رویکردی تطبیقی به قواعد و اصول راهبردی سنتی در تنظیم سوء رفتار‌های مرتبط با محیط زیست درسیاست جنایی ایران، ایالات متحده آمریکا و فقه اسلامی
الموضوعات :حامدرضا خاتم گویا 1 , غلامرضا پیوندی 2 , سیدحسین هاشمی 3 , مهدی شیدائیان ارانی 4
1 - دانشجوی دکتری، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
2 - استادیار، گروه فقه و حقوق، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران. (نویسنده مسئول)
3 - دانشیار، گروه حقوق، دانشگاه مفید، قم، ایران.
4 - دانشیار، گروه کیفری و جرم شناسی، دانشگاه تهران؛ دانشکدگان فارابی، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: سیاست جنایی, حقوق محیط¬زیست , جرایم زیست محیطی, اصول و قواعد کامن¬لا, قواعد ¬فقه, حقوق ایالات متحده آمریکا, حقوق ایران,
ملخص المقالة :
بی‌شک یکی از راهبرد‌ها و منابع مهم، تاریخی و کاربردی سیاست جنایی در کنترل سوء فتار‌های زیست محیطی در کنار قوانین بسیاری که تحت حوزه محیط زیست در کد فدرال ایالات متحده و نیز قوانین مرتبط با محیط زیست در قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین خاص زیست محیطی و رویه قضایی و نیز معاهدات بین المللی که در کل تحت دو نظام مورد بررسی به عنوان منابع حقوق محیط زیست مورد بررسی واقع می‌گردند؛ از یک سوی قواعد، اصول، دکترین و آموزه‌های کامن لا (تحت نظام سیاست جنایی آمریکا) و نیز از سویی دیگر قواعد و احکام فقهی مرتبط با حوزه مزبور( در سیاست جنایی ایران) می‌باشد؛ اهمیت چنین منابعی از طرفی نه تنها به جهت پیشینه و قدمت چنین قواعدی و اثری که در قوانین مصوب و حتی رویه قضایی تا به امروز داشته است، بلکه به جهت جرم انگاری مصادیق و افراد تحت شمول چنین قواعدی دارای اهمیت بسیار بوده و در چنین شرایطی بررسی چنین اصول و قواعدی در چهار چوب راهبرد‌های مطروح در سیاست جنایی تحت دو نظام مورد بررسی ضروری خواهد بود. لذا این مقاله در صدد بررسی و تطبیق اصول، قواعد و دکترین کامن لا و همپایه و برابر با آن، آموزه‌ها، مبانی، اصول و قواعد فقهی اعم از احکام ثابت و خاص( آیات و روایات) و احکام عام کلی ( اعم از قاعده انفال، قاعده لاضرر، قاعده اتلاف و قاعده تسبیب) در حوزه مزبور خواهد بود.
_شیلتون، دینا.و الکساندرکیس.)1389(.کتابچه قضایی حقوق محیط زیست. ترجمه و تحقیق عبدالهی، محسن. تهران: خرسندی.
_واین، آرلفیو. (1390). عنصر معنوی در نظام کیفری ایالات متحده آمریکا . برگردان فاطمه موسوی خوشدل. تهران: میزان .
_متفکر آزاد، محمد.و علی محمد خورشید دوست. (1391). محیط زیست و نگرش اسلامی .تبریز: دانشگاه تبریز.
_محمد زاده رهنی، محمد رضا.1389. بررسی مبانی فقهی حفاظت از محیط زیست. تخصصی فقه و تاریخ تمدن.سال ششم ، شماره 25.
_تقی زاده انصاری، مصطفی.1389. چگونگی حمایت از محیط زیست در فقه اسلامی. تحقیقات حقوقی آزاد.شماره 8و9و10
_موسوی، سید ابراهیم.1378. قاعده لا ضرر. حقوقی دادگستری. شماره 28 و 29.
_عمیق، محسن.1388. درآمدی بر فقه محیط زیست. فقه و اصول. سال شانزدهم، شماره 59.
_فهیمی، عزیز الله. و علی عرب زاده.1390. مبانی فقهی حقوق محیط زیست. پژوهش نامه حقوق اسلامی. سال سیزدهم، شماره اول .
_عبد خدایی، محمد هادی .1375. قاعده لاضرر و بهداشت محیط زیست.مطالعات اسلامی.شماره 33 و34.
_شهریاری، حمید. و سادات حسینی . مبانی فقهی حفظ محیط زیست. الاهیات اجتماعی. سال دوم. شماره 3.
_محقق داماد، سید مصطفی. فقه محیط زیست. شنبه 3خرداد 1393. روزنامه اطلاعات .شماره 25880، بخش اول .
_میر حسینی، سید احمد.1380. انفال و جایگاه حقوقی آن در اسلام. مجتمع آموزشی عالی قم . سال سوم، شماره یازدهم
_صفری، محسن.1387. شریعت اسلامی و استدلال عقلی از منظر امامیه. فصلنامه حقوق،مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. دوره 38، شماره2.
- اصغری، سید محمد.1384. بناء عقلا . دانشکده حقوق و علوم سیاسی (دانشگاه تهران). شماره 70.
_جهانخواه ، علی.1390. جایگاه بنای عقلا در فقه شیعه. تخصصی علوم سیاسی . شماره هفدهم
_نقیبی¬، ابوالقاسم.1391 محیط زیست و حقوق آن از منظر قرآن کریم¬.¬ حقوق اسلامی
