نقش ساختار سازمانی تواناساز در کاهش بیتفاوتی سازمانی استادان و کارمندان دانشگاه بامیان
الموضوعات :
1 - عضو هیأت علمی دانشگاه کابل
الکلمات المفتاحية: کلید واژه‌ها: سازمان, ساختار سازمانی, ساختار بازدارنده, ساختار تواناساز و بیتفاوتی سازمانی.,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف: نوع ساختار سازمانی میتواند بر انگیزه افراد اثر بگذارد. از سوی دیگر، یکی از دغدغههای اصلیمدیران برانگیختن کارکنان است.در این میان، بیتفاوتی سازمانی رفتارمنفی است کهسازمانرادچار عقبماندگی مزمن خواهدکرد.پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نوع ساختار سازمانی در پیشبینی بیتفاوتی سازمانی در دانشگاه بامیان انجام شد. روش شناسی پژوهش: روش پژوهش،توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه استادان و کارمندان دانشگاه بامیان (962تن)بود.در اینپژوهشاز روش نمونهگیریکلشماراستفاده شدو تمام اعضای جامعه آماری بهعنوان نمونههای آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری دادهها، ازدوپرسشنامههای استاندارد؛1) نوع ساختار سازمانی ترکزاده و محترم (1121) و9)بیتفاوتی سازمانی داناییفرد، حسنزاده و ساالریه (1132)، استفاده شد. رواییاین ابزارهابا استفاده از روش تحلیل گویه و پایایی آنها با استفاده از مقیاس آلفای کرونباخ محاسبه شد که ضریب آلفای آنها به ترتیب(32791( و )32210) بدست آمد. پرسشنامهها به962نفر ارسال شد که از میان آنها (910) تن پاسخ دادند. دادههای بدست آمده با استفاده روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمونtیک نمونه،tهمبستهو رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شد. یافتهها:نتایج نشان داد که؛1)شیوع ساختار بازدارنده در قلمرو پژوهش کمتر از شیوع ساختار تواناساز بوده است.9)میزان شیوع بیتفاوتی سازمانی پایینتر از حد متوسط (Q2=3) و باالتر از حد کم (Q1=2) بدست آمد.1)ساختار تواناساز پیشبینیکننده منفی و معنادار و ساختار بازدارنده پیشبینیکننده مثبت و معنادار بیتفاوتی سازمانی است. بحث و نتیجهگیری: با توجه به یافتهها،میتوان بیان کرد کهبا طراحی و توسعه ساختار سازمانی تواناساز، میتوان میزان بیتفاوتی سازمانی را در قلمرو پژوهش کاهش داد.
عرابی، سید محمد (1390). طراحی ساختار سازمانی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
پورصادق، ناصر؛ عسکری، ناصر؛ خدابنده، سعید (1396). مدل‌یابی مدیریت سکوت سازمانی در سازمان تأمین اجتماعی. فصلنامه علمی – پژوهشی مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 9 (34)، 2 – 30.
ترکزاده، جعفر؛ سلیمی، قاسم؛ سنگی، فروغ (1395). کاهش بیتفاوتی سازمانی در پرتو ساختار سازمانی تواناساز. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 20 (3)، 53 – 82.
ترکزاده، جعفر؛ محترم، معصومه (1393). تدوین و اعتباریابی مقیاس نوع ساختار سازمانی دانشگاه (ساختارهای تواناساز و بازدارنده). فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش‌ها مدیریت آموزشی، 6 (2)، 95 – 112.
تقی‌زاده، هوشنگ؛ تاری، غفار؛ گوگ‌تپه، بهروزبینا (1391). ارزیابی تأثیر ابعاد ساختار سازمانی بر گرایش بر کارآفرینی (مطالعه موردی). فصلنامه علمی مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، 7 (20)، 35 – 48.
