الگوی نگهداشت کارکنان نسل زد در سازمان¬های دولتی(مورد مطالعه: وزارت کشور)

الموضوعات : human resource management

سیده مریم دیباجی ¹ , لیلا سعیدی ² , صدیقه طوطیان ³

1 - گروه مدیریت دولتی، تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - professor azad university in tehran west
3 - استادیار مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی

تاريخ الإرسال : 11 الأربعاء , شوال, 1446 تاريخ التأكيد : 21 الإثنين , ذو القعدة, 1446 تاريخ الإصدار : 12 الأربعاء , صفر, 1447

الکلمات المفتاحية: نگهداشت منابع انسانی, کارکنان نسل زد, سازمان¬های دولتی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف:  ویژگی‌های منحصر به فرد نسل Z  همچون انتظارات شغلی متفاوت، نیاز به تعادل بین کار و زندگی و تمایل به توسعه مهارت‌های فردی، نگهداشت آنان در سازمان‌های دولتی را به یکی از مباحث مهم تبدیل کرده است. هدف این پژوهش، طراحی الگوی نگهداشت کارکنان نسل زد در سازمان­های دولتی(وزارت کشور) می باشد.

روش تحقیق: در این پژوهش از رویکرد آمیخته متوالی اکتشافی استفاده شد، بدین‌صورت که در مرحله کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، ابعاد، مولفه­ها و شاخص­های الگو از طریق مصاحبه نیمه­ساختاریافته با 15 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی وزارت کشور، احصاء شد. در مرحلۀ کمی، برای اعتبارسنجی الگو، از مدل­سازی معادلات ساختاری استفاده شد، بدین‌صورت که پرسشنامه­ای براساس عوامل احصاء شده در مرحله کیفی، طراحی و در بین 120 نفر از کارکنان نسل Z در بخش‌های مختلف وزرات کشور، توزیع شد تا روابط بین شاخص­ها و مقوله­ها ارزیابی شود. داده­های مرحله کمی با استفاده از نرم افزار Smart Pls نسخه 3 مورد تحلیل قرار گرفتند.

یافته­ ها: یافته ­ها نشان داد که الگوی نگهداشت کارکنان نسل زد در سازمان­های دولتی شامل خوشایندسازی محیط شغلی، خوشایندسازی شغل و اقدامات حمایتی است که از عوامل سازمانی، برون سازمانی و فردی نسل تاثیر پذیرفته و به پیامدهای فردی، سازمانی و اجتماعی منتهی می­گردد. تحلیل­های کمی نیز معنی­داری ارتباط بین شاخص­ها و مولفه‌های مورد نظر را تایید کردند.

نتیجه­ گیری: نتایج این پژوهش می­تواند برای مدیریت مدیریت فرایند نگهداشت کارکنان نسل زد در سازمانهای دولتی مفید باشد.

المصادر:

Adibzadeh, M., & Roknabadi, H. M. (2023). Identifying and prioritizing the factors affecting human resource retention in Islamic Azad University (Case study: North Tehran Branch). Transformative Human Resources Quarterly, 1(2), 70–84. ]In Persian[. https://sanad.iau.ir/journal/thr/Article/702356?jid=702356
Akbari, S., Gholipour, A., & nargesian, A. (2023). Identification the Factors Affecting Retention of Generation Z Employees in the Capital Market (Compensation System). Journal of Research in Human Resources Management, 15(1), 11-52. ]In Persian . https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.20084528.1402.15.1.2.0
Bradfield, B. M. (2024). The Impact of Self-determination Theory on Employee Retention, Motivation, and Satisfaction in a Small Business in the Upper Midwest (Doctoral dissertation, University of Sioux Falls).
Carlbäck, M., Nygren, T., & Hägglund, P. (2024). Human resource development in restaurants in Western Sweden–a human capital theory perspective. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 23(2), 289-314. DOI:10.1080/15332845.2024.2282215
Gholipour, A. (2024). Human Resource Management (Concepts, Theories, and Applications). Tehran: SAMT Publications ]In Persian [.
Ghorbanali, H., Mosa-Khani, M., & Daneshfard, K. (2023). Designing a Model for Attraction and Retention of Professional Employees Considering Ethical Components. Ethics in Science and Technology, 18(4), 153–161 ]In Persian [.http://ethicsjournal.ir/article-1-3181-fa.html
Claude, K. J. (2024). The Impact of Records Management on the Effectiveness of Human Resource Management in the Public Sector. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 8(5), 1040-1060. https://dx.doi.org/10.47772/IJRISS.2024.805072
Dahmardeh, M. R., pourshahabi, V., Kamalian, A. R., & Salaerzehi, H. (2024). Presenting a model for the establishment and maintenance of expert human resources in the government organizations of Sistan and Baluchestan province. Management and Educational Perspective, 6(3), 267-281 ]In Persian [. doi: 10.22034/jmep.2024.472390.1401
Das, B. L., & Baruah, M. (2013). Employee retention: A review of literature. Journal of business and management, 14(2), 8-16.DOI:10.9790/487X-1420816
Dehghan, Dariush, Agha Davood Jolfayi, Rasoul, Delavari Esfahani, Mohammad Reza. (2023). Factors Influencing Recruitment and Selection of Generation Z Employees. Journal of Development and Transformation Management, 15(53), 149–171 ]In Persian[. https://doi.org/10.22094/jdem.2023.705868
Jain, U. (2020). Integration Workplace Practices for Generation Z-An e-Delphi study (Doctoral dissertation, Walden University).https://scholarworks.waldenu.edu/dissertations/8920
Khan, A. A., Idrees, M., Hussain, J., Amin, K., & Younas, M. (2025). Talent Management in Healthcare: The Impact of Human Resources Practices on Employee Retention and Organizational Commitment: A Quantitative Survey of Medical Colleges in Swat, KP. Competitive Research Journal Archive, 3(01), 86-101.https://thecrja.com/index.php/Journal/article/view/77
Leslie, B., Anderson, C., Bickham, C., Horman, J., Overly, A., Gentry, C., & King, J. (2021). Generation Z perceptions of a positive workplace environment. Employee Responsibilities and Rights Journal, 33, 171-187.https://link.springer.com/article/10.1007/s10672-021-09366-2
Lestari, Y. A. P., (2023). The Application of Maintenance Functions in The Human Resources Management of Islamic Financial Institutions. Invest Journal of Sharia & Economic Law, 3(1), 70-83.DOI:10.21154/invest.v3i1.5128
Lin, C., Li, X. and Lam, L.W., (2019). Development or maintenance? Dual‐oriented human resource system, employee achievement motivation, and work well‐being. Human Resource Management, 59(4), 311-325. https://doi.org/10.1002/hrm.21997
Moinian, B., Eliasi, M., Bamdad Soufi, J., & Naghavi, M. (2021). Developing a Knowledge Worker Retention Model in Knowledge-Based Companies (Case Study: IT, Communication, and Biotechnology Companies). Journal of Sustainable Human Resource Management, 3(4), 111-89 ] In Persia [. doi: 10.22080/shrm.2021.3321
Mohiuddin, K., Alam, M. A., Alam, M. M., Welke, P., Martin, M., Lehmann, J., & Vahdati, S. (2023, October). Retention is all you need. In Proceedings of the 32nd ACM International Conference on Information and Knowledge Management (pp. 4752-4758). DOI:10.1145/3583780.3615497
Mwosi, F., Eton, M., Olupot, S. P., & Ogwel, B. P. (2024). Employee retention and organizational performance in Kabale District Local Government, Uganda. Annals of Management and Organization Research, 6(1), 1-12. https://doi.org/10.35912/amor.v6i1.1985
Naidu, P., Majid, A. H. A., & Chuah, F. (2023). Equity Sensitivity and Employee Retention through the Lenses of Social Exchange Theory among Specialist Doctors in Malaysia. Journal of Accounting and Finance in Emerging Economies, 9(4), 553-564. https://doi.org/10.26710/jafee.v9i4.2854
Nayak, S., Jena, D., & Patnaik, S. (2021). Mediation framework connecting knowledge contract, psychological contract, employee retention, and employee satisfaction: An empirical study. International Journal of Engineering Business Management, 13, 18479790211004007. https://doi.org/10.1177/1847979021100400
Nemieboka, E. I. (2025). The Influence of Generational Differences on the Turnover Intentions of the Younger and Older Generations in the United States Workforce (Doctoral dissertation, Capella University). Nistorescu, A. Proposed model for the analysis of the impact of motivation methods on employee retention and performance. Emerging Markets Economics and Business. Contributions of Young Researchers, 296. DOI:10.53378/ijair.353107
Omodan, B. I. (2022). Analysis of" Hierarchy of Needs" as a strategy to enhance academics retention in South African universities. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 11(3), 366-376. DOI:10.36941/ajis-2022-0089
Permana, H., Pratiwi, L. S., Damanik, R. P. A., & Purnamasari, P. (2025). The Influence of Human Resource Management Strategy and Job Satisfaction on Volunteer Retention. International Journal of Education, Information Technology, and Others, 8(1), 166-175. https://jurnal.peneliti.net/index.php/IJEIT/article/view/11402
Peterson, W. (2020). What can organizations do to attract and retain Generation Z? (Doctoral dissertation, Pepperdine University). https://doi.org/10.1108/IJIS-10-2020-0217
Raj, R., & Ling-Meng, C. (2024). A Conceptual Framework for Enhancing Employee Retention in the Public Healthcare Sector Using Herzberg’s Two-Factor Theory. Pakistan Journal of Life and Social Sciences, 22(2), 5891-5905. https://doi.org/10.57239/PJLSS-2024-22.2.00438
Reina, R., & Scarozza, D. (2021). Human resource management in the public administration. Organizational development in public administration: The Italian way, 61-101. 10.1007/978-3-030-43799-2_3
Rombaut, E., & Guerry, M. A. (2020). The effectiveness of employee retention through an uplift modeling approach. International Journal of Manpower, 41(8), 1199-1220. 10.1108/IJM-04-2019-0184
So Hee, L., & Yeojin, Y. (2024). Work values and communication styles among Generation X, Y, and Z nurses: A cross‐sectional study. International Nursing Review, 71(1), 115-121. DOI: 10.1111/inr.12863
Steil, A. V., Bello, J. D. S. A., Cuffa, D. D., & Freitas, A. F. D. (2022). Job satisfaction and employee retention by public and private it organizations. Revista de Administração da UFSM, 15(2), 354-369. DOI: https://doi.org/10.5902/1983465968850
Verma, P. M. (2020). Generational differences in retention strategies: A study in the automobile industry. Journal of Multidimensional Research & Review, 1(2), 27-42. https://jmrr.org/V1I2/V1I2P_20_08_04.pdf

Xuecheng, W., Iqbal, Q., & Saina, B. (2022). Factors affecting employee’s retention: Integration of situational leadership with social exchange theory. Frontiers in psychology, 13, 872105. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.872105
Yamoah, E. (2024). Human Resource Practices and Employee Retention: The Moderating Effect of Job Engagement. Available at SSRN 5053393. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.5053393