طراحی مدل رفتاری کاهش خطای انسانی در مشاغل حساس صنعت هوانوردی ایران

الموضوعات : Public Policy In Administration

ابراهیم مرادی ¹ , محمد عطایی ² , مهدی خیراندیش ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت دولتی- رفتار سازمانی- گروه مدیریت دولتی- واحد قزوین- دانشگاه آزاد اسلامی- قزوین- ایران
2 - دکتری تخصصی مدیریت دولتی از دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات- استاد یار و عضو هیات علمی- گروه مدیریت دولتی- واحد قزوین- دانشگاه
3 - مدیریت دولتی، مدیریت ، دانشگاه هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 23 الخميس , صفر, 1443 تاريخ التأكيد : 20 الخميس , ربيع الثاني, 1443 تاريخ الإصدار : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443

الکلمات المفتاحية: الگوی رفتاری, مشاغل حساس هوانوردی, خطای انسانی,

ملخص المقالة :

زمینه: از آن جا که عوامل انسانی در رأس علل رخداد سوانح هوایی قرار می‌گیرند، لزوم بذل توجه به عوامل انسانی در صنعت هوایی بسیار مهم و حائز اهمیت است.هدف: طراحی مدل رفتاری کاهش خطای انسانی در مشاغل حساس صنعت هوانوردی ایران می‌باشد.روش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی و همچنین در دسته تحقیقات اکتشافی و توصیفی قرار دارد. این پژوهش با روش آمیخته (کمی-کیفی) انجام‌شده است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل مدیران مشاغل حساس در صنعت هوایی کشور می‌باشد فرایند نمونه‌گیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. براین اساس 11 نفر از افراد واجد شرایط در این مطالعه شرکت کرده‌اند. روش اصلی مورداستفاده در بخش کیفی، روش تحلیل محتوا است که از نرم‌افزار MaxQDA استفاده‌شده است. در بخش کمی جامعه آماری شامل کارکنان مشاغل حساس در صنعت هوایی کشور که جمعا 4521 نفر می‌باشند که 355 نفر نمونه برآورد شد. محاسبات مدل‌سازی ساختاری-تفسیری با نرم‌افزار MicMac انجام‌گرفته است.یافته‌ها: بر مبنای تکنیک دلفی 5 عامل شامل عوامل فردی، گروهی، سازمانی و محیطی و نظام منابع انسانی شناسایی شدند که در خطای انسانی مشاغل حساس تأثیرگذار بوده اند. بر اساس نمودار قدرت نفوذ-وابستگی متغیرهای عوامل فردی، عوامل محیط‌ کار، عوامل گروهی و عوامل سازمانی قدرت نفوذ بالایی داشته (برابر6 ) و تأثیرپذیری کمی (برابر 3) دارند و در ناحیه متغیرهای مستقل قرارگرفته‌اند. متغیر نظام منابع انسانی یک متغیر پیوندی (قدرت نفوذ برابر 2 و تاثیر پذری برابر 2) است و درنهایت متغیر کاهش خطای انسانی نیز از وابستگی بالا (برابر 6) اما نفوذ اندکی (برابر 1) برخوردار است.هیچ متغیری نیز در ربع اول یعنی ناحیه خودمختار قرار نگرفته است.نتیجه‌گیری: اگر قرار باشد آمار حوادث هواپیمایی کاهش یابد؛ عوامل انسانی در هوانوردی باید بهتر درک شوند و علم و دانش مربوط به آن مورد استفاده و بررسی مجدد قرار گیرند. افزایش اطلاعات در خصوص عوامل انسانی در نهایت باعث ایجاد پروازی امن تر خواهد شد.