مدل‌سازی ساختار تأمین مالی شرکتهای دارویی و بررسی تأثیر عوامل کلان و شرکتی با استفاده از روش گشتاور تعمیم‌یافته
الموضوعات :
مرتضی نوشاد
1
,
حسین شریفی رنانی
2
,
سارا قبادی
3
1 - گروه اقتصاد مالی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - گروه اقتصاد، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
3 - گروه اقتصاد، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان،ایران.
الکلمات المفتاحية: ساختار سرمایه, راهبری شرکتی, مدیریت کسب و کار, گشتاور تعمیم یافته, GMM,
ملخص المقالة :
صنعت دارو به‌دلیل ماهیت حیاتی و سرمایه‌بر، از جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد برخوردار است و نیازمند ساختار تأمین مالی کارآمد و منطبق با شرایط خاص اقتصادی ایران می‌باشد. عواملی نظیر نوسانات شدید اقتصادی، تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت‌های تأمین منابع خارجی و مداخلات سیاستی دولت، تأثیر قابل‌توجهی بر تصمیمات مالی شرکتهای فعال در این صنعت دارند. با توجه به نقش حیاتی این صنعت در تأمین سلامت عمومی و چالش‌های ساختاری آن در حوزه تأمین مالی، هدف این پژوهش مدل‌سازی ساختار سرمایه شرکتهای دارویی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و شناسایی عوامل درون‌شرکتی و کلان اقتصادی مؤثر بر آن است. جامعه آماری تحقیق شامل ۴۳ شرکت دارویی است که طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ دارای صورت‌های مالی حسابرسی‌شده و اطلاعات کامل بوده‌اند. متغیرهای مستقل در این پژوهش شامل سودآوری، اندازه شرکت، نسبت دارایی‌های مشهود، نقدینگی و سپر مالیاتی غیربدهی به‌عنوان عوامل درون‌شرکتی و نرخ ارز، نرخ تورم و رشد اقتصادی به‌عنوان متغیرهای کلان اقتصادی اثرگذار بر ساختار سرمایه شرکتهای منتخب هستند. برای تحلیل داده‌ها از روش گشتاور تعمیم‌یافته سیستمی (GMM) و داده‌های پانل استفاده شد. نتایج نشان داد که اندازه شرکت و دارایی‌های مشهود اثر مثبت و بسیار زیاد و نقدینگی اثر منفی بر ساختار سرمایه دارند. همچنین نرخ ارز، تنها متغیر کلان دارای تأثیر منفی و زیاد بر ساختار سرمایه شرکتهای دارویی است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که الگوی تأمین مالی این شرکت‌ها با نظریه سلسله‌مراتبی انطباق بیشتری دارد. این نتایج می‌تواند مبنایی برای سیاست‌گذاری‌های مبتنی بر شواهد و طراحی استراتژی‌های مؤثر جهت بهینه‌سازی تصمیمات سرمایه‌گذاری و تأمین مالی در صنعت دارو باشد.
1)-آرلانو م. و باند، س. (1991). کاربرد در معادلات اشتغال.
2)-آرلانو، م. و باور، ا. (1995). نگاهی دوباره به برآورد متغیرهای ابزاری در مدل‌های اجزای خطا. ژورنال اقتصادسنجی، 68(1)، 29-51.
3)-افروز، س. و خان، س. ا. (2022). تأثیر ساختار سرمایه بر عملکرد شرکت: شواهدی از بخش داروسازی و مواد شیمیایی در بنگلادش. هزینه و مدیریت، 50(01)، 27-40.
4)-استیگلیتز، ج. ا. (1969). بازنگری در قضیه مودیگلیانی-میلر. مرور اقتصادی آمریکا، 59(5)، 784-793.
5)- بلوندل، ر. و باند، س. (1998). شرایط اولیه و محدودیت‌های لحظه‌ای در مدل‌های پنل دینامیک. ژورنال اقتصادسنجی، 87(1)، 115-143.
6)-بندجازیا، ن. (2023). آیا ساختار سرمایه بر عملکرد شرکت تأثیر دارد؟ تحقیق تجربی در مورد اثر تصمیمات تأمین مالی بر سودآوری شرکت: شواهدی از بخش داروسازی و زیست‌فناوری بریتانیا. رساله دکتری، دانشگاه ولز ترینیتی سنت دیوید، بریتانیا.
7)-بوکیر، ع. ا. ا. (2019). عوامل مؤثر بر ساختار سرمایه بانک‌های اسلامی در اقتصادهای در حال توسعه. پژوهش حسابداری و کسب‌وکار اسلامی، 10(1)، 2-20.
