تاثیر فضای سبز و طراحی منظر بر ارتقاء احساس تعلق به مکان در مجتمع‌های مسکونی

الموضوعات :

ساسان خطیبی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
لیلا زارع ² (استادیار گروه معماری واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمد هادی کابلی ³ (استادیار گروه معماری واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران.)

تاريخ الإرسال : 10 الجمعة , صفر, 1440 تاريخ التأكيد : 03 الأحد , ربيع الأول, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: فضای سبز, مجتمع مسکونی, حس تعلق به مکان, مطلوبیت فضایی,

ملخص المقالة :

امروزه در طراحی مجتمع‌های مسکونی هدف اصلی صرفه اقتصادی و تأمین سرپناه مدنظر است طراحی فضاها بیش از آنکه بر اساس نیاز ساکنان باشد متکی بر ایده طراحان است، از چالش‌های مهم به کارگیری معیارهایی است که احساس تعلق به مکان را ارتقاء داده و به حرفه کمک کند طرح‌های ارائه شده با خواسته‌ها، سلایق و اقلیم تطابق بیشتر داشته باشد. در این پژوهش به نقش فضای باز و سبز مجتمع‌های مسکونی در ارتقاء حس تعلق به مکان پرداخته‌شده است که با روشی تحلیلی و از طریق موردپژوهشی ابتدا معیارهای احساس تعلق به مکان از متون نظری استنتاج و سپس در چند مجتمع مسکونی به آزمون گذاشته شد. بین نحوه‌ی اظهارنظر و احساس تعلق مکانی دو گروه ساکنان تفاوت معناداری موجود بود، ساکنان برخوردار از محیط مطلوب و واجد فضای سبز طراحی شده، دیدگاه مثبت و احساس تعلق بیشتری نسبت به محیط خود داشته‌اند.

المصادر:

اهری، زهرا؛ حبیبـی، سـید محسـن؛ خسـرو خـاور، فرهاد؛ و ارجمندنیا، اصغر. (1367). مسکن حداقل. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن وزارت مسـکن و شهرسازی.
بندرآباد، علیرضا؛ و شاه‌چراغی، آزاده. (1394). محاط در محیط، کاربرد روان‌شناسی محیطی در معماری و شهرسازی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
دلال پور محمدی، محمدرضا. (1379). برنامه‌ریزی مسکن. تهران: انتشارات سمت.
دهخدا، علی اکبر. (1373). لغت‌نامه دهخدا. جلد سیزدهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ذبیحی، حسین. (1378). تحلیلی بر مجموعه‌های مسکونی در شهر تهران. تهران: انتشارات شهرداری تهران.
راپاپورت، آموس. (1381). به سوی انسان‌شناسی خانه. ترجمه مسعود پرچمی عراقی. فصلنامه آبادی، 36 و 37، 16-11 و 41-31.
راپاپورت، آموس. (1384). معنی محیط ساخته‌شده. ترجمه دکتر فرح حبیب، تهران: انتشارات پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
رهبری‌منش، کمال. (1389). بررسی تأثیر معماری مجتمع‌های مسکونی بر روابط انسان. رساله دکتری شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
سیاح، عبدالحمید (1378) فرهنگ جامع فارسی به فارسی. تهران: انتشارات اسلام.
سیفیان، محمد کاظم؛ و محمودی، محمد رضا. (1386). محرمیت در معماری سنتی ایران. هویت‌شهر، (1) 1، 14-3.
شولتز، کریستیان نوربرگ. (1394). مفهوم سکونت: به سوی معماری تمثیلی. (امیریار احمدی، مترجم). تهران: نشر آگه.
کالن، گوردون. (1377). گزیده منظر شهری. )منوچهر طبیبیان، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گیفورد، رابرت. (1378 الف). روانشناسی محیط‌های مسکونی. (وحید قبادیان، مترجم). فصلنامه معماری و فرهنگ، 2 و 3، 80-71.
گیفورد، رابرت (1378 ب). فضای شخصی. )شبنم صحرایی، مترجم). فصلنامه معماری و فرهنگ، 2 و 3.
مک هارگ، ایان. (1386)، طراحی با طبیعت(غلامحسین وهاب زاده، مترجم). مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد.
نقی‌زاده، محمد (1385) مبانی نظری معماری و شهرسازی اسلامی. تهران: انتشارات راهیان
یحیوی، محسن. (1358). معماری مناسب برای یک مجتمع مسکونی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران ایران.

Hall, E. T. (1966). The Hidden Dimension. Garden City. NY: Anchor.
Kellert, S. R., Heerwagen, R., & Mador, M. (2008). Biophilic Design: The Theory, Science, and Practice of Bringing Buildings to life. New Jersey John Wiley & Sons, Inc.
Lang, J. (1989). Creating Architectural Theory. New York: Van Nos‌trand Reinhold.
Lang, J. (1989). Urban Design: The American