بررسی اندیشههای عرفانی آنه¬ماری شیمل و مولانا با تکیه بر چند تمثیل
الموضوعات :فرشته جوادی 1 , حجتاله غ منیری 2
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان وادبیات فارسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران. نویسنده مسئول: hojatolah.ghmoniri@iau.ac.ir
الکلمات المفتاحية: کلیدواژهها: اندیشههای عرفانی, تمثیل, آنهماری شیمل, نغمۀ نی, سرودههای مولوی.,
ملخص المقالة :
پژوهش پیشرو در نظر دارد تا با شیوۀ توصیفی- تحلیلی، اندیشههای حکمی- عرفانی آنه¬ماری شیمل در منظومۀ «نغمة نی» را با سخنان مولاناـ با بررسی چند تمثیل در معانی یادشده ـ بازخوانی-کرده و به این طریق میزان تأثیرپذیری شیمل از حکمت و عرفان مولانا را به خواننده بنمایاند. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که شیمل در «نغمۀ نی» که حاوی 17 غزل بلند عاشقانه ـ عارفانه است، بسیار تحت¬تأثیر ذهن و زبان جلالالدین محمد مولوی بوده و حتی در انتخاب تمثیلهای خود، از این اندیشمند بلندآوازه و ادیب عارف ایرانی (قرن هفتم) وام¬گرفته¬است و سخن را با رمز و استعارههایی که پیشتر دست پرماس وی بوده، آرایش¬داده¬است. از جمله تمثیلهایی که شیمل برای بیان عقاید خود مکرر استفاده¬کرده¬است دریا، صدف، امواج، نسیم، باغ (گل)، بهار، زمین و مانند آنهاست. محور اندیشههای شیمل که با نمادهای یادشده درصدد تعلیم و تلقین آن بوده، چگونگی رابطۀ انسان با آفریدگار (برپایۀ مسأله وحدت وجود بر مذهب تجلی) و به¬دنبال آن، غم غربت روح (نوستالژی) و تلاش برای زدودن این «غم» و رسیدن به آرامش ابدی است.
منابع و مآخذ
1) تبریزی، صائب. 1368. گزیده اشعار، به انتخاب: شعار، جعفر و زین¬العابدین موتمن، بنیاد: تهران.
2) سعدی، مصلح بن عبدالله. 1368. کلیات سعدی، تصحیح: فروغی، ذکاالملک مقدمه¬ها: اقبال آشتیانی، عباس و فروغی، محمدعلی، تهران: جاویدان.
3) شفیعی¬کدکنی، محمدرضا. 1387. غزلیات شمس تبریز، مقدمه، گزینش و تفسیر، ج اول، تهران: سخن
4) شیمل، آنه¬ماری. 1948. «نغمه نی»، انتشارات زیفر.
5) فتوحی رودمعجنی، محمود. 1386. بلاغت تصویر، چاپ اول، تهران: سخن.
6) کاپلستون، فردریک چارلز، 1380. «تاریخ فلسفه»، مترجم: مجتبوی، سیدجلال¬الدین، جلدیکم، تهران: علمی و فرهنگی.
7) گولپینارلی، عبدالباقی. 1375. مولانا جلالالدین¬بلخی، مترجم: سبحانی توفیق، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
8) مولوی، جلالالدین محمد. 1371. مثنوی معنوی، بسعی واهتمام رینولد الین نیکلسون، چاپ دهم، تهران: امیرکبیر.
9) --------------------. 1376. کلیات شمس تبریزی، مولانا جلالالدین محمد مولوی رومی، به¬انضمام شرح حال مولوی، به¬قلم: فروزانفر، بدیع¬الزمان، تهران: امیرکبیر
10) --------------------- . 1398. فیه مافیه، با تصحیح و حواشی بدیعالزمان فروزانفر، چاپ هفتم، تهران: نگاه
11) ویلد، اشتفان. 2005. «شیمل، آنه¬ماری» در: بیوگرافی جدید آلمان 22(2005) 777-778.