8)-بیلجین، ر. و دینک، ی. (2019). فاکتورینگ به‌عنوان عامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه برای شرکتهای بزرگ: تحلیلی نظری و تجربی. مرور بورس استانبول، 19(3)، 273-281.
9)-بیکر، م. پ. و ورگلر، ج. ا. (2002). چرا سود نقدی در حال ناپدید شدن است؟ یک تحلیل تجربی. مقاله کاری دانشگاه نیویورک، شماره FIN-02-056.
11)-پرساد، ن.، ورما، م. ک.، تنوار، ن. و کومار، م. (2024). «تأثیر ساختار سرمایه بر عملکرد شرکت: یک مطالعه تجربی از بخش داروسازی هند.» امور اقتصادی، 69(2)، 843-848.
12)جاکوب، تی. و آجینا، وی. اس. (2020). ساختار سرمایه و عملکرد مالی شرکتهای داروسازی در بورس اوراق بهادار هند. مجله آسیایی علوم مدیریتی، 9(2)، 24-30.
13)-جنسن، مایکل سی. و مکلینگ، ویلیام اچ. (1976). نظریه شرکت: رفتار مدیریتی، هزینه‌های نمایندگی و ساختار مالکیت. مجله اقتصاد مالی، 3(4)، 305–360.
14)-چمبرلین، گ. (1984). داده‌های پنل. در: راهنمای اقتصادسنجی، جلد 2، ص. 1247-1318.
15)-داسکالاکیس، ن. و همکاران (2017). رفتار عوامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه در شرکتهای کوچک و متوسط در شرایط مختلف اقتصاد کلان. مالیه شرکتی، 46، 248-260.
16)-راملی، ن. ا. و نارته‌آ، ج. (2016). اثرات میانجی اهرم مالی شرکت‌ها در مالزی: مدل‌یابی معادلات ساختاری کمترین مربعات جزئی. ژورنال بین‌المللی اقتصاد و مسائل مالی، 6(1)، 301-307.
17)-رانی، ن. و همکاران (2020). پویایی ساختار سرمایه شرکتهای هندی. پیشرفت‌های پژوهش مدیریت، 17(2)، 212-225.
18)-رشید، م. و همکاران (2023). فرهنگ ملی و ساختار سرمایه شرکتهای سازگار با شریعت: شواهدی از مالزی، عربستان سعودی و پاکستان. مرور بین‌المللی اقتصاد و مالیه، 86، 949-964.
19)-رضائی، نپتون. بیگ‌زاده عباسی، فرزانه.، غفاری، مهرناز. (1401). بررسی تأثیر حاکیت شرکتی بر ساختار سرمایه شرکتهای پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران در صنعت داروسازی. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت و حسابداری، 7 (25)، 27-39.
20)-سانچز-ویدال، ف. خ. (2014). عوامل تعیین‌کننده اهرم شرکتهای با بدهی بالا در اسپانیا: رویکرد رگرسیون صدکی. مدل‌سازی اقتصادی، 36، 455-465.
21)-سهرابی، ن. و موقری، ح. (2020). عوامل قابل اطمینان ساختار سرمایه: رویکرد انتخاب پایداری. مرور فصلی اقتصاد و مالیه، 77، 296-310.
22)-سیف‌الیوسفی، ع. ی.، محمدروس، ر.، طوفیل‌محمد، ک. ن.، طیب، ح. م. و شهار، ح. ک. (2020). عوامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه: شواهدی از شرکتهای مالزیایی. ژورنال آسیا-اقیانوسیه مدیریت کسب‌وکار، 12(3/4)، 283-326.
23)-سیکولند، م. و ژانگ، د. (2020). "عوامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه در صنعت پرورش ماهی سالمون نروژ." سیاست دریایی 119: 104061.
24)-عباسی آقا ملکی، حامد.، قهرمان، عبدلی.، سوری، علی و ابراهیمی، علی. (1397). «تاثیر نوآوری بر نوسانات سهام شرکتهای داروسازی بورس اوراق بهادار تهران»، اقتصاد مالی، 12 (45)، 27-49.
25)-فتحی، ع. (1399). «نگاهی به گذشته، حال و آینده جمعیت ایران»، مرکز تحقیقات و آموزش آماری.
26)-فیلدستین، م. و همکاران (1978). "تورم و مالیات‌ها در یک اقتصاد در حال رشد با تأمین مالی از طریق بدهی و حقوق صاحبان سهام." ژورنال اقتصاد سیاسی، 86(2، بخش 2): S53-S70.
