گناهان زنان در دوره ساسانی: بررسی تاریخی، تحلیل کیفرها و بازتاب آن در جامعه
شهلا رشیدیفر
1
(
دانشجوی دکتری گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران
)
فیض الله بوشاسب گوشه
2
(
گروه تاریخ ، واحد نجف آباد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد ، ایران.
)
اسماعیل سنگاری
3
(
دانشیار گروه تاریخ، دکتری تاریخ، زبانها و تمدنهای دنیای باستان، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
)
الکلمات المفتاحية: گناه, زن, دوره ساسانی, منابع دوره ساسانی, جامعه,
ملخص المقالة :
هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تاریخی مهمترین گناهان زنان در ایران عهد ساسانی، تحلیل مجازاتها و بازتاب آن در جامعه است. روشن کردن این موضوع که در متون حقوقی، مذهبی و تاریخی دوره ساسانی چه رفتارهایی به عنوان «گناه» زنانه شناخته میشدند، عوامل تعیینکننده مجازاتها چه بودند، و پیامدهای اجتماعی و حقوقی این مقررات برای زنان در ساختار اجتماعی ساسانی چگونه بود.
روش¬: روش این تحقیق ترکیبی از تحلیل متنی و تاریخی است؛ بدین صورت که ابتدا کتابهای مهم این دوره، همانند اوستا، ارداویرافنامه، وندیداد، شایست و ناشایست، یشتها، روایت پهلوی، دادستان دینی، روایت اِمید اَشَوَهیشتان و بندهش شناسایی شده و سپس از طریق تحلیل تاریخی به تبیین مفاهیم و استدلالهای موجود در ارتباط با گناه زنان و مجازات این گناهان پرداخته میشود.
یافته¬ها: نتایج بهدستآمده نشان میدهد که در جامعه ساسانی، تعبیرات مربوط به گناه و کیفر زنان علاوه بر داشتن ابعاد دینی و اخلاقی، تابع نگرشهای فرهنگی و اجتماعی آن دوران نیز بوده و مجازاتها بهشکل نمادین و مؤثری در حفظ نظم و استحکام ساختار اجتماعی بهکار گرفته شدهاند. همچنین گناهان زنان در دوره ساسانی دارای طیف گستردهای از عدم تطابق با دستورات دینی بودند که از نافرمانیهای جزئی مانند رعایت نادرست دشتان تا گناهان جدیتری مانند سقط جنین، روسپیگری و جادوگری متغیر بودند. مجازاتهای تعیینشده نیز، بسته به شدت گناه، از تازیانه و جریمههای نقدی تا مجازاتهایی که منجر به مرگ یا عذاب اخروی میشد، متفاوت بودند.
