مدل کاربرد نقد جهت بهره‌گیری از پیشینه‌ها در آموزش و طراحی معماری

الموضوعات :

الهام مهردوست ¹ (دانشجوى دکترى معمارى اسلامى، دانشکده معمارى و شهرسازى، دانشگاه هنر اصفهان، ایران)
احمد امین پور ² (دانشیار، دانشکده معمارى و شهرسازى، دانشگاه هنر اصفهان، ایران)
حمید ندیمی ³ (استاد، دانشکده معمارى و شهرسازى، دانشگاه شهید بهشتى تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 11 الأحد , جمادى الأولى, 1439 تاريخ التأكيد : 28 الإثنين , محرم, 1440 تاريخ الإصدار : 17 الأربعاء , رمضان, 1440

الکلمات المفتاحية: طراحی معماری, مراتب نقد, نقد معماری, پیشینۀ طراحی, آموزش معماری,

ملخص المقالة :

یکی از فعالیت‌هایی که در فرایند طراحی توسط طراحان و دانشجویان انجام می‌پذیرد، رجوع به پیشینه‌ها و طرح‌های مشابه است. استفادۀ صحیح از پیشینه‌ها می‌تواند سبب ارتقاء خلاقیت دانشجویان گردد، اما خطر برداشت سطحی نیز وجود دارد؛ بنابراین جستجوی ابزارهایی که بتواند در استفادۀ روشمند از پیشینه‌ها و تمرکز بر ویژگی‌های بنیادین آن مؤثر باشد بااهمیت است. یکی از این ابزارها، نقد معماری است. ازآنجایی‌که هدف از نقد معماری عمدتاً دستیابی به شناخت و فهم اثر است، کاربرد آن می‌تواند در درک مفاهیم پیشینه‌های طراحی، مفید واقع شود. هدف پژوهش حاضر این است که به دنبال رویکردی در نقد باشد که بتواند در مدلی جهت دستیابی به فهم پیشینه‌ها، به کار رود. این پژوهش با تکیه بر راهبرد استدلال منطقی انجام پذیرفته است. مدل پیشنهادی این پژوهش شامل مراتب سه‌گانه زیر است: تشخیص کیفیات خاص پیشینه، کشف عوامل ایجاد آن کیفیات و درنهایت دستیابی به الگوهای تعمیم‌پذیر.

المصادر:

