موضع‌گیری رویترز، بلومبرگ و فاینانشیال ‌تایمز در مورد صنعت نفت ایران در دوره پس از تحریم

الموضوعات :

پویا نعمت الهی ¹ , بهروز کاوه ئی ² , علیرضا سلطانی ³

1 - دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران
2 - استادیار، عضو هیئت‌علمی سازمان سنجش آموزش کشور، تهران، ایران
3 - استادیار، دانشگاه آزاد تهران، واحد مرکز، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 10 الإثنين , رمضان, 1438 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , ذو الحجة, 1438 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , ربيع الأول, 1439

الکلمات المفتاحية: رسانه, صنعت نفت ایران, تحریم‌های نفتی, برجام, پسابرجام, رویترز, بلومبرگ, فاینانشیال‌تایمز,

ملخص المقالة :

صنعت نفت ایران یکی از اهداف اصلی تحریم‌های اقتصادی هوشمند قرار داشت و طبعاً در فضای رفع تحریم‌ها و سپس پسابرجام نیز، این صنعت نقش پیشران اقتصاد ایران را عهده‌دار بود. یکی از متغیرهای مؤثر بر تحریم‌های اقتصادی و به ‌طور خاص تحریم‌های نفتی، نقش‌آفرینی رسانه‌های گروهی بین‌المللی است. جریان رسانه‌ای غالب بین‌المللی در دوره تحریم، نقش فعالی در موفقیت تحریم‌ها در اشکال مختلف داشت. در دوره پساتحریم نیز عملکرد این رسانه‌ها در نحوهٔ فضاسازی جهت اجرای مفاد توافق برجام به‌خصوص در قبال رفع تحریم صنعت نفت قابل‌توجه است. در این راستا موضع سه رسانهٔ مطرح بین‌المللی؛ شامل رویترز، بلومبرگ و فاینانشیال‌تایمز؛ در قبال تحریم صنعت نفت ایران در مقاطع قبل از برجام و بعد از برجام مورد تحقیق قرارگرفته است. در مقالهٔ حاضر، محتوای رسانه‌ای سه مرجع خبری مورداشاره طی مقطع زمانی از ابتدای سال 2012 (مقارن آغاز سلسله تحریم‌های هوشمند)، لغایت انتهای سه‌ماههٔ اول 2016 (مقطع اجرایی شدن برجام)، موردبررسی قرار گرفت. یافتهٔ اصلی مقاله بر مبنای نظریه‌های ارتباطات جمعی و به‌طور خاص نظریهٔ برجسته‌سازی و بازنمایی رسانه‌ای و همچنین بررسی انواع تکنیک‌های پوشش خبری و ماساژ پیام، بر این پایه استوار است که دو رسانهٔ رویترز و بلومبرگ در دو مقطع قبل از برجام و بعد از برجام نسبت به تحولات صنعت نفت و تحریم‌هایی که این صنعت را نشانه رفته‌اند، دچار تغییر موضع شده‌اند. بدین معنا که سوگیری پیام خود را از تاکتیک‌های پوشش خبری دارای بار منفی؛ به‌تدریج به‌سوی تاکتیک‌های دارای بار مثبت و حمایتی‌تر سوق داده‌اند؛ اما فاینانشیال‌تایمز با استناد به شواهد و محتواهای منتشره در این رسانه، رویکردهای بی‌اعتنایی و بی‌توجهی و حاکی از فضای تردید و ناکارآمدی اقتصاد ایران را در مقطع بعد از برجام نیز ادامه داده و عملاً تغییری در مواضع خود در مقاطع برجام و پسابرجام ایجاد نکرده است.