واکاوی مفهومی سواد آبی در بخش کشاورزی: شناسایی ابعاد و مؤلفه¬های مدیریتی از منظر ذی¬نفعان نهادی و مطلعین کلیدی
الموضوعات : Environmental policymaking
1 - گروه مدیریت دولتی، گروه مدیریت، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
2 - استادیار جامعهشناسی فرهنگی، گروه مدیریت، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
الکلمات المفتاحية: مؤلفه های مدیریتیِ سواد آبی, ذینفعان نهادی, مطلعین کلیدی, کشاورزان, جهاد کشاورزی, شهرستان قرچک, تحلیل مضمون ,
ملخص المقالة :
سواد آبی مفهومی جدید در پژوهشهای مرتبط با مدیریت تقاضای آب و یکی از راهکارهای ارتقای آگاهیهای عمومی در زمینه مسائل مرتبط با آب است و قابلیت این را دارد که برآوردی از دانش، نگرش و رفتار آبی جامعه ارائه میدهد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفههای مدیریتی سواد آبی جامعه کشاورزان قرچک از منظر ذینفعان و مطلعین کلیدی بخش جهاد کشاورزی این شهرستان انجام شده است. رویکرد این مطالعه کبفی از نوع تحلیل مضمون است. ابزار جمعآوری اطلاعات، مصاحبههای نیمهساختاریافته است که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند از نوع متجانس با 17 نفر از مطلعین کلیدی حوزه آب در بخش کشاورزی که نسبت به سواد آبی کشاورزان شناخت داشته و تجربه مواجهه با اقدامات صورت گرفته از جانب کشاورزان را داشتهاند، انجام پذیرفت. اطلاعات به دست آمده در این مطالعه با روش تحلیل مضمون تحلیل شدند. یافتههای حاصل از تحلیل اطلاعات و مقایسۀ اظهارات ذینفعان نهادی و مطلعین کلیدی از سواد آبی در بخش اقدامات و فعالیتهای مدیریتی مرتبط با بخش کشاورزی به 7 مقولۀ فراگیر شامل 1-سیاستگذاریهای مرتبط با مدیریت منابع آبی در بخش کشاورزی؛ 2-طراحی و توسعه راهبردهای هماهنگ با ظرفیتها و محدودیتهای منابع آبی در حوزه کشاورزی؛ 3-مدیریت تحقیقات و نوآوری در حوزه کشاورزی؛ 4-توسعه سامانههای اطلاعاتی ؛ 5-سازماندهی و توسعه آموزش و فرهنگ ترویج در بخش کشاورزی؛ 6-بهرهمندی از مدیریت پایدار منابع آبی در بخش کشاورزی و 7-بهرهمندی از مدیریت مشارکت و تشویق در بخش کشاورزی دستهبندی شدند. نتایج نشان میدهد که با استفاده از ابعاد و مؤلفههای مدیریتی مورد بررسی در حوزه سواد آبی کشاورزان شهرستان قرچک، همراه با تدوین سیاستگذاریها و توسعه راهبردهایی در زمینه مدیریت منابع آبی، تقویت فرهنگ ترویجی، بهبود زیرساختها و ارتقای ظرفیتهای موجود در بخش کشاورزی، میتوان به بهبود و اصلاح فعالیتها و اقدامات سازمانی در بخش کشاورزی دست یافت.
Afsari, A., Haji Naseri, S., Fazeli, M., & Feirahi, D. (2018). A Sociological Examination of Water Governance in Lake Urmia Crisis: Grounded Theory Model. Strategic Studies of public policy, 7(25), 53-72. [In Persian]
Afshani, S., & Shiri-Mohammadbad, H. (2020). Evaluation of Benefactors and Key Informed People of Yazd Province on Operational Strategies for Utilizing Social Capacities for Sustainable Management of Water Resources. Community Development (Rural and Urban), 12(1), 305-331. [In Persian]
Asadollahzadeh Mousavi, M. (2011). Study of social factors affecting water consumption patterns in the city of Babol, [Master's thesis, Babolsar: University of Mazandaran]. [In Persian]
Amotaghi, M., & Faeghi, S. (2024). Identification of behavioral components of water literacy from the perspective of institutional stakeholders and key informants in the agricultural sector: A case study of the Agricultural Jihad organization in Qarchak County, Iran. Technical Stertegies in Water System, 2(3), 233-257. [In Persian]
Attride–Stirling, J. (2001) "Thematic Networks: an Analytic Tool for Qualitative Research", Qualitative Research, 1(3), 385-405.
Babaee, O., & Alijani, B. (2013). Spatial Analysis of Long Duration Droughts in Iran. Physical Geography Research, 45(3), 1-12. [In Persian]
Behboudi, D., & Ghorbani, F. (2023). Analyzing the leverage points of qualitative system dynamic model of water governance (Case study: Qarranqu basin). Iran-Water Resources Research, 19(1), 22-45. [In Persian]
Besthenegar, M; Alizadeh, S. (2013). Project Stakeholder Analysis. Publications of the 8th International Project Management Conference, pp.1-6. [In Persian]
Cheshmi, M.; & Ahmadi Seyedabadi, S. (2016). The role of water sociology in water consumption management and water crisis reduction. Iranian Congress of Water and Wastewater Engineering Sciences. University of Tehran. February 2016, 1149. [In Persian]
Cooper, C., & Cockerill, K. (2015). Water Quantity Perceptions in Northwestern North Carolina: Comparing college student and public survey responses. Southwest. Geogr, 55: 386–399.
