بررسی تطبیقی جواهرآلات و لباس زنان ایلامی در دیوان شاکه و خان‌منصور و دیوان حشمت منصوری
الموضوعات : Linguistics,dialectology,folklore,literature
1 - عضو هیأت علمی
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
الکلمات المفتاحية: زیورآلات محلی, پوشش محلی, زنان ایلام, دیوان شاکه و خان‌منصور, دیوان حشمت منصوری ,
ملخص المقالة :
پوشش محلی و بومی هر کشوری، بخش مهمی از فرهنگ آن سرزمین را پدیدار می‌سازد که دارای شاخصه‌های ارزشمند و با قدمتی است. یکی از راه‌های تبیین و تشریح جایگاه لباس در فرهنگ ایرانی، بررسی بازتاب این موضوع در ادبیات، به‌خصوص، شعر است. در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، انواع پوشش و جواهرآلات زنان ایلامی در شعر شاکه و خان‌منصور و حشمت منصوری بررسی می‌شود. این تحقیق نشان می‌دهد شاکه و خان‌منصور به‌عنوان شاعران سنتی و حشمت منصوری به‌عنوان شاعر معاصر در توجه به پوشش محلی مردم ایلام، از لباس زنان، منزلت اجتماعی و شکوه زن کرد را به تصویر کشیده‌اند. دیدگاه حشمت منصوری در این بین وسیع‌تر از نگرش شاکه و خان‌منصور است. در میان البسه زنان کرد، «سه‌روه‌ن» با 45% در شعر شاکه و خان‌منصور و «ه‌به‌ر» و «که‌رواس» با 18% در شعر حشمت منصوری بالاترین بسامد را دار‌‌است. زیورآلات «بان سه‌روه‌نی» و «کلونگ»، هرکدام با 50% در شعر شاکه و خان‌منصور و «گول کیف» با 36% در شعر حشمت منصوری، دارای بالاترین بسامد است. جامعه آماری پژوهش، دیوان شاکه و خان‌منصور و دیوان حشمت منصوری و نمونه آماری، اصطلاحات مربوط به البسه و زیورآلات زنان است.
پایدارفرد، آرزو، بهمن نامور مطلق و فاطمه محجوبی (1394)، «طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان»، مطالعات ملی، سال شانزدهم، شمارۀ 4، صص 133-150.
پروانه، فریبا و رضا حقیقی (1398)، «بررسی پوشاک بانوان ایلامی و تحلیل مردم‌شناختی آن، فصلنامه علمی فرهنگ ایلام، دورۀ بیستم، شمارۀ 64 و 65، صص 224-246.
حسنزاده، علی‌رضا (1378)، «آغازی بزرگ بر پژوهش پوشاک»، کتاب ماه هنر، صص 55-59.
خانی، علی‌رضا (1384)، جزوه آموزش زبان کردی، ایلام: دانشگاه ایلام.
درخشنده، صیدمحمد (1390)، ایل من ایلام، ایلام: زانا.
شاکه و خان‌منصور، 1398)، شنة وای شه‌مال (بررسی همه‌سویة دیوان شاکه و خان‌منصور به همراه ترجمة فارسی آن)، به همت علی‌رضا خانی و بهناز دلشاد، ایلام: باشور.
کاظمی اسفه، نگار (1395)، «طراحی لباس ایرانی اسلامی با بهره گیری از نقوش اسلامی در جهت هویت بخشیدن به فرهنگ و هنر ایران»، تهران، دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت.
کاظمی، هلن و رشیدوش، وحید (1398)، «تحلیل مردم‌شناختی پوشاک در استان ایلام (مطالعه موردی تیره مرشوند از تیره خزل)»، فصلنامه فرهنگ ایلام، صص 117-90.
کنعانی، سمیرا و دیگران (1402)، «بررسی کارکردهای پوشاک و زیورآلات در دیوان قانع بر اساس رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی پیر گیرو» مطالعات زبان¬ها و گویش¬های غرب ایران، دوره 11، شماره 4، دی، صص 167-141.
محمدی، آیت¬¬الله (1394)، جغرافیای تاریخی ایوان غرب، تهران: آریوحان.
منصوری، حشمت (1389)، به¬یان ده ئاسوو (طلوعی در افق)، تفسیر و تحلیل دیوان شعر حشمت منصوری جمشیدی، به اهتمام محمدجلیل بهادری، ایلام: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام.
ناصری، علی‌رضا (1382)، سیمای میراث فرهنگی استان ایلام، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
