تاثیر تراکم بوته و زمان برداشت بر عملکرد دانه، پروتئین و میزان ریزش بذرگونه‌های مختلف ماشک علوفه‌ای در شرایط دیم
الموضوعات : پژوهش های به زراعی
1 - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سننندج، ایران
2 - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سننندج، ایران
الکلمات المفتاحية: پروتئین, تراکم, ریزش دانه, عملکرد, ماشک ,
ملخص المقالة :
به منظور بررسی تاثیر تراکم بوته و زمان برداشت بر عملکرد دانه، پروتئین و میزان ریزش بذرگونه‌های مختلف ماشک علوفه‌ای در شرایط دیم آزمایشی در دو مکان مختلف آب و هوایی در اراضی دیم شهرستان دهگلان و سنندج واقع در استان کردستان در سال 1403-1402 صورت گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلو‌ک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل سه زمان برداشت محصول دانه به فاصله 5 روز و عامل فرعی شامل دو سطح تراکم 70 و 80 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین عامل فرعی- فرعی شامل سه گونه ماشک Vicia pannonica، Vicia Villosa و Vicia sativa در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که با افزایش تراکم بوته، ارتفاع بوته افزایش یافت. همچنین بین گونه‌های مورد مقایسه villosa Vicia دارای بیشترین ارتفاع بوته بود. اثر متقابل تراکم بوته و گونه نیز نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته در تراکم 80 کیلوگرم در هکتار و گونه villosa Vicia مشاهده گردید. در این آزمایش با افزایش تراکم بوته، عملکرد دانه افزایش یافت. همچنین بین گونه‌های مورد مقایسه Pannonica دارای بیشترین عملکرد دانه بود و عملکرد دانه در منطقه سنندج افزایش معنی‌داری نسبت به منطقه دهگلان داشت. اثر متقابل مکان در گونه نیز نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در گونه Pannonica در منطقه سنندج مشاهده گردید و اثر متقابل گونه در تراکم نشان داد که گونه Pannonica در تراکم 80 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه بیشتری تولید نمود. در این آزمایش با تاخیر در برداشت، میزان ریزش دانه افزایش یافت. هر چند از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری بین گونه‌های ماشک مشاهده نشد ولی گونه Pannonica دارای کمترین درصد ریزش دانه بود. حداکثر میزان پروتئین دانه نیز در گونه Villosa مشاهده گردید که اختلاف معنی‌داری با سایر گونه‌ها داشت.
