بازخوانی ساحت زیباشناختی و هنری به‌منظور کیفیت‌بخشی مسابقات فرهنگی و هنری دانش¬آموزان اصفهان با تأثیرپذیری از الگوی برنامه درسی کلاین

الموضوعات :

سید محمود حسینی ده میری ¹ , اکبر پناهی درچه ² , سیده مریم فاطمی ³ , امین رضوانی ⁴

1 - دکتری پژوهش هنر، گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان. صندوق پستی ۸۸۹- ۱۴۶۶۵ تهران. ایران
2 - استادیار دانشگاه فرهنگیان ، گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان. صندوق پستی ۸۸۹- ۱۴۶۶۵ تهران. ایران
3 - دکتری مشاوره، گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان. صندوق پستی ۸۸۹- ۱۴۶۶۵ تهران. ایران
4 - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی. گروه علوم تربیتی دانشگاه علوم انسانی واحد میمه. دانشگاه آزاد اسلامی. میمه. ایران

تاريخ الإرسال : 15 الأربعاء , ذو الحجة, 1446 تاريخ التأكيد : 14 الإثنين , ربيع الثاني, 1447 تاريخ الإصدار : 16 الجمعة , محرم, 1447

الکلمات المفتاحية: الگوی کلاین, ساحت زیبایی‌شناختی و هنری, فوق‌برنامه, مسابقات فرهنگی و هنری,

ملخص المقالة :

ساحت زیبایی‌شناسی و هنری، یکی از ساحت­های شش­گانه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش محسوب می­شود که در آن به‌طور خاص، بر نقش آموزش هنر در تربیت دانش‌آموزان تأکید شده است؛ اگرچه در این سند، در بخش ساحت زیبایی‌شناسی و هنری، به مسئله هنر به‌عنوان یکی از مباحث مهم در پرورش روحی، ابعاد خلاقانه و روحی دانش­آموزان اشاره شده است؛ اما الگویی مشخص برای اوقات فراغت دانش‌آموزان ترسیم نشده و اهمیت نقش فعالیت فرهنگی و هنری به‌عنوان  فعالیتی فوق‌برنامه، مورد غفلت برنامه­ریزان قرار گرفته­است. هدف این مقاله، بررسی نحوه ارتقاء‌بخشی  و توجه بیشتر به ساحت زیباشناختی و هنری، به‌منظور کیفیت بخشی فعالیت­های فوق‌برنامه فرهنگی هنری دانش­آموزان است. روش پژوهش از نوع تلفیقی (کیفی-کمی) است. ابتدا پس از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با صاحب‌نظران، فعالان فرهنگی، اعضای هیات علمی دانشگاه، معلمین، دانشجویان و برگزیدگان مسابقات فرهنگی و هنری، متن مصاحبه‌ها از طریق سامانه مکس. کیو. دا، کدگذاری شد و سپس با توجه به محتوای مفاهیم مشترک، مقولات، وکدهای محوری آن و با توجه به شریط علی، زمینه­ای و مداخله­ای، نتایج با الگوگیری از عناصر برنامه درسی کلاین مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. اعتبارسنجی نتایج هم از طریق جمعی از نخبگان و هم در قالب انجام یک پژوهش کمی از طریق پرسش‌نامه محقق‌ساخته با بهره‌گیری از نرم­افزار اس‌پی‌اس‌اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که: اهمیت بخشی به اهداف و رویکردهای ساحت­ زیبایی­شناسی و هنری، بر کیفیت این مسابفات می­افزاید و تأثیر عمیق­تری بر وضعیت دانش­آموزان دارد.

المصادر:

اصغرزاده، علی، محمودی، مهدی، سرمدی، محمدرضا، معصومی‌فر، مرجان (1403). فهم مقوله¬های زیبایی‌شناسی: افق¬های الهام‌بخش در فعالیت¬های تربیتی(بازشناسی سند تحول بنیادین). مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، دوره 13 شماره 2 پیاپی 39 ، 33 تا 56. (DOI): 10.48310/PMA.2024.12673.3727
بهرنگی، سیف‌الله (1398). ارزشیابی آموزشی: مفاهیم، الگوها و کاربردها، تهران: انتشارات کمال تربیت.
تیمورنیا، مهین، امام‌جمعه، سیدمحمدرضا، احمدی، غلامعلی نصری، صادق (۱۴۰۰). بررسی تطبیقی ویژگی‌های فعالیت¬های فوق‌برنامه دوره ابتدایی ایران با کشورهای انگلستان، هند و مالزی. مجله علمی -پژوهشی (آموزش و پرورش تطبیقی). 4(2)، 1138-1158. 10.22034/IJCE.2020.229993.1145
جاویدی‌کلاته، طاهره و عبدلی، افسانه (1396). زیبایی¬شناسی و هنر از دیدگاه ماکسین گرین و اشارات تربیتی آن، نشریه رویکردهای نوین آموزشی، 12(2): 21-45. http://noo.rs/ZBsi0
جمشیدزاده، فاطمه، ومومنی،کوثر(1399). بررسی رابطه مطالعه منابع غیر درسی و میزان مشارکت در فعالیت‌های فوق‌برنامه مدرسه با میزان عملکرد تحصیلی دانش¬آموزان مورد مطالعه مدارس متوسطه دوم شهر سرابله، ششمین همایش ملی علمی‌پژوهشی روانشناسی و علوم تربیتی. http://noo.rs/qZvNf
حاجی‌آقالو، عباس (۱۳۸۱). راهنمای تهیه فعالیت‌های مکمل و فوق‌برنامه، ناشر: موسسه فرهنگی منادی تربیت، چاپ اول، تهران.
حسینی، سیدبتول، صادقی، علیرضا، خسروی‌بابادی، علی‌اکبر، دوایی، مهدی(1401). طراحی برنامه درسی فوق‌برنامه برای دانشگاه فرهنگیان، فصلنامه آموزش و پرورش متعالی، دوره 1، شماره 1،صفحات: 64-82 . 10.22080/DC.2022.3845 DOI
خیام‌نکویی، پریسا و شاهدی، بهرام و یزدی، کاظم (1403). تأثیر کیفیت محیط مدارس بر خودپنداری تحصیلی دانش‌آموزان با نقش میانجی پدیدارشناسی ادراک، اصفهان: مجله بنیانهای حکمی فلسفی هنر ایرانی، سال سوم، شماره اول،ص63. 10.30486/PIA.2024.2001377.1360
دادگران، سیدمحمد (1389). مبانی ارتباطات جمعی. تهران: فیروزه، چاپ چهاردهم.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه. جلد یازدهم، انتشارات وچاپ دانشگاه تهران، ص17020.
رضايی، منيره (١٣٨٧). الگوی نظری ساحت تربيت هنری و زيبايی‌شناسی در نظام آموزش و پرورش ج.ا.ا. طرح تدوين سند ملی آموزش و پرورش، کميته مطالعات نظری.
رسول‌زاده اقدام، صمد، عدلی‌پور، صمد، هدایتی‌خوشمهر، علی (1397). جامعه‌شناسی اوقات فراغت و مطالعه، تهران: اساطیر پارسی.
ریاست‌جمهوری، سازمان ملی جوانان (۱۳۸۴). آیین‌نامه اجرایی ساماندهی اوقات فراغت جوانان با رویکرد به برنامه¬ها و فعالیت¬های تابستانی.
زارع‌بدیعی، اسدالله(1398). بررسی تأثیر فعالیت های فوق‌برنامه بر عملکرد تحصیلی دانش¬آموزان سال اول متوسطه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد،
زارعی، عباس، قربانپورآرانی، حسین، باقری، سمیه (1400). مقایسه میزان توجه به ساحت¬های شش‌گانه تربیت در کتاب¬های فارسی دوره ابتدایی قبل و بعد از اجرای سند تحول بنیادین آموزش وپرورش، مطالعه برنامه درسی، دوره 16، پیاپی 62 ، صفحات 196-179. 20.1001.1.17354986.1400.16.62.7.2
شورای¬عالی انقلاب فرهنگی (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
طبائیان، سیده‌مرضیه ( 1400) پژوهشی در ضرورت طراحی بهینه فضاهای باز و محیط سبز کالبد آموزشی در راستای بهبود ادراک دانش‌آموزان و ارتقاءکیفیت محیط آموزشی (مطالعه موردی: دبیرستان‌های دخترانه شهر اصفهان)، دوفصلنامه معماری و شهرسازی ایران، دوره: ،12شماره: -127 : 21.191. doi: 10.30475/isau.2020.214757.1339
-طهماسب زاده شیخلار،داوود؛ علم‌الهدی، جمیله (1394). تربیت زیبایی‌شناختی رهیافتی جامع برای چالش‌های برنامه درسی،تهران: کنفرانس بین المللی علوم انسانی،روانشناسی و علوم اجتماعی.
فتحی، پیمان (1403). کاربرد اصول روانشناسی محیطی در طراحی فضاهای درمانی و آموزشی، تجلی هنر در معماری و شهرسازی، 2(1)، 57-70. -7. https://jmaaue.org/index.php/jmaaue/article/view/1
قدیریان، فرناز، حسینی، محمدسلطان، سلیمی، مهدی، عروف‌زاد، شهرام (1400). مدل پارادایمی نهادینه‌سازی فعالیت‌های فوق برنامه ورزشی دانشگاهی در دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان، مجله رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، پیاپی 35، 45- 60. https://www.magiran.com/p2418350
کلاین، فرانسیس(1991). استفاده از یک مدل تحقیقاتی به‌عنوان راه¬های فرایند برنامه درسی، ترجمه محمودمهرمحمدی، فصلنامه تعلیم و تربیت، سال ششم شماره یک.
علی‌آبادی، خدیجه (1397). طراحی آموزشی: مبانی، اصول و کاربردها، تهران: انتشارات سمت.
علیپور، فرشید (1395). اصول و مبانی آموزش و پرورش(نسل سوم) کتاب طلایی، تهران: انتشارات طلایی پویندگان دانشگاه.
مهرمحمدی(1381). برنامه درسی، نظرگاه¬ها، رویکردها و چشم اندازها، تهران: انتشارات سازمان سمت.
ملکی، حسن (1399). نظریه‌های یادگیری و آموزش، تهران: انتشارات آییژ.
ملکی، حسن (1396). برنامه‌ریزی درسی(راهنمای عمل)، تهران: انتشارات مدرسه.
موسوی، طیبه (1396)، بررسی آراء و نظرات عالمه جعفری(ره) و الیوت آیزنر در تربیت زیبایی‌شناسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
نظری، پروین، یزدان ستا، فاروق(۱۳۹۸). بررسی نقش فعالیت‌های فوق‌برنامه در تحصیل عملکرد با توجه به نقش میانجی خلاقیت. تحقیق تدریس، تهران: تدریس پژوهی، ۷(۱)، ۸۷- ۱۰۸. 10.34785/J012.2019.464.
نصیری، محمد رضا، فتحی، محمد، جاویدپور، مرتضی (1402). اثربخشی آموزش راهبرهای شناختی و فراشناختی بر انگیزه پیشرفت و سرزندگی تحصیلی دانش¬آموزان، فصلنامه ناتوانی‌های یادگیری، پیاپی2، 75-87. (DOI): 10.22098/JLD.2024.14414.2143
ولی‌زاده، سمیه، شریف‌زاده، محمدرضا، داودی‌رکن‌آبادی، ابوالفضل (۱۴۰۱). تاثیر ساحت زیبایی‌شناختی و هنری مبتنی بر نمایش خلاق بر فرایند یاد دهی یادگیری، انجمن جامعه‌شناسی آموزش و پرورش ایران، 8(2) ، 199-208. http://noo.rs/9G4WI

