مقایسه اثربخشی درمان تحلیل رفتار متقابل و درمان تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای بر اضطراب و کیفیت زندگی دانش‌¬آموزان مقطع اول متوسطه مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه

الموضوعات :

سونیا جاهدی دلیوند ¹ , مرتضی ترخان ² , مروارید احدی ³ , پروانه قدسی ⁴

1 - دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی، واحد بین‌المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران، [e-mail]
2 - (نویسنده مسئول)، دانشیار، گروه روان‌شناسى، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران [e-mail] tell: 09113920297
3 - دانشیار، گروه روان‌پزشکی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران [e-mail]
4 - استادیار، گروه روان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران [e-mail]

تاريخ الإرسال : 27 الجمعة , محرم, 1446 تاريخ التأكيد : 18 الأربعاء , جمادى الأولى, 1446 تاريخ الإصدار : 20 السبت , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: اختلال بیش فعالی ونقص توجه, اضطراب, درمان تحلیل رفتار متقابل, درمان تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای, کیفیت زندگی ,

ملخص المقالة :

چکیده مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان تحلیل رفتار متقابل و درمان تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای بر اضطراب و کیفیت زندگی دانش‌¬آموزان مقطع اول متوسطه مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه توجه انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و یک طرح نیمه¬آزمایشی از نوع پیش¬آزمون، پس¬آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه¬ی آماری پژوهش دانش¬آموزان (دختر و پسر) دارای اختلال بیش فعالی و نقص توجه در مدارس استثنایی شهر رشت در سال تحصیلی 1403-1402 تشکیل دادند. تعداد افراد نمونه پژوهش حاضر 45 نفر که سهم هر گروه 15 نفر که به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه کیفیت زندگی ویر وهمکاران، (1988)، پرسشنامه اضطراب بک (1990)، پرسشنامه استاندارد اختلال نقص توجه - بیش فعالی، سوانسون، نولان و پلهام (1981) بود. روش تجزیه و تحلیل داده ها کواریانس چند متغیره و تحلیل کواریانس چند متغیره و تحلیل کوواریانس تک متغیره و آزمون تعقیبی توکی بود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین میزان اثر بخشی آموزش گروهی درمان تحلیل رفتار متقابل و درمان تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای بر اضطراب و کیفیت زندگی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه تفاوت در سطح 01/0 وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت درمان تحلیل رفتار متقابل و درمان تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه‌ای بر کیفیت زندگی و اضطراب در دانش‌ آموزان مقطع اول متوسطه مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه موثر است.

المصادر:

1. Jacobs H., Bockaert M., Bonte J., D’Haese M., Degrande J., Descamps L., Detaeye U., Goethals W., Janssens J., Matthys K., Muller L., Van de Walle H., Viane I., Vlieghe B., Grillet M., Asher R., Grillet B., De Bacquer D. The impact of a group-based multidisciplinary rehabilitation program on the quality of life in patients with fibromyalgia: Results from the QUALIFIBRO study. Journal of Clinical Rheumatology: Practical Reports on Rheumatic & Musculoskeletal Diseases, 2020; 26(8): 313–319 doi: 10.1097/RHU.0000000000001120
2. Aminde L.N., Takah N.F., Zapata-Diomedi B., Veerman J.L. Primary and secondary prevention interventions for cardiovascular disease in low-income and middle-income countries: a systematic review of economic evaluations. Cost effectiveness and resource allocation: C/E, 2018; 16: 22. https://doi.org/10.1186/s12962-018-0108-9
3. Zettin M., Bondesan C., Nada G., Varini M., Dimitri D. Transcranial Direct-Current Stimulation and Behavioral Training, a Promising Tool for a Tailor-Made Post-stroke Aphasia Rehabilitation: A Review. Frontiers in human neuroscience, 2021; 15: 742136. https://doi.org/10.3389/fnhum.2021.742136
4. Farahbakhsh K, Shariatmadar A., Salimi Bejstani H., Naarghi Ahmadi N. Effectiveness of teaching positive parent-child interaction program to parents of children with attention deficit hyperactivity disorder on reducing aggression. Psychology of exceptional people, 2021; 11(43): 63-86. doi: 10.22054/jpe.2021.56217.2235 (in persian)
5. Datta A, Bansal V, Diaz J, Patel J, Reato D, Bikson M. Gyri-precise head model of transcranial direct current stimulation: improved spatial focality using a ring electrode versus conventional rectangular pad. Brain Stimul, 2019; 2(4): 201.e–7.e. https://doi.org/10.1016/j.brs.2009.03.005.
6. Askari M., Falehkar As., Zarei A., Mirzahosseini F., Amani O. Comparing the effectiveness of treatment based on acceptance and commitment and transcranial electrical stimulation with alternating current on mood symptoms of depressed patients. Nursing Research, 2022; 13(4): 16-23.(in persian)
7. Beasant B, Lee G, Vaughan V, Lotfaliany M, Hosking S. Health literacy and cardiovascular disease prevention: a systematic scoping review protocol. BMJ Open. 2022; 12(6): e054977. DOI: 10.1136/bmjopen-2021-054977.
8. Brown J.C., Gerhardt T.E., Kwon E. Risk Factors for Coronary Artery Disease. In StatPearls. StatPearls Publishing; 2022
9. Michielsen M.de Kruif J.Th. C.M. Comijs H.C. Brainmarker-I differentially predicts remission to various attention-deficit/hyperactivity disorder treatments: a discovery, transfer, and blinded validation study. Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging, 2019; 8(1): 52-60.
10. Dunst C.J., Trivette C.M., Hamby D.W. Meta-analysis of family-centered helpgiving practices research. Mental retardation and developmental disabilities research reviews, 2017; 13(4): 370–378. https://doi.org/10.1002/mrdd.20176
11. Lee D.H., Yang M., Keum N., Giovannucci E.L., Sun Q., Chavarro J.E. Mushroom Consumption and Risk of Total and Site-Specific Cancer in Two Large U.S. Prospective Cohorts. Cancer prevention research (Philadelphia, Pa.), 2019; 12(8): 517–526. https://doi.org/10.1158/1940-6207.CAPR-19-0101
12. Faundez V., De Toma I., Bardoni B., Bartesaghi R., Nizetic D., de la Torre R., et al. Translating molecular advances in Down syndrome and Fragile X syndrome into therapies. Eur. Neuropsychopharmacol, 2021; 28: 675–690. 10.1016/j.euroneuro.2018.03.006
13. Zuppardo L., Serrano F., Pirrone C., Rodriguez-Fuentes A. More than Words: Anxiety, Self-Esteem, and Behavioral Problems in Children and Adolescents with Dyslexia. Learning Disability Quarterly, 2023; 46(2): 77-91.
14. Wittenberg E., Goldsmith J.V., Beltran E. Attention-deficit hyperactivity disorder traits are a more important predictor of internalising problems than autistic traits. Scientific Reports, 2022; 13(1): 31.
15. Hughes M Graham J. Association of parent-rated sleep disturbances with attention-deficit/hyperactivity disorder symptoms: 9-year follow-up of a population-based cohort study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2018; 62(2): 244-252.