داناییفرد، حسن؛ اسلامی، آذر (1390). ساخت نظریه بیتفاوتی سازمانی: کاربرد استراتژی پژوهشی نظریه داده‌بنیاد در عمل. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
داناییفرد، حسن؛ حسنزاده، علی‌رضا؛ سالاریه، نورا (1389). طراحی سنجه اندازه‌گیری بیتفاوتی سازمانی: پژوهش ترکیبی. اندیشه مدیریت راهبردی، 4 (2)، 79 – 99.
داورپناه، سیدهدایت‌الله؛ هویدا، رضا (1397). رابطه ساختار سازمانی با بیتفاوتی سازمانی کارکنان (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه اصفحان). فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، 13 (49)، 15 – 36.
رضائیان، علی (1379). مدیریت رفتار سازمانی. تهران: انتشارات سمت.
رضایی، مصطفی (1399). بررسی رابطه بین نوع ساختار سازمانی و رضایت تحصیلی محصلان دانشگاه کابل. اثر علمی پژوهشی – ترفیعی.
شریعتمداری، مهدی (1391). اصول و مبانی مدیریت (مدیریت عمومی): تعاریف، کارکرد‌ها و نظریه‌ها. تهران: انتشارات کوهسار.
شیرازی، علی‌رضا؛ صحت، سعید؛ تم‌زار، فاطمه (1392). اثر مقررات‌زدایی صنعت بیمه بر ساختار سازمانی شرکت‌های بیمه از دیدگاه مدیران و معاونین. پژوهش‌نامه بیمه، 28 (4)، 105 – 126.
علاقه‌بند، علی (1395). مدیریت عمومی. تهران: نشر روان.
فلاحی، حسین؛ پورشافعی، هادی؛ اکبری بورنگ، محمد (1398). ادراک از ساختار سازمانی و نقش آن در پیشبینی سکوت سازمانی و فرسودگی شغلی کارکنان دانشگاه بیرجند. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام آموزشی، 12 (1)، 169 – 194.
قاضی‌فر، سیدعبدالکریم؛ ترکزاده، جعفر؛ نیلی‌پورطباطبایی، سیدعلی‌اکبر (1398). بررسی پوتانسیل انگیزش شغلی در انواع ساختارهای سازمانی تواناساز و بازدارنده در بروز پدیده بیتفاوتی سازمانی. مجله علمی و پژوهشی مدیریت بهره‌وری، 13 (49)، 93 – 121.
معینی‌شهرکی، هاجر؛ ترکزاده، جعفر؛ محمدی، مهدی؛ خادمی، محسن (1396). بررسی رابطه بین نوع ساختار سازمانی و منابع قدرت مدیران در واحد‌های ستادی دانشگاه شیراز. فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 21 (66)، 165 – 193.
Byrd, David (2010). The Tripping Point in Leadership: Overcoming Organizational Apathy. Stl Distribution North Amer, poblishing.
Borney, Tay B. & Ricky W. Griffin (1992). The Management of Organization. Boston: Houghton Mifflin Company.
Daft, Richard L. (1991). Organization Theory and Design (third edition). West Publishing Company.
Fredrickson, J. W. (1996). The Strategic Decision Process and Organizational Structure. Academy of Management Review, 11 (2).
Hoy, W. K. & Sweetland, S. R. (2000). Bureaucracies that Work: Enabling, Not coercive. Journal of School leadership, 10 (5), 525 – 541.
Hoy, W. K. & Sweetland, S. R. (2001). Designing Better Schools: The Meaning and Nature of Enabling School Structure. Educational Administration Quarterly, 37(3), 296 – 321.
Hoy, Wayne K. & Miskel, Cecil G. (2013). Educational Administration: Theory, Research and Practice. New York: McGraw – Hill Higher Education.
Keefe, Lenda (2003). How to Overcome Organizational Indifference. Journal of Women in Business, 55, 22 – 27.
Rabbins, Stephen P. & Judge, Timothy A. (2009). Organization behavior. New Jersy: Pearson Education, Inc.