27)-قائمی‌نژاد، محمود و شمس‌الدینی، هیلدا. (1398). «تاثیر اندازه شرکت و نرخ تورم بر ساختار سرمایه و سلامت مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بمبئی و توکیو با تاکید بر نقش استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی»، فصلنامه مدیریت کسب‌وکار نوآورانه، 11 (41)، 175 – 217.
28)-کائور، ر. و همکاران. (2020). «عوامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه با ارجاع به شرکتهای منتخب هندی: تحلیل رگرسیون داده‌های پانلی.» ژورنال نوآوری و پژوهش مدیریت آسیا-اقیانوسیه، 16(2): 79-92.
29)-کاهیا، اِ. ه. و همکاران. (2020). «عوامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه در شرکتهای موجود در شاخص سهام اسلامی: مقایسه کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه.» مطالعات بازار سرمایه، 4(2): 167-191.
30)-کراوس، ا. و لیتزنبرگر، ر. ه. (1973). «مدل ترجیحات حالتی از اهرم مالی بهینه.» ژورنال مالی، 28(4): 911-922.
31)-گائو، ل. و دونگ، ف. (2024). «تأثیر حاکمیت شرکتی بر بهره‌وری کل عوامل در شرکتهای داروسازی: مطالعه‌ای مبتنی بر روش fsQCA.» گزارش‌های علمی، 14(1)، 3285.
32)-مایرز، س. س. (1977). «عوامل تعیین‌کننده استقراض شرکتی.» ژورنال اقتصاد مالی، 5(2): 147-175.
33)-مایرز، س. س. و ماجلوف، ن. س. (1984). «تأمین مالی شرکتی و تصمیمات سرمایه‌گذاری زمانی که شرکت‌ها اطلاعاتی دارند که سرمایه‌گذاران ندارند.» ژورنال اقتصاد مالی، 13(2): 187-221.
34)مکلینگ، و. ه. و جنسن، م. س. (1976). «نظریه شرکت.» رفتار مدیریتی، هزینه‌های نمایندگی و ساختار مالکیت.
35)-منعم، رؤیا.، وکیلی‌فرد، حمیدرضا و نیکومرام، هاشم. (1398). «تبیین تجربی نظریه‌های ساختار سرمایه به‌منظور تعیین الگوی غالب در بازار سرمایه ایران (با تأکید بر صنایع دارویی و مواد غذایی به جز قند و شکر»، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هشتم، شماره 21، پاییز 1398، صص: 15 - 34.
36)-مودیگلیانی، ف. و م. ه. میلر (1958). «هزینه سرمایه، مالیه شرکتی و نظریه سرمایه‌گذاری.» مرور اقتصادی آمریکا، 48(3): 261-297.
37)-مودیگلیانی، ف. و م. ه. میلر (1963). «مالیات بر درآمد شرکت‌ها و هزینه سرمایه: یک اصلاحیه.» مرور اقتصادی آمریکا، 53(3): 433-443.
38)-موری، ج. و پاری، ا. (2017). «عوامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه REITs آمریکا و تأثیرات بحران اقتصادی مالی.» ژورنال سرمایه‌گذاری و مالی املاک، 35(6): 556-574.
39)-مومنی، فرشاد.، مرادی، مهدی و جباری نوقابی، مهدی. (1402). «بررسی تأثیر راهبری شرکتی بر رابطه سرمایه گذاری مخاطره آمیز و عملکرد کسب و کارهای بزرگ دارای عرضه عمومی اولیه. مدیریت کسب و کار»، فصلنامه مدیریت کسب‌وکار نوآورانه، 15 (57)، 198-217.
40)-میلر، م. ه. (1977). بدهی و مالیات‌ها.» ژورنال مالی، 32(2): 261-275.
41)-ناظمی، بهروز.، شریفی‌رنانی، حسین و دائی‌کریم‌زاده، سعید. (1394)، «تأثیر نرخ ارز بر عملکرد سودآوری شرکتهای بیمه (رویکرد PanelVAr)»، اقتصاد مالی، 4(53)، 1333-155.
42)-نِوِس، م. ا. و همکاران (2020). «تصمیمات ساختار سرمایه در دوران مداخله اقتصادی: شواهد تجربی از شرکتهای پرتغالی با داده‌های پانلی.» ژورنال بین‌المللی حسابداری و مدیریت اطلاعات، 28(3): 465-495.
43)-نیووی، و. ک. و وست، ک. د. (1986). «یک ماتریس هم‌کواریانس ساده، نیمه‌معین مثبت، منطبق با ناهمسانی و خودهمبستگی.»
44)-وو، ژ. و (2017). عوامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه در بازارهای نوظهور: شواهدی از ویتنام. پژوهش در تجارت و مالیه بین‌الملل، 40، 105-113.