16. Galenkamp V. Napadow R. Edwards N. The relationship between quantitative sensory testing (qst), mindfulness, fatigue, and pain in fibromyalgia, The Journal of Pain, 2018; 19(3): 35- 48.
17. Lefaucheur J.P., Antal A., Ayache S.S., Benninger D.H., Brunelin J., Cogiamanian F., Paulus W. Evidence-based guidelines on the therapeutic use of transcranial direct current stimulation (tDCS). Clinical Neurophysiology, 2017; 128(1): 56-92.
18. Murphy K. R. Comparing the transfer effects of three neurocognitive training protocols in children with attention-deficit/hyperactivity disorder: a single-case experimental design. Behaviour Change, 2017; 40(1): 11-29.
19. Plazier M., Ost J., Stassijns G., De Ridder D., Vanneste S. Systematic review of telehealth interventions for the treatment of sleep problems in children and adolescents. Journal of Behavioral Education, 2018; 29(2): 222-245.
20. Li K, Papademetris X, Tucker DM. BrainK for structural image processing: creating electrical models of the human head. Comput Intell Neurosci. 2016, https://doi.org/10.1155/2016/1349851
21. Datta A, Minhas P, Paulus W, Kuo M-F, et al. Comparing cortical plasticity induced by conventional and high-definition 4 × 1 ring tDCS: a neurophysiological study. Brain Stimulat 2013, 6(4):644–8. https://doi.org/10.1016/j.brs.2012.09.010
22. López-Alonso V, Cheeran B, Río-Rodríguez D, Fernández-del-Olmo M. Inter-individual variability in response to non-invasive brain stimulation paradigms. Brain Stimulat, 2014; 7(3):372–80. https://doi.org/10.1016/j.brs.2014.02.004
23. Wagner T, Fregni F, Fecteau S, Grodzinsky A, Zahn M, Pascual-Leone A. Transcranial direct current stimulation: a computer-based human model study. Neuroimage, 2017; 35(3): 1113–24. https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2007.01.027
24. Datta A, Zhou X, Su Y, Parra LC, Bikson M. Validation of finite element model of transcranial electrical stimulation using scalp potentials: implications for clinical dose. J Neural Eng, 2013; 10(3):036018. https://doi.org/10.1088/1741-2560/10/3/036018
25. Share H, Bayani M. Comparing the effectiveness of transcranial electrical stimulation (TDCS) and cognitive behavioral therapy (CBT) on craving, mood and smoking addiction. Journal of Principles of Mental Health, 2022; 4(11): 117-99. doi: 10.22038/jfmh.2022.37864.2612(in persian)
26. Datta A, Baker JM, Bikson M, Fridriksson J. Individualized model predicts brain current flow during transcranial direct-current stimulation treatment in responsive stroke patient. Brain Stimul, 2021; 4(3):169–74. https://doi.org/10.1016/j.brs.2010.11.001
27. Opitz A, Paulus W, Will S, Antunes A, Thielscher A. Determinants of the electric field during transcranial direct current stimulation. Neuroimage, 2015; 109:140–50. https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2015.01.033
28. Salman A, Turovets S, Malony A, Eriksen J, Tucker D. Computational modeling of human head conductivity. Computational Science – ICCS 2005. Lecture Notes in Computer Science. 3514. Berlin, Heidelberg: Springer, 2015: 631–8.
29. Turovets SI, Poolman P, Salman A, Malony AD, Tucker DM. Conductivity analysis for high-resolution EEG. BioMedical Engineering and Informatics, 2018 BMEI 2008 International Conference on Los Alamitos: IEEE Computer Society, 2018: 386–93.
30. Fernández-Corazza M, Beltrachini L, von Ellenrieder N, Muravchik CH. Analysis of parametric estimation of head tissue conductivities using electrical impedance tomography. Biomed Signal Process Control, 2013, 8(6):830–7. https://doi.org/10.1016/j.bspc.2013.08.003
31. Fernández-Corazza M. Electrical Impedance Tomography Signal Processing for the Study of Brain Activity. PhD Thesis, National University of La Plata; 2015.
32. Gonçalves SI, de Munck JC, Verbunt JPA, Bijma F, Heethaar RM, da Silva FL. In vivo measurement of the brain and skul resistivities using an EIT-based method and realistic models for the head. IEEE Trans Biomed Eng, 2013; 50(6):754–67. https://doi.org/10.1109/TBME.2003.812164