1. آنتونیادس، آنتونی سی. (1391). بوطیقای معماری؛ آفرینش در معماری. (احمدرضا آی، مترجم). تهران: سروش.
2. آنوین، سیمون. (1386). معماری تحلیلی. (محمد احمدی نژاد، مترجم). اصفهان: خاک.
3. آیت‌اللهی، حبیب. (1387). شیوه‌های مختلف نقد هنری. تهران: سوره مهر.
4. آیوازیان، سیمون. (1381). زیبایی‌شناسی و خاستگاه آن در نقد معماری. نشریه هنرهای زیبا، 12، 64-69.
5. ابراهیمیان، فرشید. (1385). مبانی و ریشه‌های نقد تئاتر. در مجموعه مقالات هم‌اندیشی‌ها (6). مقالات اولین و دومین هم‌اندیشی نقد هنر، 79-86. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
6. اتو، وین. (1388). معماری و اندیشه نقادانه. (امینه انجم شعاع، مترجم). تهران: متن.
7. برت، تری. (1391). نقد هنر شناخت هنر معاصر. (کامران غبرایی، مترجم). تهران: کتاب نشر نیکا.
8. برت، تری. (1379). نقد عکس؛ درآمدی بر درک تصویر. (اسماعیل عباسی و کاوه میرعباسی، مترجمان). تهران: نشر مرکز.
9. پیری. دیوید. ب. (1383). چگونه نقد بنویسیم. (منیره احمد سلطانی، مترجم). تهران: روزگار.
10. خوئی، حمیدرضا. (1386). مقدماتی در باب نقد آثار معماری و شیوه‌های آن در دوره جدید. پژوهش‌نامه فرهنگستان هنر، 4، 46-61.
11. خوئی، حمیدرضا. (1383). نسبت دانش معماری با نقد آثار آن. خیال، 12، 84- 95.
12. خوئی، حمیدرضا. (1382). نقد آثار معماری در کارگاه معماری. در سید امیرسعید محمودی. مجموعه مقالات دومین همایش آموزش معماری، (ص 93-104). تهران: نگاه امروز-دانشگاه تهران.
13. خوئی، حمیدرضا. (1379). نقد و شبه نقد؛ تأملی در مواضع منتقدین در نقد آثار معماری، رساله دکتری، دانشگاه تهران، تهران.
14. ذاکری، سید محمدحسین. (1391). پیشینه‌ها و خلاقیت در طراحی معماری. رساله دکتری، دانشگاه تهران، تهران.
15. زرین‌کوب، عبدالحسین. (1373). نقد ادبی. جستجو در اصول و روش‌ها و مباحث نقادی با بررسی در تاریخ نقد و نقادان. جلد اول و دوم. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
16. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ و حجازی، الهه. (1394). روش‌های تحقیق  در علوم رفتاری. تهران: آگه.
17. شمیسا، سیروس. (1393). نقد ادبی. تهران: نشر میترا.
18. طلیسچی، غلامرضا؛ ایزدی، عباسعلی؛ و عینی‌فر، علیرضا. (1391). پرورش توانایی طراحی طراحان مبتدی معماری؛ طراحی، کاربست و آزمون یک محیط یادگیری سازنده‌گرا. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 17 (4)، 17-28.
19. عباسی، مهدی. (1392). پژوهشی در باب ارتقای اعتبار علمی نقدهای معماری تکنیکی برای استخراج معنای جامع اثر معماری. باغ نظر، 24، 69-78.
20. علی‌پور، لیلا. (1396). برداشت صحیح از پیشینه‌های معماری. رساله دکتری، دانشگاه علم و صنعت تهران، تهران.
21. فیضی، محسن؛ و خاک‌زند، مهدی. (1389). تجزیه و تحلیل ده اثر از پنجاه سال معماری معاصر ایران. تهران: فرهنگ متین.
22. کارول، نوئل. (1393). درباره نقد؛ گذری بر فلسفه نقد. (صالح طباطبائی، مترجم)، تهران: نشر نی.
23. کلارک، راجرز؛ و پاز، مایکل. (1387). مصادیق معماری: تحلیل و نقد شاهکارهای معماری. (روزبه احمدی نژاد، مترجم). تهران: سعیده، طحان، هله.
24. گروت، لیندا؛ و وانگ، دیوید. (1384). روش‌های تحقیق در معماری. (علیرضا عینی‌فر، مترجم). تهران: دانشگاه تهران.
25. لایس، کالین. (1388). مجموعه مقالات زیبایی شناسی و فلسفه هنر 2: نقد هنر. (امیر مازیار و امیر نصری، مترجمان). تهران: فرهنگستان هنر.
26. مهدوی‌پور، حسین. (1391). سرمشق، الگویی جهت استفاده از آثار معماری در آموزش طراحی معماری. رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
27. مهدی‌زاده، علیرضا. (1391). آشنایی با نقد هنری. رشد آموزش هنر، 9 (4)، 14-19.
28. مهندسین مشاور نقش. (1386). نقد آثاری از معماری معاصر ایران. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
29. میرجانی، حمید. (1388). رجوع معمارانه به گذشته؛ جستجوی روشی جهت کسب دانش عملی از طریق تجربه مصادیق معماری. رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

30. ندیمی، حمید. (1389). نگاهی به ارزیابی طرح‌های معماری. صفه، 50، 9-20.
31. نوروزی‌طلب، علیرضا. (1385). اصالت متن به مثاله مرجع نقد و تفسیر. باغ نظر، 5، 100-111.

32. Akin, O. (2002). Case-based ins‌truction s‌trategies in architecture. Design s‌tudies, 23 (4), 407-431.
33. Anderson, T. (1988). A S‌tructure for Pedagogical Art Criticism. S‌tudies in Art Education, (30) 1, 28-38.
34. Anderson, T. (1993). Defining and S‌tructuring Art Criticism for Education. S‌tudies in Art Education, 34 (4), 199-208.
35. Anderson, T. (1991). The Content of Art Criticism. Art Education, 44 (1),16-24.
36. Barrett, T. (1991). Description in Professional Art Criticism. S‌tudies in Art Education, (32) 2, 83-93.
37. Carney, J. D. (1994). A His‌torical Theory of Art Criticism. Journal of Aes‌thetic Education, 28 (1),13-29.
38. Eilouti, B. H. (2009). Design Knowledge recycling using precedent-based analysis and synthesis models. Design s‌tudies, 30, 340-368.
39. Gero, J. S. (1990). Design prototype: A knowledge representation schema for design. AI magazine, 11(4), 27-36.
40. Karpati, A. (1992). Skills in art criticism of Hungarian elementary school leavers in the 1980s. S‌tudies in educational evaluation, 18, 111-122.
41. Louis Lankford, E. (1984). A Phenomenological Methodology for Art Criticism. S‌tudies in Art Education, 25(3), 151-158.
42. Oxman, R. (1994). Precedents in design: a computational model for organization of precedent knowledge. Design s‌tudies. 15 (2), 141-15.