بررسی سبک¬شناسی قصاید سلیمی تونی

الموضوعات :

علی آذرگون ¹

1 - دانشگاه آزاد اسلامی

تاريخ الإرسال : 16 الأربعاء , ذو القعدة, 1446 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , ذو الحجة, 1446 تاريخ الإصدار : 16 الخميس , ذو الحجة, 1446

الکلمات المفتاحية: سلیمی تونی, سبک¬شناسی, قصاید, قافیه, ردیف, موسیقی,

ملخص المقالة :

 

تاج­الدّین حسن بن سلیمان تونی، معروف به سلیمی تونی، شاعر قرن نهم و از مشهورترین شعرای منقبت­سرای شیعی محسوب می­شود. در این زمینه، سلیمی تونی یکی ازستون های اصلی حلقۀ ادبی است. محتوای اشعار وی، مدایح و مناقب پیامبر (ص)، علی (ع)، خاندان رسالت و ائمّۀ معصومین علیهم­السّلام می­باشد. تا امروز تحقیقات شایان توجّهی دربارۀ این شاعر بزرگ، بویژه در قصایدش صورت نگرفته است. با توجّه به اینکه سلیمی تونی، شاعری قصیده­سراست و تحوّلاتی را در این قالب شعری به وجود آورده است، بنابراین در این مقاله برآنبم تا ویژگی­های سبک­شناسی و نوآوری­هایی را که شاعر در اشعارش بدان­ها داشته است، در سه سطح زبانی، فکری و ادبی بررسی نماییم. در این پژوهش، پس از بررسی نمونه­های مختلف در قصاید شاعر، به شیوۀ توصیفی - تحلیلی، ویژگی­های بارز شعر سلیمی به­دست آمدند که مهمّ­ترین آن­ها عبارت بودند از: کاربرد زیاد واژه­های عربی، استفاده از ترکیبات متنوّع، استقبال از شاعران پیشین، به­کارگیری اشارات و اصطلاحات گوناگون، پای­بندی به باورهای اسلامی و مذهب تشیّع و توجّه به انواع صور خیال، افزایش دقّت خیال و یافتن مضمون­های تازه.

المصادر:

الف: کتاب¬ها
1- احمدنژاد، کامل، (1372)، فنون ادبی، چاپ اوّل، تهران: انتشارات پایا.
2- اوحدی بلیانی، تقی¬الدّین محمّد، (1389)، عرفات¬العاشقین و عرصات¬العارفین، جلد 3، چاپ اوّل، تهران: انتشارات میراث مکتوب.
3- خاتمی، احمد، (1373)، تاریخ ادبیّات ایران در دورۀ بازگشت ادبی، جلد 2، چاپ اوّل، تهران: انتشارات پایا.
4- رجایی، محمّدخلیل، (1379)، معالم¬البلاغه، چاپ پنجم، شیراز: مرکز نشر دانشگاه شیراز.
5- سلیمی تونی، تاج¬الدّین حسن، (1390)، دیوان سلیمی تونی، به کوشش سیّدعبّاس رستاخیز، با مقدّمۀ حسن عاطفی، چاپ اوّل، تهران: انتشارات کتابخانۀ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
6- شفیعی کدکنی، محمّدرضا، (1376)، موسیقی شعر، چاپ پنجم، تهران: چاپ نقش جهان.
7- شمیسا، سیروس، (1371)، بیان، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
8- --------، (1375)، بیان و معانی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
9- --------، (1378)، سبک شناسی شعر، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
10- --------، (1375)، کلّیّات سبک¬شناسی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
11- علوی مقدّم، محمّد، اشرف¬زاده، رضا، (1379)، معانی و بیان، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.
12- معین، محمّد، (1371)، فرهنگ معین، چاپ هشتم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
13- نفیسی، سعید، (1344)، تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی، جلد 1، تهران: انتشارات فروغی.
14- همایی، جلال¬الدّین، (1371)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ هشتم، تهران: مؤسّسۀ نشر هما.
ب: مقالات
15- حاکمی، اسماعیل، (1380)، «نکاتی پیرامون سبک شعر فارسی در دورۀ تیموری»، مجلّۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دورۀ 1، شمارۀ 1، صص: 74-65.