45)-هانسن، لارس پیتر (1982). «ویژگی‌های نمونه‌های بزرگ از برآوردگرهای روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM).» اکونومتریکا: مجله انجمن اقتصادسنجی، صفحات 1029-1054.
46)-هَنگ، مینچن و همکاران (2018). «اهمیت اندازه‌گیری — یک فراتحلیل از عوامل تعیین‌کننده ساختار سرمایه شرکتی.» مرور فصلی اقتصاد و مالیه، شماره 68، صفحات 211-225.
47)-هونگ، ژی و جیسون، ژیائوشوآن ژانگ (2006). «رفتار تأمین مالی شرکتهای چینی فهرست‌شده.» مرور حسابداری بریتانیا، 38: 239-258.
48)-Arellano, M. and S. Bond (1991). "Application to Employment Equations."
49)-Arellano, M. and O. Bover (1995). "Another look at the instrumental variable estimation of error-components models." Journal of econometrics 68(1): 29-51.
50)-Afroze, S., & Khan, S. A. (2022). Impact of capital structure on firm performance: Evidence from the pharmaceuticals & chemicals sector in Bangladesh. The Cost and Management, 50(01), 27-40.
51)-Stiglitz, J. E. (1969). A re-examination of the Modigliani-Miller theorem. The American Economic Review, 59(5), 784-793.
52)-Blundell, R. and S. Bond (1998). "Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models." Journal of econometrics 87(1): 115-143.
53)-Bendjazia, N. (2023). Does the capital structure impact the company performance: empirical research of the effect of financing decisions on a company’s profitability? Evidence from the UK Pharmaceutical and biotechnology sector (Doctoral dissertation, University of Wales Trinity Saint David (United Kingdom))
54)-Bukair, A.A.A. (2019), "Factors influencing Islamic banks’ capital structure in developing economies", Journal of Islamic Accounting and Business Research 10(1): 2-20
55)-Bilgin, R. and Y. Dinc (2019). "Factoring as a determinant of capital structure for large firms: Theoretical and empirical analysis." Borsa Istanbul Review 19(3): 273-281.
56)-Baker, Malcolm P. and Wurgler, Jeffrey A., Why are Dividends Disappearing? An Empirical Analysis (November 2002). NYU Working Paper No. FIN-02-056
57)-Prasad, N., Verma, M. K., Tanwar, N., & Kumar, M. (2024). Capital Structure Impact on Firm Performance: An Empirical Study of the Pharmaceutical Sector in India. Economic Affairs, 69(2), 843-848
58)-Jacob, T., & Ajina, V. S. (2020). Capital structure and financial performance of pharmaceutical companies in Indian stock exchange. Asian Journal of Managerial Science, 9(2), 24-30.
59)-Jensen, M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305–360.
60)-Chamberlain, G. (1984). "Panel data." Handbook of econometrics 2: 1247-1318.
61)-Daskalakis, N., et al. (2017). "The behaviour of SMEs' capital structure determinants in different macroeconomic states." Journal of Corporate Finance 46: 248-260.
62)-Ramli, N. A. and G. Nartea (2016). "Mediation effects of firm leverage in Malaysia: Partial least squares-structural equation modeling." International Journal of Economics and Financial Issues 6(1): 301-307.
63)-Rani, N., et al. (2020). "Capital structure dynamics of Indian corporates." Journal of Advances in Management Research 17(2): 212-225.
64)-Rashid, M., et al. (2023). "National culture and capital structure of the Shariah compliant firms: Evidence from Malaysia, Saudi Arabia and Pakistan." International Review of Economics & Finance 86: 949-964.
65)-Rezaei, Nepton, Bigzadeh Abbasi, Farzaneh, & Ghaffari, Mehrnaz. (2022). Examining the impact of corporate governance on the capital structure of listed companies on the Tehran Stock Exchange in the pharmaceutical industry. Applied Research in Management and Accounting, 7(25), 27–39.
66)-Sánchez-Vidal, F. J. (2014). "High debt companies' leverage determinants in Spain: A quantile regression approach." Economic Modelling 36: 455-465.
67)-Sohrabi, N. and H. Movaghari (2020). "Reliable factors of Capital structure: Stability selection approach." The Quarterly Review of Economics and Finance 77: 296-310.
68)-Saif-Alyousfi, A. Y., Md-Rus, R., Taufil-Mohd, K. N., Taib, H. M., & Shahar, H. K. (2020). Determinants of capital structure: evidence from Malaysian firms. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 12(3/4), 283-326.
