از حکمرانی شرکتی تا حکمرانی هوشمند؛ الگوی بهبود نوآوری در صنعت خودروسازی ایران
الموضوعات :
سید مهدی الوانی
1
,
حمید فروزانفر
2
,
هومن فروزانفر
3
1 - گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2 - گروه مدیریت کارآفرینی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت کارآفرینی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران
الکلمات المفتاحية: حکمرانی شرکتی, حکمرانی هوشمند, نوآوری, صنعت خودرو سازی,
ملخص المقالة :
در عصر تحول دیجیتال و رقابت جهانی، نوآوری به‌عنوان یک عامل حیاتی برای افزایش رقابت‌پذیری صنایع، به‌ویژه در صنعت خودروسازی، شناخته می‌شود. در این راستا، حکمرانی شرکتی و حکمرانی هوشمند ابزارهای کلیدی برای توسعه زیرساخت‌های لازم جهت ارتقای نوآوری محسوب می‌شوند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی الگوی بهبود نوآوری در صنعت خودروسازی ، تلاش می‌کند تا با بررسی تجربه‌های جهانی و تطبیق آن‌ها با شرایط بومی، چارچوبی کارآمد برای گذار از حکمرانی شرکتی سنتی به حکمرانی هوشمند ارائه دهد. مرور ادبیات پژوهشی نشان می‌دهد که عواملی نظیر رهبری تحول‌گرا، سیاست‌های حمایتی، مدیریت تغییر، بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند، و تأکید بر فرهنگ سازمانی، نقش اساسی در تحریک نوآوری ایفا می‌کنند. روش تحقیق به‌صورت مرور نظام‌مند با تحلیل یافته‌های پژوهش‌های مرتبط در حوزه صنعت خودروسازی و حکمرانی هوشمند تدوین شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که رویکردهای نوین حکمرانی، از طریق تقویت زیرساخت‌های دیجیتال، ارتقای شفافیت در فرآیندهای سازمانی و بهبود تصمیم‌گیری مبتنی بر داده، می‌توانند زمینه‌ساز افزایش ظرفیت نوآوری در صنعت خودروسازی ایران شوند. اجرای موفقیت‌آمیز این الگو مستلزم تغییر نگرش مدیران، تقویت مشارکت میان بازیگران کلیدی صنعت و بهره‌گیری از مدل‌های پیشرفته مدیریت دانش است. نتیجه‌گیری این پژوهش بر تأثیر مثبت حکمرانی هوشمند در توانمندسازی صنعت خودروسازی ایران تأکید دارد. با پیاده‌سازی این الگو، نه‌تنها نوآوری به‌عنوان اهرمی برای بهبود عملکرد و رقابت‌پذیری سازمان‌ها تبدیل می‌شود، بلکه در بلندمدت می‌تواند جایگاه ایران را در زنجیره ارزش جهانی خودرو ارتقا بخشد.
Arora, A. S., Saboia, L., Arora, A., & McIntyre, J. R. (2025). Human-Centric Versus State-Driven: A Comparative Analysis of the European Union's and China's Artificial Intelligence Governance Using Risk Management. International Journal of Intelligent Information Technologies (IJIIT), 21(1), 1-13.
de Almeida, P. G. R., & dos Santos Júnior, C. D. (2025). Artificial intelligence governance: Understanding how public organizations implement it. Government Information Quarterly, 42(1), 102003.
Elsayed, A. M., Zhao, B., Goda, A. E. M., & Elsetouhi, A. M. (2023). The role of error risk taking and perceived organizational innovation climate in the relationship between perceived psychological safety and innovative work behavior: A moderated mediation model. Frontiers in Psychology, 14, 1042911.
Hung, H. T. (2025). Exploring China’s cyber sovereignty concept and artificial intelligence governance model: a machine learning approach. Journal of Computational Social Science, 8(1), 24.
Fan, Y. J., Liu, S. F., Luh, D. B., & Teng, P. S. (2021). Corporate sustainability: Impact factors on organizational innovation in the industrial area. Sustainability, 13(4), 1979.
Farrukh, M., Raza, A., & Waheed, A. (2023). Your network is your net worth: Political ties and innovation performance. European Journal of Innovation Management, 26(1), 256–264.
Fındıklı, M. A., Yozgat, U., & Rofcanin, Y. (2015). Examining organizational innovation and knowledge management capacity: The central role of strategic human resources practices (SHRPs). Social and Behavioral Sciences, 181, 377–387.
Kijkasiwat, P., Hussain, A., Nisar, U., & Liew, C. Y. (2023). The mediating effect of innovation on the relationship between corporate governance and firm performance: Evidence from developed and developing countries. Asian Academy of Management Journal.
Narang, N., Gupta, S., & Tripathy, N. (2025). Dynamics of corporate governance and dividend policy alliance: a meta-analytical approach. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 25(2), 180-210.
Papagiannidis, E., Mikalef, P., & Conboy, K. (2025). Responsible artificial intelligence governance: A review and research framework. The Journal of Strategic Information Systems, 34(2), 101885.
Zhang, M., Cheng, R., Fei, J., & Khanal, R. (2024). Enhancing digital innovation ecosystem resilience through the interplay of organizational, technological, and environmental factors: A study of 31 provinces in China. Sustainability, 16(5), 1946.
Zhang, Y., Sun, J., Yang, Z., & Wang, Y. (2020). Critical success factors of green innovation: Technology, organization and environment readiness. Journal of Cleaner Production, 121701. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.121701
YahiaMarzouk, Y., & Jin, J. (2022). Linking environmental scanning and organizational innovation with competitive advantage: Evidence from Egyptian SMEs. Management & Sustainability: An Arab Review, 1(2), 170-195.
