تحلیل نقش هوش مصنوعی در بهبود اجرای اصول بنیادین مخاصماتی
الموضوعات : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازیهادی محمودی 1 , مسعود راعی 2 , علیرضا انصاری مهیاری 3
1 - دانشکده حقوق ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد، ایران
2 - گروه حقوق،واحدنجفآباد،دانشگاه آزاداسلامی،نجف آباد،ایران
3 - استادیار و مدیر مقاطع تحصیلات تکمیلی گروه حقوق دانشکده حقوق الهیات و معارف اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
الکلمات المفتاحية: اصول بنیادین مخاصماتی, حقوق بشردوستانه, چالش‌ها و فرصت‌ها, مخاصمات مسلحانه, هوش مصنوعی,
ملخص المقالة :
مسائل مخاصمات یکی از چالش‌های پیچیده و حیاتی در دنیای امروز هستند که نیازمند راه‌حل‌های نوآورانه و مبتنی بر اصول اخلاقی می‌باشند. اصول بنیادین مخاصماتی، به‌عنوان چارچوبی کلیدی برای کاهش تلفات انسانی و خسارات مالی در درگیری‌ها شناخته می‌شوند. با پیشرفت فناوری، سیستم‌های هوش مصنوعی با قابلیت‌هایی مانند تحلیل داده‌ها، پردازش زبان طبیعی، و یادگیری ماشین، پتانسیل بالایی برای بهبود اجرای این اصول و کاهش پیامدهای منفی مخاصمات دارند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و باهدف بررسی نقش هوش مصنوعی در اجرای اصول بنیادین مخاصماتی و تحلیل چالش‌های مرتبط با آن انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که هوش مصنوعی با تحلیل توانایی تحلیل حجم گسترده‌ای از داده‌ها و شناسایی دقیق اهداف، می‌تواند از بروز درگیری‌های غیرضروری جلوگیری کرده و تلفات غیرنظامیان را کاهش دهد. بااین‌حال، چالش‌هایی مانند دقت، شفافیت تصمیمات، امنیت داده‌ها و پاسخگویی در صورت بروز خطاها یا نقض حقوق بشر، نیازمند توجه ویژه هستند. برای استفاده اخلاقی و مؤثر از هوش مصنوعی در مخاصمات، تقویت همکاری‌های بین‌المللی و تدوین استانداردهای جهانی، همراه با ایجاد چارچوب‌های قانونی و نظارتی جامع، پیشنهاد شده است. این پژوهش با ارائه تحلیل‌های نوآورانه و پیشنهادهای عملی، گامی مهم در جهت استفاده بهینه از فناوری‌های پیشرفته برای کاهش خشونت و ترویج صلح برمی‌دارد.
1. ضیایی بیگدلی، محمدرضا. (1401)، حقوق بین الملل بشر دوستانه، نوبت ششم، تهران، انتشارات گنج دانش.
2. گری دی. سولیس. (1398)، حقوق مخاصمات مسلحانه: حقوق بشردوستانه بین‌المللی در جنگ. ترجمه عباسعلی عظیمی شوشتری و مهدی خاقانی اصفهانی، تهران: انتشارات زمزم هدایت.
3. پیریایی، شیرین و رنجبریان، امیرحسین و مرادی منوچهر. (1402). انسان، جنگ، الگوریتم در جستجوی پاسخ‌های حقوق بین‌الملل بشردوستانه. نوبت اول، تهران. انتشارات میزان.
4. ضیایی بیگدلی، محمدرضا. (1382).«حقوق بشر، حقوق بشردوستانه و حقوق بین‌الملل بشر، مجموعه‌مقالات». تهران: کمیته ملی حقوق بشردوستانه، صفحه 82 .
5. قربان‌نیا، ناصر و اخگری بناب، نادر. (1390). «عدم مشروعیت کاربرد سلاح هسته‌ای در پرتو اصل تفکیک (با رویکرد اسلامی)»، حقوق اسلامی، سال هشتم، شماره 28، صفحه 77.
6. شریفی طراز کوهی، حسین و صیاد نژاد، محمدحسین، (1399). «اِعمال اصول بنیادین حقوق بین‌الملل بشردوستانه بر تسلیحات کاملاً خودکار به‌عنوان ابزار نوین جنگی»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره 50، شماره 2،صفحه 551-575.
7. انصاری مهیاری، علیرضا، محمودی، هادی، (1401). «بررسی راهکارهای تقلیل حملات سایبری از منظر حقوق بین‌الملل بشردوستانه»، فصلنامه مطالعات حقوق فضای مجازی، سال اول، شماره سوم،صفحه 19-36.
8. نداف، ناصر، «سامانه‌های تسلیحاتی خود آیین و چالش‌های موجود برای قاعده‌مندسازی آنها»، وب‌سایت انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، (1400).
9. Shafritz, Jay M., et al. (2022). Introducing Public Administration. Routledge.
10. Nath, Vishnu; Levinson, Stephen E. (2014). Autonomous Military Robotics. Springer International Publishing.
11. Beard, Jack M. (2018). "The Principle of Proportionality in an Era of High Technology." Forthcoming, Oxford University Press, Lieber Institute for Law and Land Warfare Book Series - Complex Battlespaces: The Law of Armed Conflict and the Dynamics of Modern Warfare, edited by Christopher M. Ford and Winston S. Williams.
12. Steinholt, Jørgen Agil T. (2022). "Autonomous Weapons Systems: The ICRC's Recommendations and Its Implications for International Humanitarian Law."
13. Devey, Cher SH. (2019). "A Triage Playbook: Privacy Harm and Data Incident Response in the UK."
14. Henckaerts, Jean-Marie; Alvermann, Carolin. (2005). Customary International Humanitarian Law. Cambridge University Press.
