تحلیل نقش سیاست خارجی توسعه گرا در ارتقا وزن ژئوپلیتیکی کشورها (با تاکید بر نقش سیاست‌خارجی ترکیه در قفقاز جنوبی)
الموضوعات : Geopolitic
کیومرث یزدانپناه درو
1
,
ریباز قربانی نژاد
2
,
سیامک عباسی
3
1 - استادیار دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران
2 - گروه آموزشی جغرافیا، دانشکده ادبیات و عاوم انسانی ، واحد علوم و تحقیقات تهران
3 - گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقیقات تهران
الکلمات المفتاحية: سیاست خارجی, دولت توسعه گرا, وزن ژئوپلیتیکی, ترکیه,
ملخص المقالة :
چکیده
هدف پژوهش حاضر، تحلیل نقش سیاست‌خارجی توسعهگرا در ارتقاء وزن ژئوپلیتیکی کشورها (با تاکید بر سیاست‌خارجی ترکیه در قفقاز جنوبی) بود. پژوهش حاضر از نوع مطالعات توسعه‌ای کاربردی است که با رویکرد توصیفی - تحلیلی و با روش سندپژوهی در چارچوب نظریۀ دولت توسعهگرا تدوین شده است. جامعه آماری پژوهش از میان صاحب نظران و فعالان دفاعی- امنیتی- سیاسی کشور می‌باشد که شامل نیروهای مسلح- سازمان‌های کشوری- دانشگاه‌ها و مجموعه‌های مرتبط می‌باشد که 11 نفر به صورت هدفمند برای مصاحبه‌های کیفی در مورد موضوع تحقیق انتخاب شدند به منظور جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از روش کتابخانه‌ای، شامل بررسی اسناد و مدارک، گزارش‌های مستند، مقاله‌های علمی معتبر (بازه زمانی 1990 تا 2024)، و وب سایت‌های معتبر در زمینه موضوع پژوهش و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. بعد ازاین که از طریق مطالعه ادبیات نظری پژوهش سوال‌های مصاحبه تدوین شد، قبل ازانجام مصاحبه، مصاحبه شوندگان ازطریق نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی مشخص گردیدند و در این میان کسانی که دارای تجربه بیشتر در رابطه با موضوع پژوهش بودند انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌‌های کیفی از تحلیل محتوای کیفی استقرایی بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که سیاست‌خارجی توسعهگرا در ارتقاء جایگاه ژئوپلیتیکی منطقه ای و فرا منطقه ای ترکیه در منطقه قفقاز جنوبی در سه حیطه سیاسی- امنیتی، اجتماعی و اقتصادی می‌تواند تاثیرگذار باشد نتایج همچنین نشان داد که سیاست‌خارجی توسعهگرا در مدیریت بحران‌های ژئوپلیتیکی فرا منطقه ای ترکیه در منطقه قفقاز جنوبی در سه حیطه بحران سیاسی- امنیتی، بحران اجتماعی و بحران اقتصادی می تواند تاثیرگذار باشد.
منابع
احمدی، حمید (1400). نگاه به غرب در سیاست خارجی ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه. نشریه حقوق ملل. 12(33). 928-899
اسلامیان، مجتبی، حبیبی، رحمان (1399). اقتصاد سیاسی در سیاست خارجی ج.ا.ایران؛ با تأکید بر سیاست خارجی دولت توسعه گرا. فصلنامه روابط خارجی. 12(2).365-337
افشردي، محمدحسین(1381). ژئوپلیتیک قفقاز و سیاست خارجی جمهوري اسلامی ایران، تهران، انتشارات فرهنگ و مطالعات نظامی.
امیدی، علی؛ قلمکاری، آرمین(1398). تحليل رابطه سياست خارجي توسعه گرايانه بر پيشرفت اقتصادي ترکيه. دوفصلنامه مطالعات اقتصاد سياسي بين الملل. 2(1). 33-1
آجورلو، محمد؛ رامز، محمودی(1392). تأثیر ژئوپلیتیک ترکیه بر سیاست خارجی دولت اسلام گرای عدالت و توسعه. نشریه آفاق امنیت. 21(5). 212-181
دانش نیا، فرهاد(1391). دیپلماسی اقتصادي و سیاست خارجی توسعه گرا؛ ابزارهاي موفقیت راهبرد توسعه اي ج.ا.ا. در اقتصاد جهانی.