69)-Sikveland, M. and D. Zhang (2020). "Determinants of capital structure in the Norwegian salmon aquaculture industry." Marine Policy 119: 104061.
70)-Abbasi Agha Maleki, H., Ghahreman, A., Souri, A., & Ebrahimi, A. (2018). The impact of innovation on stock volatility in pharmaceutical companies listed on the Tehran Stock Exchange. Financial Economics, 12(45), 27–49
71)-Fathi, A. (2020). A look at the past, present and future of Iran's population. Statistical Research and Training Center.
72)-Feldstein, M., et al. (1978). "Inflation and taxes in a growing economy with debt and equity finance." Journal of political economy 86(2, Part 2): S53-S70.
73)-Ghaemi-Nejad, M., & Shamseddini, H. (2019). The effect of firm size and inflation rate on capital structure and financial health of listed companies in Tehran, Bombay and Tokyo stock exchanges, emphasizing the role of IFRS. Innovative Business Management Quarterly, 11(41), 175–217.
74)-Kaur, R., et al. (2020). "Determinants of capital structure with reference to select Indian companies: A panel data regression analysis." Asia-Pacific Journal of Management Research and Innovation 16(2): 79-92.
75)-Kahya, E. H., et al. (2020). "Determinants of capital structure for firms in an Islamic equity index: comparing developed and developing countries." Journal of Capital Markets Studies 4(2): 167-191.
76)-Kraus, A. and R. H. Litzenberger (1973). "A state-preference model of optimal financial leverage." the Journal of Finance 28(4): 911-922.
77)-Gao, L., & Dong, F. (2024). The impact of corporate governance on the total factor productivity of pharmaceutical enterprises: a study based on the fsQCA method. Scientific Reports, 14(1), 3285.
78)-Mathur, N., Tiwari, S. C., Sita Ramaiah, T., & Mathur, H. (2021). Capital structure, competitive intensity and firm performance: an analysis of Indian pharmaceutical companies. Managerial Finance, 47(9), 1357-1382.
79)-Myers, S. C. (1977). "Determinants of corporate borrowing." Journal of financial economics 5(2): 147-175.
80)-Myers, S. C. and N. S. Majluf (1984). "Corporate financing and investment decisions when firms have information that investors do not have." Journal of financial economics 13(2): 187-221.
81)-Meckling, W. H. and M. C. Jensen (1976). "Theory of the Firm." Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure.
82)-Monem, R., Vakilifard, H., & Nikoumaram, H. (2019). An empirical explanation of capital structure theories to identify the dominant pattern in Iran's capital market (with emphasis on pharmaceutical and food industries excluding sugar). Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 8(21), 15–34.
83)-Modigliani, F. and M. H. Miller (1958). "The cost of capital, corporation finance and the theory of investment." The American economic review 48(3): 261-297.
84)-Modigliani, F. and M. H. Miller (1963). "Corporate income taxes and the cost of capital: a correction." The American economic review 53(3): 433-443.
85)-Morri, G. and E. Parri (2017). "US REITs capital structure determinants and financial economic crisis effects." Journal of Property Investment & Finance 35(6): 556-574.
86)-Momeni, F., Moradi, M., & Jabbari Noqabi, M. (2023). Examining the impact of corporate governance on the relationship between venture investment and performance of large businesses with IPOs. Innovative Business Management Quarterly, 15(57), 198–217.
87)-Miller, M. H. (1977). "Debt and taxes." the Journal of Finance 32(2): 261-275.
88)-Nazemi, B., Sharifi-Renani, H., & Daei-Karimzadeh, S. (2015). The effect of exchange rate on the profitability performance of insurance companies (PanelVAR approach). Financial Economics, 4(53), 133–155.
89)-Neves, M. E., et al. (2020). "Capital structure decisions in a period of economic intervention: Empirical evidence of Portuguese companies with panel data." International Journal of Accounting & Information Management 28(3): 465-495.
90)-Newey, W. K. and K. D. West (1986). "A simple, positive semi-definite, heteroskedasticity and autocorrelationconsistent covariance matrix."
91)-Vo, X. V. (2017). "Determinants of capital structure in emerging markets: Evidence from Vietnam." Research in International Business and Finance 40: 105-113.
92)-Hansen, L. P. (1982). "Large sample properties of generalized method of moments estimators." Econometrica: Journal of the econometric society: 1029-1054.
93)-Hang, M., et al. (2018). "Measurement matters—A meta-study of the determinants of corporate capital structure." The Quarterly Review of Economics and Finance 68: 211-225.
94)-Hong., Z. & Jason., Z. X. (2006). The Financing Behavior of Listed Chinese Firms. the British Accounting Review, 38: 239-258.
