بررسی تطبیقی نظامهای شهرسازی تفکیک اراضی شهری ایران و آمریکا به منظور ارائه الگوی تامین کاربریهای خدماتی در ایران
الموضوعات : geographical and environmentalسید مهدی رونقی 1 , نیما جهان بین 2 , ابراهیم تقی زاده 3 , سید محسن بهشتیان 4
1 - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان، ایران
2 - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان، ایران
3 - استاد گروه حقوق، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
4 - گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: نظام شهرسازی, تفکیک اراضی, کاربریهای عمومی, قوانین و مقررات, مقایسه تطبیقی,
ملخص المقالة :
شهرسازی به عنوان یک علم و هنر، نقش حیاتی در بهبود کیفیت زندگی و ارتقای پایداری محیط زیست ایفا میکند. با افزایش جمعیت و توسعه سریع شهرها، تفکیک اراضی و تعیین کاربریهای عمومی به اصول کلیدی در برنامهریزی شهری تبدیل شدهاند. این مقاله به تحلیل تطبیقی نظامهای شهرسازی ایران و ایالات متحده میپردازد و سعی دارد نقاط قوت و ضعف هر نظام را شناسایی کند و انتخاب آمریکا به عنوان یک نمونه شاخص و مورد مطالعه در این پژوهش به دلیل تجربه گسترده و متنوع این کشور در زمینه شهرسازی، مدلهای موفق در تأمین خدمات عمومی، توجه به توسعه پایدار، تحولات قانونی و سیاستگذاری مؤثر، و وجود منابع علمی و پژوهشهای تجربی غنی است. نظام شهرسازی ایران با چالشهای متعددی مواجه است که شامل عدم هماهنگی بین سیاستهای شهری و نیازهای واقعی جامعه، کمبود فضاهای عمومی و ناکارآمدی در مدیریت منابع میشود. این مسائل میتوانند به بحرانهای اجتماعی و زیستمحیطی منجر شوند. از سوی دیگر، ایالات متحده با تجربیات متنوع و رویکردهای نوآورانهای مانند مشارکت فعال جامعه در فرآیند برنامهریزی و تأکید بر پایداری محیط زیست، میتواند الگوهای مفیدی برای ایران ارائه دهد. نتایج این تحلیل نشان میدهد که نظام شهرسازی ایران، با تاریخچه غنی و توجه به هویت فرهنگی، نقاط قوتی دارد که میتواند به توسعه شهری کمک کند. با این حال، چالشهایی نظیر عدم هماهنگی بین نهادهای مختلف و کمبود فضاهای عمومی نیاز به اصلاحات بنیادین را ضروری میسازد. در مقابل، نظام شهرسازی ایالات متحده با تأکید بر برنامهریزی مشارکتی و استفاده از فناوریهای نوین، به عنوان یک الگوی موفق برای ایران در نظر گرفته میشود. این تحلیل نه تنها به شناسایی چالشها و فرصتهای موجود در نظامهای شهرسازی دو کشور کمک میکند، بلکه میتواند به سیاستگذاران و برنامهریزان شهری این امکان را بدهد که با بهرهگیری از تجربیات موفق دیگر کشورها، به طراحی و اجرای سیاستهای مؤثرتر و کارآمدتر در راستای توسعه پایدار شهری بپردازند.
اصغری زمانی، اکبر،روستایی،شهریور، کوشش وطن، محمدعلی (1399)، ارزیابی تفکیک اراضی مسکونی و تجاری از منظر شاخص های تفکیک زمین و ذینفعان عرصه زمین؛ مطالعه موردی: منطقه یک و سه شهر تبریز، جغرافیا و برنامهریزی،24(74)،13-28.
پاک نژاد، نوید. (1399)، مطالعه تطبیقی تجارب جهانی در سیاست گذاری های ساماندهی اسکان غیر رسمی، مهندسی ساختمان و علوم مسکن 13(2)،13-28.
حیدری، جهانگیر (1395)، تحلیل توزیع فضایی کاربری های خدمات عمومی شهری در نواحی شهر بوشهر، جغرافیا و توسعه ناحیه ای، 14(2 )(پیاپی 27)، 129-153.
خلجی، صبا(1400)، اثرات تغییر کاربری اراضی بر برنامه ریزی کاربری زمین. پژوهش های مکانی فضایی، 5(3) (پیاپی 19 )، 5-18.
قهرمانی، هومن، شیعه، اسماعیل (1390)، قرائتی از نظام شهرسازی آمریکا (با تاکید بر شهر نیویورک). معماری و شهرسازی آرمان شهر، 4(7)، 143-157.
نسترن، مهین، بصراوی، نرگس (1395)، نگاهی به تجارب جهانی در خصوص پایداری اجتماعی. کنفرانس بین المللی توسعه پایدار و عمران شهری.
ویولت شکیبا، پریا، حبیبی، سیدمحسن، طبیبیان، منوچهر، قدیمی قیداری، عباس (1399)، تبریز, مدرنیته و تاثیر آن بر شهرسازی مدرن ایران. تاریخ اسلام و ایران (علوم انسانی)، 30(48 )پیاپی 138 ، 181-208.
9(1):31-56.
Allen, R., Burgess, S., Davidson, R., & Windmeijer, F. (2015). More reliable inference for the dissimilarity index of segregation. The Econometrics Journal, 18(1), 40–66.
Garcia-López, M.-À., & Moreno-Monroy, A. I. (2018). Income segregation in monocentric and polycentric cities: Does urban form really matter? Regional Science and Urban Economics, 71(May), 62–79.
Sergio, J., Rey., Renan, Xavier, Cortes., Elijah, Knaap. (2021). Comparative Spatial Segregation Analytics.
Shenghang, Ni. (2023). Study on the Influence Mechanism of Land Use Patterns on Land Economic Benefits.
Tammaru, T., Musterd, S., van Ham, M. and Marcińczak, S.( 2016), A multi-factor approach to understanding socio-economic segregation in European capital cities. In T. Tammaru, S. Marcińczak, M. van Ham and S. Musterd, editors, Socio-Economic Segregation in European Capital Cities. East meets West, London: Routledge, 1–29.
Valatka, V., Burneika, D, Ubarevičienė R.) 2016(, Large social inequalities and low levels of socio-economic segregation in Vilnius. In T. Tammaru, S. Marcińczak, M. van Ham and S. Musterd, editors, Socio-Economic Segregation in European Capital Cities. East meets West, London: Routledge, 313–332.
Willem, van, Winden. (2018). 1. Urban Innovation Systems.
