ارزشهای اجتماعی عشق در محلههای حاشیهنشین شهر تهران (مطالعه تطبیقی محلههای مناطق ۴ و ۱۹)
الموضوعات :نرگس رحمانی 1 , تقی آزادارمکی 2 , باقر ساروخانی 3
1 -
2 - استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران
3 - استاد گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: ارزشهای اجتماعی عشق, ارزشهای مادی, ارزشهای فرامادی, حاشیهنشینی,
ملخص المقالة :
یکی از موضوعات مهم و اساسی در حوزة علوم اجتماعی بهویژه در جامعهشناسی مسئله «ارزش و تغییرات ارزشهای اجتماعی عشق» است. مشاهده و مصاحبههایی که توسط نگارنده در محلههای شهر تهران انجام گرفت، نشان داد ارزشهای پیرامون عشق دچار دگردیسی عمده و اساسی شده است؛ بنابراین پژوهش حاضر باتکیهبر تئوری تغییرات ارزشی اینگلهارت به دنبال این سؤال اساسی است که جهت ارزشهای اجتماعی عشق در جامعه ایرانی از جمله محلههای حاشیهنشین مناطق ۴ و ۱۹ که جزء محلههای محروم شهر تهران هستند در مقایسه با محلات غیر حاشیهنشین چیست؟ و همچنین علل و عوامل تغییرات ارزشهای اجتماعی عشق در این محلهها چگونه است؟ به همین منظور از زنان و مردان بالای ۱۸ سال محلههای حاشیهنشین مناطق نامبرده و همچنین جهت مقایسه با سایر محلههای غیرحاشیهنشین همین مناطق،۳۰ مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته انجام گرفت. روش پژوهش، نظریه زمینهای (گراندد تئوری) و شیوة نمونهگیری هدفمند و نظری بود. باتوجهبه یافتهها، مقولههای «معنای عشق»، «گونههای عشق»، «ویژگیهای عشق»، «سیالیت عشق» و «هنر عشقورزیدن» برساخت شدند که هریک از آنان نیز دارای زیر مقولاتی نیز بودند. یافتههای پژوهش عکس تئوری اینگلهارت را نشان داد بهطوریکه، محلههای حاشیهنشین باتوجهبه محرومیتهایی که داشتند همانند سایر محلههایی که در متن جامعه شهری بودند گرایش به ارزشهای فرامادی عشق داشتند.
استراوس، آنسلم، کوربین، جولیت (1395). مبانی تحقیق کیفی: تکنیکها و مراحل تولید اساسی. ترجمه ابراهیم افشار، چاپ پنجم. تهران: انتشارات نی.
اینگلهارت، رونالد (1395). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. (ترجمهی مریم وتر). تهران: انتشارات کویر.
باومن، زیگموند (1384). عشق سیال در باب ناپایداری پیوندهای انسانی. (ترجمة عرفان ثابتی). تهران: انتشارات ققنوس.
پایگاه خبری وزارت شهرسازی راه و مسکن، (بهمن ماه1394).آشنایی با تعاریف حاشیهنشینی و وضعیت حاشیهنشینان در ایران و جهان. قابل دسترس در اینترنت به نشانی news.mrud.ir/news
ریتزر، جورج (1395). نظریهی جامعهشناسی.(ترجمه هوشنگ نایبی). تهران: نشر نی.
سیدمن، استیون (1393). کشاکش آرا در جامعهشناسی.(ترجمهی هادی جلیلی). تهران: نشر نی.
علیرنژاد، سهیلا (1396). تحول تجربه زنانه عشق و ازدواج: مطالعهای مردمنگارانه بر زنان تحصیلکرده و شاغل شهری در تهران. فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، دوره 16 زمستان 1396، شماره (38).
فراستخواه، مقصود (1399). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریه برپایه(گرانددتئوری). تهران: نشر آگاه.
فروم، اریک (۱۳۸۷). هنر عشقورزیدن. (ترجمة پوری سلطانی). تهران: انتشارات مروارید.
کنعانی، محمدامین و حمیده محمدزاده (1395). تماسهای شبکهای و تجربه عشق سیّال: مطالعه کیفی دانشجویان دختر دانشگاه گیلان. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، سال نهم بهار 1395، شماره (۱) پیاپی (۳۳).
ملک احمدی، حکیمه، میرفردی، اصغر و مریم مختاری (۱۳۹۸). گونهشناسی تجربة زیستة عشق. فصلنامه پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران. سال هشتم، شماره پیاپی (۲۶)، شماره سوم.
میرزایی، خلیل (1395). کیفی پژوهی پژوهش، پژوهشگری و پژوهشنامه نویسی. تهران: نشر فوژان
میر میری، هاله (1390) پژوهشی تحت عنوان بر ساخت اجتماعی عشق در تجربة زیستة ایرانی (مطالعه موردی دهة 40، 60، 80)، پایاننامه مطالعات فرهنگی، دانشگاه.
میلز، آندرو، براویت، جف (1385). درآمدی بر نظریههای فرهنگی معاصر. (ترجمه جمال محمدی). تهران: ققنوس.
ناظری، مهرداد (1395). عشق در دنیای مدرن. قابل دسترس در اینترنت به نشانیwww.isa.org.ir
وثوقی، منصور و علی اکبر نیک خلق (1370). مبانی جامعهشناسی. تهران: انتشارات خردمند.
هردار، معصومه، فتحی، سروش و نیر پیر اهری (1402). تحلیل نحوة شکلگیری عشق سیال مبتنی بر زیست زناشویی زوجین در شبکهها. نشریه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال بیستم، شماره 1، شماره پیاپی (43).
Alya Maulidia Hanum , Marudut Bernadtua Simanjuntak , IIza Mayuni , Zuriyati (2022). THE MEANING OF FAMILY LOVE IN FAMILY FILM. IPB University1 & State University of Jakarta
Jankowiak, W. Shen, Y. & Volsche, S. (2015) “Investigating Love’s Universal Attributes: A Research Report from China.” Cross-Cultural Research, 49 (4): 1-15.
Restivo, Salp (1977), "A EVOLUTIONARY SOCIOLOGY of LOVE", International Journal of sociology of the family, vol 7, july. Dec: 233- 245.