بررسی فقهی حقوقی تعیین اجاره بها از سوی دولت در انعقاد و تمدید قراردادهای اجاره
الموضوعات :
1 - دانشجوی رشته فقه و مبانی حقوق دنشکده الهیات دانشگاه تبریز
الکلمات المفتاحية: تحدید اجاره بها, تقدیم مصلحت عمومی, حکم حکومتی, قاعده لاضرر, مالکیت خصوصی. ,
ملخص المقالة :
امروزه دولت دخالت هایی در اشکال مختلف از قبیل قانون¬گذاری، تنظیم آیین¬نامه¬های اجرایی و یا از طریق آرای قضایی صورت می دهد. در این مقاله به تبیین مبانی و اشکالات فقهی حقوقی دخالت دولت در محدود کردن مقدار افزایش اجاره¬بها و شیوه آن پرداخته شده است. با بررسی قواعد موجود در ابواب فقه و تفاسیر قانون اساسی هرچند در فقه و قوانین موضوعه مالکیتی برای افراد جامعه پذیرفته شده است و لکن این مالکیت در عین اینکه محترم است، مطلق نیست و به وسیله خود قانون و فقه قیدهایی به آن تعلق گرفته است. از آنجایی که قانون اساسی و قوانین فقهی مصلحت جامعه و نوع را در نظر می¬گیرد، بنابراین این اجازه را به مجری قانون داده¬است که بااعمال برخی قوانین، این محدودیت ها را برای مالکین ایجاد نماید. دلیل این امر اولویت مصلحت نوع جامعه بر مصلحت فرد و قاعده لاضرر می¬باشد. البته این امر نباید مستمسکی برای ایجاد حرج و ضرر برای افراد ضعیف جامعه گردد. بنابراین برای رعایت صلاح برخی از اقسام موجرینی که گذران زندگی ایشان از طریق اجاره بهاست، نیاز است این مقدار محدود شده از باب ضمان از جانب دولت جبران گردد.
آذرنوش، آذرتاش (1379). فرهنگ معاصر عربی به فارسی. تهران: نشر نی .
ابن اثیر، مبارک(بی¬تا) . النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، چاپ چهارم. قم: موسسه اسماعلیلیان.
ابن منظور، ابوالفضل(1414ق). لسان العرب، چاپ سوم. بیروت: دار الفکر.
اسماعیلى، محسن(1378). قاعده ولایت حاکم بر ممتنع. فصل نامه حکومت اسلامی، شماره 11 .
امام خمینی، سید روح الله(1421ق). کتاب البیع، چاپ اول. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام.
امامی، سید حسن (1385). حقوق مدنی، چاپ26. تهران: انتشارات اسلامیه.
بجنوردی، سید حسن(1419ق). القواعد الفقهیه، چاپ اول. قم، نشر الهادی.
بحرانی، شیخ یوسف، (1405 ق). الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
جوادی آملی، عبدالله(1389). ولایت فقیه. قم: چاپ اسرا، بیتا.
حرانی، ابن شعبه(1404ق). تحف العقول، چاپ دوم. قم: جامعه مدرسین.
حرعاملی، محمد بن حسن (1409 ق). وسائل الشیعه، چاپ اول. قم: آل البیت.
حکیم، محمد تقی (1418 ق). اصول العامه للفقه المقارن، چاپ دوم. قم: مجمع جهانی اهل البیت.
حلی، جمال الدین(1407 ق). المهذب البارع فی شرح مختصر النافع، چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
خویی، سید ابوالقاسم(1374). مصباح الفقاهه. قم: المطبعه الحیدریه، بیتا.
راسخ، محمد (1387). حق و مصلحت، چاپ سوم. تهران: طرح نو.
شریعتى، روح الله(1393). قاعده عدم ولایت و حقوق مردم. مجله علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم. 17 (68).
شمس الدین، محمد مهدی(1378). احتکار در اسلام. شرکت چاپ و نشر بین الملل.
شیخ انصاری، مرتضی (1415 ق). کتاب المکاسب، چاپ اول قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
شیخ مفید، محمدن محمد(1413ق). المقنعه، چاپ اول. قم:کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
صدر، محمدباقر(1355). اقتصاد ما. برگردان محمدکاظم موسوی، چاپ اول. تهران: موسسه برهان.
صدوق، محمد بن علی(1413 ق). من لایحضره الفقیه، چاپ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طاهری، حبیب الله (1392). حقوق مدنی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، بیتا.
طباطبائی، سید محمدحسین (1355). فرازهایی از اسلام. تهران: انتشارات جهان آرا.
طباطبایی، محمد حسین، و بدیعی، محمد(1387). معنویت تشیع. به ضمیمه چند مقاله دیگر، قم: انتشارات تشيع.
طبرسی، احمد بن علی 1403)ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج، چاپ اول. مشهد: نشر مرتضی.
طریحی، فخرالدین (1416ق). مجمع البحرین، چاپ سوم. تهران:کتابفروشی مرتضوی.
طوسی، محمد بن حسن (1414). امالی، چاپ اول. قم: دارالثقافه.
شیخ ابوجعفر طوسی (1407ق). تهذیب الاحکام، چاپ چهارم. تهران: دارالکتب.
شیخ ابوجعفر طوسی (بی تا). الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار، چاپ اول. تهران: دارالکتب.
فاضل مقداد، سیوری(1404). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، چاپ اول. قم: انتشارات کتابخانه¬ی آیت الله مرعشی.
فیض کاشانی، محمد محسن (1406ق). الوافی، چاپ اول. اصفهان: کتابخانه امیرالمومنین علی علیه السلام.
فیومی، احمد(بی تا). المصباح المنی، چاپ اول. قم: منشورات دار¬الرضا.
قارى ســید فاطمى، سید محمد (1388). حقوق بشر درجهان معاصر، چاپ اول. تهران: موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهردانش.
قمی، شیخ عباس (1414ق). سفینه البحار، چاپ اول. قم: نشر اسوه.
کاتوزیان، ناصر (1384). حقوق مدنی، چاپ نهم. تهران: نشر میزان.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی، چاپ چهارم. تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
المتقی الهندی، علاءالدین (1409 ق).کنز العمال. بیروت: مؤسسه الرساله .
مجلسی، محمدباقر(1404 ق) تحف العقول فی شرح اخبار آل الرسول، چاپ دوم. تهران، دارالکتب.
مجلسی، محمدباقر(1403ق). بحار الانوار، چاپ دوم. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
محقق داماد، سیدمصطفی (1406 ق). قواعد فقهی، چاپ دوازدهم. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر (1410 ق). القواعد الفقهیه، چاپ اول. قم: انتشارات مدرسه امیرالمومنین.
دائره المعارف فقه مقارن، چاپ اول. قم: انتشارات مدرسه امیرالمومنین علیه السلام.
نجفی، صاحب الجواهر(1404 ق). محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ هفتم. بیروت: دار احیاء تراث العربی.
نوری، حسین (1408). مستدرک الوسائل، چاپ اول. قم: موسسه آل البیت.
.................. (بی¬تا). التنقیح فی شرح المکاسب، چاپ اول. قم: موسسه احیاء آثار امام خویی.
.................. (بی¬تا). تهذیب الاصول، چاپ اول. تهران: موسسه تنظیم و نشر.
................. (بی¬تا). صحیفه نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، بیتا.
................. (بی¬تا). کتاب البیع ، چاپ سوم قم: موسسه اسماعیلیان.
