بررسی نقش تسهیلات بانک صادرات ایران در رشد اقتصادی ایران
الموضوعات : پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار
1 - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد پیام نور بین الملل تهران
الکلمات المفتاحية: تسهیلات بانکی, رشد اقتصادی, بانک صادرات ایران, خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL),
ملخص المقالة :
تسهیلات بانکی به عنوان یکی از ارکان اصلی سیستم مالی، نقشی اساسی در رشد اقتصادی ایفا می‌کند. این تسهیلات با تأمین منابع مالی برای بنگاه‌ها، افزایش قدرت خرید خانوارها، تخصیص بهینه منابع و تسهیل در انجام مبادلات اقتصادی، عامل مهمی در فرآیند رشد اقتصادی به شمار می‌روند. بدون وجود یک سیستم بانکی کارآمد که بتواند تسهیلات لازم را فراهم آورد، دستیابی به رشد اقتصادی پایدار و باثبات بسیار دشوار خواهد بود. در این مطالعه، به بررسی اثر تسهیلات اعطایی بانک صادرات ایران بر رشد اقتصادی کشور در بازه زمانی 1370 تا 1401 پرداخته شده است. برای این منظور، از مدل خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL) و تابع تولید کاب-داگلاس استفاده شده است تا اثر تسهیلات اعطایی، نیروی کار و باز بودن تجاری بر تولید ناخالص داخلی حقیقی بررسی گردد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در بلندمدت، تسهیلات اعطایی و تعداد نیروی کار و سرمایه تأثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی دارند، در حالی که باز بودن تجاری تأثیر منفی ولی غیرمعناداری دارد. همچنین، ضریب تصحیح خطا منفی و معنادار حاکی از وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها و همگرایی مدل به سمت تعادل است. این یافته‌ها می‌تواند راهگشای سیاست‌گذاران در تدوین استراتژی‌های اقتصادی و بهبود عملکرد سیستم بانکی باشد. به‌ویژه، نتایج نشان می‌دهند که افزایش دسترسی به تسهیلات بانکی و بهبود وضعیت بازار کار می‌تواند به رشد اقتصادی پایدار در ایران کمک کند. در عین حال، تأثیر باز بودن تجاری بر رشد اقتصادی به‌طور ویژه نیاز به بررسی دقیق‌تر و توجه به عوامل مختلفی چون رقابت‌پذیری صنایع داخلی و شرایط بازار جهانی دارد.
1. ابراهیمی، بهنام و محمد واعظ برزانی و رحیم دلالی اصفهانی و مجید فخار (۱۳۹۵)، "مطالعه تجربی تاثیر توسعه کیفی نظام مالی بر رشد اقتصادی ایران"، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، شماره ۲۲، صص ۷۱-۸۴.
2. ابراهیمی، سجاد (۱۳۹۳)، «اثر ساختار نظام مالی بر رشد اقتصادی، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، شماره ۲، صص ۱۱۷-۱۳۴.
3. ازوجی، علاء الدین و سیما تمنایی فر (۱۳۹۰)، «بررسی اثرات توسعه واسطه گری های مالی بر رشد اقتصادی ایران: رویکرد ترکیبی با استفاده از الگوی خود همبسته با وقفه توزیعی (ARDL)»، فصلنامه پول و اقتصاد، شماره ۶، صص ۷۰-۱۰۸.
4. امام وردی، قدر نالله و مهدی فراهانی و فاطمه شقاقی (۱۳۹۰)، «بررسی تطبیقی اثر گسترش بازارهای مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با روش داده های تلفیقی ۱۹۷۵-۲۰۰۸»، فصلنامه علوم اقتصادی، شماره ۱۵، صص ۴۵-۷۲.
5. حشمتی، مولایی حسین (۱۳۸۳)، «عوامل موثر بر توسعه مالی در نظام بانکداری ایران»، پژوهشنامه اقتصادی، پژوهشکده امور اقتصادی، شماره ۲، صص ۵۵-۸۸.
6. ختایی، محمود (۱۳۷۸)، "گسترش بازارهای مالی و رشد اقتصادی"، تهران: انتشارات موسسه تحقیقات پولی و بانکی.
7. ختایی، محمود و رویا سیفی پور (۱۳۷۹)، «نقش منابع مالی بلند مدت در رشد اقتصادی ایران»، پژوهش های اقتصادی، شماره ۳، صص ۱۰۷-۱۳۴.