دبیری، علی اکبر؛ حافظ نیا، محمدرضا؛ صفوی، سید یحیی(1396). ارزیابی متغییرهای ژئوپلیتیک مؤثر در شکلگیری و فعالیت گروههای تروریستی مطالعه موردی: مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان . مجله پژوهش های جغرافیای سیاسی. 2(2). 30-1
ذوقی بارانی، کاظم، روح الله قادری کنگاوری و محمدرضا فراتی(1390) تحلیل ژئوپلیتیک سوریه: بستری برای تدوین سیاست خارجی ایران در جنوب غرب آسیا »، مجله سیاست دفاعی، س 20 ، ش 7
صیادی، هادی؛ سنایی، اردشیر(1397). عوامل ژئوپلیتیک تأثیرگذار بر تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق با تأکید بر روسیه بین سال های 1991 -2016. فصلنامه مطالعات روابط بین الملل،10(39). 117-83
عبدی، عطالله؛ کریمی پور، یدالله؛ فرجی راد، عبدالرضا(1400). تحليل ژئوپليتيکي روابط ايران و ترکيه در دوره حزب عدالت و توسعه. فصلنامه ژئوپلیتیک. 17(1). 56-19
عطایی، فرهاد، حسن شکاری و حمیدرضا عزیزی(1391). سیاست خارجی دولت عدالت و توسعه ترکیه در منطقه قفقاز جنوبی »، فصلنامه راهبرد، (21). 63
غلامعلی، سلیمانی؛ رضاپور، دانیال؛ فاضلی، سامان(1398). بررسی تطبیقی سیاست خارجی کمالیستها و پساکمالیستها در جمهوری ترکیه. پژوهش های سیاسی جهان اسلام. 9(2). 241-215.
فلاحت پیشه، (1394). سیاست خارجی ترکیه در قفقاز جنوبی و منافع ایران و روسیه. فصلنامه پژوهشهاي راهبردي سیاست. 3(12). 60-37
فلاحی، احسان، شفیعی، نوذر(1400). بازخوانی جایگاه سیاست خارجی توسعهگرا در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان. 9(1). 25-1
فولکاوسکی، مسیح(1388). بازی ترکیه در قفقاز ترجمه آیت الله مرادی، ایراس. دوماهنامه تحولات ایران و اوراسیا. شماره 25
قالیباف، محمدباقر، سید محمد یعقوبی و ابوالقاسم محمودی(1393) تبیین ژئوپلیتیکی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس مبتنی بر انرژی های فسیلی ، فصلنامه ژئوپلیتیک، 10(3)
کاکایی، سیامک؛ دهقانی، سید جلال(1400). سیاست ترکیه در مناقشۀ قره باغ. فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. 27(115). 122-97
کالجی، شهرام(1388). تأمل بر دلایل و پیامدهای احیای روابط ارمنستان و ترکیه. مجله گزارش، 3(21).
لاهوتیان، علی(1395). دولت توسعهگرا و آیندۀ آن در فرايند جهانی شدن. فصلنامه سیاست نامه علم و فناوری. 6(4). 12-1
مصلی نژاد، عباس؛ اکبری، سمانه(1391). نقش دولت در توسعه اقتصادي ترکیه در سه دهه اخیر. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران . 4(2).27-1
موثقی، احمد؛ علی زاده، شیوا(1393). سیاست خازجی توسعه گرای ترکیه در دورة حزب عدالت و توسعه: مورد قفقاز. مطالعات اوراسیای مرکزی. 7(2). 393-375
یزدانی، عنایت الله، مجتبی تویسرکانی و سوسن مرادی (1386). تبیین ژئوپلیتیکی رقابت قدرت مطالعه موردی: اوراسیای مرکزی در بازی بزرگ جدید »، فصلنامه ژئوپلیتیک،3(3).
Aras, Bulent (2010) , “Making Sense of Strategic Depth in Turkey’s Foreign Policy in a Changing World , International Conference, University of Oxford(South East European Studies at Oxford), 30 April, 2 May .
Cohen , Ariel (2013),” Obama’s Best Friend? The Alarming Evolution of US-Turkish Relations”, Mideast Security and Policy Studies, No. 100 , May.
Dogan, Erhan (2014) “Continuity and Change in Turkish Foreign Policy During the JDP”, Strategic Review, No 7
Evans, P. & Heller, P. (2013). Human Development, State Transformation and the Politics of the Developmental State, Chapter 37 in The Oxford Hand book of Transformations of the State. Edited by Leibfried Stephan& et al, Oxford: Oxford University Press.
Kaya, M.K, (2009), “The Eastern Dimiension in Turkish Foreign Policy Grows” , Turkish Analyst, VOL.2, NO. 18
Nas, Tevfik, (2008), Tracing the Economic Transformation of Turkey from the 1920s to EU accession, Leiden: Martinus Nijhoff Publishers.
Oktem, Kerem, (2011), Angry Nation: Turkey since 1989, London: Zedbooks