Han X. (2022). The importance of aesthetic ability in arts education: A case study of undergraduate students of universities in Chengdu city of Sichuan province China. Heliyon, 29: 1-22.
Ferguson JP, Tytler R, White P. (2022). The role of aesthetics in the teaching and learning of data modeling. International Journal of Science Education, 44(5): 753-774.
Kaplan, M. (1960). Leisure in America: A Social Inquiry. New York: John Wiley & Sons
Preedy, S, Jones, P, Maas, G, & Duckett, H ،(2020). Examining the perceived value of
extracurricular enterprise activities in relation to entrepreneurial learning processes. Journal of Small Business and Enterprise Development
Rodriguez M, Diaz I, Gonzalez EJ, Gonzalez-Miquel M. (2019). Reprint of: Motivational active learning: An integrated approach to teaching and learning process control. Education for Chemical Engineers, 26: 8-13.
Raymore, L. Godbey, G. Crawford, W. (1994), Self-esteem, gender and socio - economic status: their relation to perceptions of constraint on leisure among adolescents, Journal of Leisure Research, Vol ٢٦, pp٩٩-١١.

Shinew, K. J., Floyd, M, F, & Parry, D (2004), Understanding the relationship between race and leisure activities and constraints: exploring an alternative framework, Leisure Sciences, Vol ٢٦, pp١٨١-١٩٩

Stodolska, M. (2006), Transnationalism and Leisure: Mexican Temporary Migrants in the U.S, Journal of Leisure Research, Vol. ٣٨, No. ٢, p. ١٤٣-١٦