Daneshmehr, H. (2023). Loss of Indigenous development Capacities in Kurdistan Province (Presentation of Grounded Theory in Water Resources Management). Community Development (Rural and Urban), 15(1), 117-133. [In Persian]
Daneshmehr, H., Ahmadrash, R., & Karimi, A. (2019). Perceptional Understanding by Local Elites and People around the Zab River’s Water Transfer to Urumieh Lake. Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 8(1), 1-32. [In Persian]
Defries, R., & Nagendra, H. (2017). Ecosystem management as a wicked problem. Science, 356: 265–270.
Eghbali, J., Kalantari, K., Asadi, A., & javid, M. J. (2020). Water Stakeholders and Institution Analysis for Sustainability of Agricultural Water Resources (Case Study Zayandehrud Catchment Area). Iranian Journal of Soil and Water Research, 51(9), 2365-2378. [In Persian]
Evans, E. N. (1992). Liberation theology, empowerment theory and social work practice with the oppressed. International Social Work, 35, 135-147.
Faeghi, S. & Navabakhsh, M. (2016). Semantic context of cultural consequences of drought and zayandehrud drought (with an emphasis on the cultural identity of Isfahan citizens), Journal of Iranian Social Development Studies, 8 (4) 35–59.
Fazeli, M. (2018). Working Group and Brainstorming Session on Promoting Water Knowledge and Literacy. Retrieved from http://wnn.wrm.ir/SC.php?type=component_sections&id=101&sid=30425. [In Persian]
Hawke, S.M. (2012). Water literacy: Another wise, active and cross-cultural approach to pedagogy, sustainability and human rights. Continuum, 26: 235–247.
Iman, M.T, & Noshadi, M. R. (2011). Qualitative Content Analysis, Research Quarterly, 3 (2): 15-44. [In Persian]
Jamshidi, S., & Dehghani, H. (2021). Water Literacy Evaluation in Urban Society (Case study: Isfahan City). Journal of Environmental Studies, 46(4), 683-702. [In Persian]
Kashi Nahanji, V. (2011). Health Literacy in Schools, Tehran: Kebatdar, (1st edition, Vol. 1). [In Persian]
Laport ،E ،Ariganello ،S ،Samples ،A & Diana ،J. (2013). Water Literacy. The Michigan Department of Environmental Quality.
Lockwood, M., Davidson, J., Curtis, A., Stratford, E., & Griffith, R. (2010). Governance principles for natural resource management. Society and Natural Resources, 23(10), 986-1001.
Luyet, V., Schlaepfer, R., Parlange, M. B., & Buttler, A. (2012). A framework to implement stakeholder participation in environmental projects. Journal of environmental management, 111: 213-219.
Madani, K. (2014). Water management in Iran: what is causing the looming crisis? Journal of Environmental Studies and Sciences, 4, 315–328. [In Persian]
Mehr News Agency. (2015). the contribution of Qarchaki farmers to the tables of the people of the capital: Mehr News Agency: No. 2587188. Available at https://B2n.ir/d67431. [In Persian]
Mohammadpour, A. (2013). Beyond: Philosophical and Practical Foundations of Integrated Research Method in Behavioral Sciences, Tehran: Sociologists Publications. [In Persian]
Nascimento, L.C.N., Souza, T.V., Oliveira, I.C.S., Moraes JRMM., Aguiar R.C.B., & Silva, L.F. (2018). Theoretical saturation in qualitative research: an experience report in interview with schoolchildren. Rev Bras Enferm [Internet].71(1):228-33.
Ningi, T., Taruvinga, A., Zhou, L., & Ngarava, S. (2022). Determinants of water security for rural households: Empirical evidence from Melani and Hamburg communities, Eastern Cape, South Africa. South African Journal for Science and Technology, 40(1), 37-49.
Nkiaka, E. (2022). Exploring the socioeconomic determinants of water security in developing regions. Water Policy, 24(4), 608-625.
Razzaghi Borkhani, F., Azizi Khalkheili, T., & Barati, A. (2024). Analysing the most Important Variables Affecting Agricultural Water Security in Mazandaran Province. Journal of Agricultural Economics and Development, 38(3), 294-279. [In Persian]
Saldena, J. (2016). The Coding Manual for Qualitative Researchers, (translated by Abdullah Gaviyan), Tehran: Scientific and Cultural Publications. [In Persian]
Tatar, M., Papzan, A., & Ahmadvand, M. (2018). Agricultural Water Conflict Management in Gawshan Basin: Solutions Based on Cooperation Strategy. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 14(1), 91-111. [In Persian]
Wood, G.V. (2014). Water literacy and citizenship: education for sustainable domestic wateruse in the East Midlands. [PhD thesis, University of Nottingham. Access from the University of Nottingham repository:http://eprints.nottingham.ac.uk/14328/1/G.Wood-_eThesis.pdf.]
Zahedinia, S.h.; Shahbazi, A.; & Veisi, H. (2014). Water literacy, the foundation of optimal water management in Iran, National Conference on Water, Humans, Land, Governmental and Public Organizations and Centers, Volume 1, pp. 1-7. [In Persian]
Zarabi, E., & FaridTehrani, S. (2009). Participatory Approach in Renovation and Rehabilitation of Deteriorated Urban Fabrics. Armanshahr Architecture & Urban Development Journal, 2, 39-46. [In Persian]
