آینده‌پژوهی تجاری‌شدن آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران؛ ضرورت یا الزام!
الموضوعات :
علی رضا همتی
1
(فراگیر دکتری آینده پژوهی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی
هیات علمی(مربی) دانشگاه علوم پزشکی تهران ،)
محمد علی گودرزی
2
(هیات علمی(استادیار) دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران)
ابراهیم حاجیانی
3
(هیات علمی(دانشیار) پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام)
الکلمات المفتاحية: آینده‌پژوهی, تجاری‌سازی, دانشگاه, آموزش عالی, سناریو, عدم‌قطعیت,
ملخص المقالة :
جهان آینده، واقعیت های اجتماعی و اقتصادی متفاوت و گوناگونی را به همراه خواهد داشت. رشد جمعیت کشورهای در حال توسعه باعث می شود که منابع اعتباری و بودجه کشور بین افراد بیشتری تقسیم شود. تقاضاهای افراد نیز افزایش می یابد و آنچه که متعاقب آن پیش می آید، افزایش قیمت در زمینه های معیشت، درمان، امنیت ، آموزش، حمل و نقل و غیره است. حوزه آموزش درسراسر جهان نیز مشمول این واقعیت می شود. دانشگاه به عنوان نهاد آموزش عالی یک واقعیت در حال تغییر است. علیرغم افزایش چشمگیر تعداد دانشجویان متقاضی در این بخش ، تامین و اختصاص بودجه به دانشگاه ها افزایش چشمگیری نیافته است. از سوی دیگر ماهیت جامعه دانشجویی هم در حال تغییر است و علاوه بر روندهای معمول، دانشجویان بیشتری از گروه سنی میانسالی در این فرایند وارد می شوند. این دانشجویان بعلت وضعیت خانوادگی و معیشتی، نیاز اجتماعی و شغلی، زمان پاسخگویی به تقاضا و فاصله جغرافیایی، نیازهای متفاوتی دارند که این نیازها، ساختار آموزش و شیوه اعمال آنرا تحت تاثیر قرار می دهد. آموزش عالی و دانشگاه هایی که بصورت فعال و حرفه ای در این تغییر اجتناب ناپذیر وارد نشوند و آینده پژوهی و برنامه ریزی علمی برای رویارویی با این واقعیت نداشته باشند، در آینده سهم بازار را از دست خواهند داد. نشانه هایی دیده می شود که دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و بخش خصوصی برای تجاری سازی آموزش عالی و سود بردن از این فرصت جدید سهیم خواهند شد. ضرورت و تقاضای یادگیری مداوم و همیشگی برای دانشگاه، فرصت و ظرفیت بزرگ سودآوری و به تبع آن صرفه اقتصادی را فراهم خواهد آورد. تجاری شدن آموزش عالی در کشور با عدم قطعیت های مهم و چالش برانگیزی روبرو است. آینده پژوهی تجاری شدن آموزش عالی می تواند با بررسی گذشته، تغییرات، روندها، نشانگرها، پدیده های نوظهور، پیشران های اصلی مرتبط را شناسایی نموده و سناریوهای آینده های بدیل تجاری شدن آموزش عالی در ایران را در مواجهه فعال با عدم قطعیت اصلی پیشران های محیطی معرفی نماید.