8. شاکری، عباس (۱۳۹۵)، "مقدمه ای بر اقتصاد ایران"، تهران: انتشارات رافع.
9. شیوا، رضاء (۱۳۸۰)، «اثر تامین مالی در دراز مدت بر رشد و توسعه اقتصادی در ایران»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره ۹، صص ۳۳-۶۵.
10. عظیمی، حسین (۱۳۸۳)، "مدارهای توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران"، تهران: انتشارات نشر نی.
11. کازرونی، علیرضا (۱۳۸۲)، «رابطه بین توسعه مالی و رشد اقتصادی: تجربیات ایران»، مجموعه مقالات سیزدهمین کنفرانس سیاستهای پولی و ارزی، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، صص ۱۱۴-۹۷.
12. کمیجانی، اکبر و محمد نادعلی (۱۳۸۶)، «بررسی رابطه علی تعمیق مالی و رشد اقتصادی در ایران»، پژوهشنامه بازرگانی، شماره ۱۱، صص ۴۷-۲۳.
13. متوسلی، محمود (۱۳۸۸)، توسعه اقتصادی: مفاهیم، مبانی نظری نهادگرایی و روش‌شناسی، تهران: انتشارات سمت.
14. مجتهد، احمد (۱۳۸۷)، پول و بانکداری و نهادهای مالی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
15. محمدی، تیمور (۱۳۹۰)، «خطای متداول در کاربرد مدل‌های سری زمانی: کاربرد نادرست مدل ARDL (مدل خودرگرسیونی و توزیع با وقفه)»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره ۳۷، صص ۱۸۳-۱۶۳.
16. معماریان، عرفان، محمدرضا محجوب و سوده حسن‌پور (۱۳۹۱)، «آزمون دیدگاه طرف عرضه و طرف تقاضا در توسعه بازارهای مالی»، پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، شماره ۱، صص ۴۱-۳۳.
17. نظیفی، فاطمه (۱۳۸۳)، «توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران»، پژوهشنامه اقتصادی، پژوهشکده امور اقتصادی، سال چهارم، شماره ۳، صص ۱۳۰-۹۷.
18. والی‌نژاد، مرتضی (۱۳۸۴)، مجموعه قوانین و مقررات ناظر بر بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
19. هیبتی، فرشاد و نازی محمدزاده اصل (۱۳۸۳)، «ارزیابی آثار توسعه نظام مالی بر تشکیل سرمایه و رشد اقتصادی»، پژوهشنامه اقتصادی، شماره ۱۵، صص ۲۳۸-۱۹۷.
1. Aghion, P., & Howitt, P. (1998). Endogenous growth theory. MIT Press.
2. Barro, R. J., & Sala-i-Martin, X. (2004). Economic growth (2nd ed.). MIT Press.
3. Beck, T., & Levine, R. (2004). Finance and growth: Theory and evidence. Handbook of Economic Growth, 1, 865-934. https://doi.org/10.1016/S1574-0684(04)01018-5
4. Gertler, M., & Gilchrist, S. (1994). Monetary policy, business cycles, and the behavior of small manufacturing firms. The Quarterly Journal of Economics, 109(2), 309-340. https://doi.org/10.2307/2118472
5. Greenwald, B. C., & Stiglitz, J. E. (2006). Helping infant economies grow: Foundations of a theory of progressive institutional change. Oxford University Press.
6. Jones, C. I. (2002). Sources of U.S. economic growth in a world of ideas. American Economic Review, 92(1), 220-239. https://doi.org/10.1257/000282802760015822
7. Levine, R. (2005). Finance and growth: Theory and evidence. In P. Aghion & S. Durlauf (Eds.), Handbook of economic growth (pp. 865-934). Elsevier. https://doi.org/10.1016/S1574-0684(05)01012-9
8. Mankiw, N. G., Romer, D., & Weil, D. N. (1992). A contribution to the empirics of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 107(2), 407-437. https://doi.org/10.2307/2118477
9. Rajan, R. G., & Zingales, L. (1998). Financial dependence and growth. American Economic Review, 88(3), 559-586. https://doi.org/10.1257/aer.88.3.559
10. World Bank. (2020). Global economic prospects: Slow growth, policy challenges. World Bank Publications.
