 39-50.
8. حبیبی، سید محسن. (1379). جامعه مدنی و حیات شهری. مجله  هنرهای زیبا، (7)، 22-33.
9. راپاپورت، آموس. (1392). معنی محیط ساخته‌شده. (فرح حبیب، مترجم). تهران: انتشارات سازمان فناوری و اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران. (سال اصلی نشر اصلی 1969).

17. Wilson, R .(2005).Collective Memory, group minds and the extended mind thesis, Cognitive processing, 6 (4), 227-236.
18. Rossi, A. (1982). The Architecture of the city, Cambridge. Massachusetts: MITpress.
19. Jenkins, O. H. (1999). Unders‌tanding and measuring touris‌t des‌tination images. Journal of Tourism Research, 1 (1), 1-15.
20. Fábos, J. G., & Ahern, J. (1996). Greenways: The Beginning of an International Movement. Ams‌terdam: Elsevier Sciene.
21. Fábos, J. G. (2004).Greenway planning in the UnitedS‌tates:its origins and recent case s‌tudies. Landsc Urban Plan, 68, 321-342.
22. Flink, C., Olka, K., & Searns, R. M. (2001). Trails for the Twenty-Firs‌t Century, 2nd edition. Washington, D C: Island Press.
23. Jongman, R. H .G., & Pungetti, G. (2004). Ecological Networks and Greenways: Concept, Design, Implementation. Cambridge: Cambridge Uni- versity Press.
24. Hellmund, P. C. & Smith, D. S. (2006). Designing Greenways. London: Island Press,.
25. Little, C. E. (1995). Greenways for America. Baltimore. Maryland: The Johns Hopkins University Press.