بررسی دلایل انطباق و همسویی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با الگوی واقع گرایی با تاکید برمعمای امنیت
الموضوعات :
جهانبخش رشیدی
1
,
شهرام عسکری
2
1 -
2 - دانشگاه آزاد
الکلمات المفتاحية: سیاست خارجی , معمای امنیت , چهارچوب تئوریک , خودیاری , امنیت جویی,
ملخص المقالة :
تحقیق حاضر ارائه پاسخ به این مسئله محوری است که سیاست خارجی ج.ا.ایران از منظر تئوریک و چهارچوب مفهومی دارای چه ویژگی هایی است و از چه الگوهایی باید پیروی کرد. قالب و الگوی سیاست خارجی هر کشور مجموعه ای از راهبردها ، اهداف ، آرمان ها و نیازهای امنیتی ، استراتژیک ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی است که براساس همسطحی و همترازی با امکانات و محذورات آن کشور تبلور می یابد . پرسش اصلی تحقیق حاضر بر این مبناست : مهمترین دلایل تبعیت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از تئوری رئالیسم چیست ؟ در پاسخ باید گفت که ج.ا. ایران در طی ادوار تاریخی به دلیل مورد تهاجم قرار گرفتن ، وجود بازیگران ستیزه جو ، محیط پیرامونی بی ثبات ، نداشتن محیط طبیعی و واقعی دارای نوعی تنهایی استراتژیک است. یافته ها نشان می دهد که تئوری رئالیسم با وجود فرضیات بنیادین دولت محوری ، بقا محوری ، خودیاری ، آنارشی و معمای امنیتی کاملا با الگوی سیاست خارجی ج. ا.ایران همبستگی و پیوستگی محتوایی دارد و نشان از این مسئله دارد که ج.ا.ایران با توجه به شرایط جهانی و انقلاب ارتباطات ، نیازمند توجه بیشتر به مسئله حکمرانی در جهت دهی به رویکردهای سیاست خارجی مورد وثوق و فراگیر جامعه ایرانی با تکیه و تقویت توان درونی به منظور بیشینه سازی قدرت می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی و روش گردآوری منابع نیز کتابخانه ای و اینترنتی مورد استفاده قرار گرفته است.
- قوام ، سید عبدالعلی (1390) ، روابط بین الملل ، نظریه ها و رویکرد ها ، تهران ، انتشارات سمت ، چاپ پنجم .#
- احمدی ، حمید (1400) ، قومیت و قوم گرایی در ایران ـ افسانه و واقعیت ، تهران ، انتشارات نشر نی، چاپ هفدهم .#
- پو آست ، پائول (1387)، اقتصاد جنگ ، ترجمه شاپور سیفی ، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع) ، مجتمع دانشگاهی علوم انسانی ، چاپ اول .#
- پورتر ، گرث ( 1401) ، بحران ساختگی ، مترجم بهزاد شاهی ، علی پاک سرشت ، انتشارات مصاف ، چاپ اول .#
- فتحی ، محمد جواد ؛ پیرانی ، شهره ، غفوری ، اکبر ؛ تنهایی استراتژیک و سیاست های راهبردی ایران در غرب آسیا ؛ پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل، سال نهم ، شماره 2 ، (بهار و تابستان 1400) .#
- اختیاری امیری ، رضا ؛ نقش هویت های متعارض در عدم شکل گیری اجماع امنیتی در منطقه خلیج فارس ، نشریه مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس ، شماره 3 ، (بهار1394) .#
- رئیسی نژاد ، آرش ؛ تنهایی استراتژیک تاریخی ایران و سیاست خارجی غیر دولتی : از نفرین جغرافیا تا مخمصه ژئوپلیتیکی ، نشریه ژئوپلیتیک ، (بهار 1402) .#
- گل محمدی ، ولی و کریمی ، حمیدرضا ؛ الزامات سیاست خارجی ایران در جهان پسا غربی؛ از تنهایی راهبردی تا استقلال استراتژیک ، نشریه مطالعات راهبردی ، (بهار1401) .#
- خراسانی ، صدیقه ؛ چرخه بازتولید هویت های متعارض در خاورمیانه ، نشریه علوم سیاسی (بهار1401).#