15. Henckaerts, Jean-Marie; Alvermann, Carolin. (2005). Customary International Humanitarian Law. Cambridge University Press.
16. Russell, Stuart J.; Norvig, Peter. (2016). Artificial Intelligence: A Modern Approach.
17. Shukla, Amit K.; Terziyan, Vagan; Tiihonen, Timo. (2024). "AI as a User of AI: Towards Responsible Autonomy." Heliyon, 10.11.
18. Arkin, Ronald Craig; Ulam, Patrick; Wagner, Alan R. (2011). "Moral decision making in autonomous systems: Enforcement, moral emotions, dignity, trust, and deception." Proceedings of the IEEE, 571-589.
19. Schindler, Dietrich; Toman, Jiri. (2004). "Declaration Renouncing the Use, In Time of War, Of Explosive Projectiles under 400 Grammes Weight." The Laws of Armed Conflicts. Brill Nijhoff, 91-93.
20. Culnane, Chris; Rubinstein, Benjamin IP; Teague, Vanessa. (2017). "Health Data in an Open World." arXiv preprint arXiv:1712.05627.
21. Radanliev, Petar, et al. (2018). "Future Developments in Cyber Risk Assessment for the Internet of Things." Computers in Industry, 102, 14-22.
22. Jobin, Anna; Ienca, Marcello; Vayena, Effy. (2019). "The Global Landscape of AI Ethics Guidelines." Nature Machine Intelligence, 1.9, 389-399.
23. Floridi, Luciano; Cowls, Josh. (2022). "A Unified Framework of Five Principles for AI in Society." Machine Learning and the City: Applications in Architecture and Urban Design, 535-545.
24. Konidena, Bhargav Kumar; Malaiyappan, Jesu Narkarunai Arasu; Tadimarri, Anish. (2024). "Ethical Considerations in the Development and Deployment of AI Systems." European Journal of Technology, 8.2, 41-53.
25. Trusilo, Daniel; Danks, David. (2023). "Artificial Intelligence and Humanitarian Obligations." Ethics and Information Technology, 25.1, 12.
26. Fossaceca, John M.; Young, Stuart H. (2018). "Artificial Intelligence and Machine Learning for Future Army Applications." In Ground/Air Multisensor Interoperability, Integration, and Networking for Persistent ISR IX, SPIE, 8-25.
27. Lipton, Zachary C. (2018). "The Mythos of Model Interpretability: In Machine Learning, the Concept of Interpretability is Both Important and Slippery." Queue, 16.3, 31-57.
28. Kertysova, Katarina. (2018). "Artificial Intelligence and Disinformation: How AI Changes the Way Disinformation is Produced, Disseminated, and Can Be Countered." Security and Human Rights, 29.1-4, 55-81.
29. Buehler, Antje, et al. (2019). "Challenges for Research into Military Investigations." Psychiatry, Psychology and Law, 26.1, 50-64.
30. Khorram-Manesh, Amir, et al. (2021). "Estimating the Number of Civilian Casualties in Modern Armed Conflicts – A Systematic Review." Frontiers in Public Health, 9, 261.
31. Pashkov, Vitalii M.; Mykhailichenko, Tetiana O.; Zabukha, Yuliia Yu. (2024). "Medical and Pharmaceutical Activities in Occupied Territories: Legal Assessment and Ukraine's Experience." Polski Merkuriusz Lekarski: Organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, 52.4, 445-452.
32. Mohamed, Amira; Homeida, Anmar. (2024). "Hunger in the Shadow of Conflict: Analyzing Malnutrition and Humanitarian Challenges in Sudan." Conflict and Health, 18.1, 50.
33. Goniewicz, Krzysztof; Goniewicz, Mariusz; Pawłowski, Witold. (2016). "Protection of Medical Personnel in Contemporary Armed Conflicts." Wiadomości Lekarskie (Warsaw, Poland: 1960), 69.2 Pt 2, 280-284.
34. Grace, Rob, et al. (2023). "Moving Humanitarian-Military Relations Forward: A New Typology." Journal of International Humanitarian Action, 8.1, 2.
35. Gaggioli, Gloria. (2018). "International Humanitarian Law: The Legal Framework for Humanitarian Forensic Action." Forensic Science International, 184-194.
36. Bode, Ingvild. (2018). "Reflective Practices at the Security Council: Children and Armed Conflict and the Three United Nations." European Journal of International Relations, 24.2, 293-318.
37. Metcalf, Mark. (2022). "The PRC Considers Military AI Ethics: Can Autonomy Be Trusted?" Frontiers in Big Data, 5, 991392.
38. Mao, Yishu; Shi-Kupfer, Kristin. (2023). "Online Public Discourse on Artificial Intelligence and Ethics in China: Context, Content, and Implications." AI & Society, 1-17.
39. Mirzekhanov, V. S.; Trunov, F. O. (2022). "Features of Armed Conflict Resolution in Asia and Africa from the Late 2010s Through the Early 2020s." Herald of the Russian Academy of Sciences, 92.6, 713-721.
40. Schraagen, Jan Maarten. (2023). "Responsible Use of AI in Military Systems: Prospects and Challenges." Ergonomics, 66.11, 1719-1729.
41. Lepri, Bruno; Oliver, Nuria; Pentland, Alex. (2021). "Ethical Machines: The Human-Centric Use of Artificial Intelligence." iScience, 24.3.
42. Cath, Corinne. (2018). "Governing Artificial Intelligence: Ethical, Legal and Technical Opportunities and Challenges." Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences, 376.
