نقش میانجی هوش هیجانی در رابطه بین ذهن‌آگاهی و بهزیستی ذهنی معلمان دوره ابتدایی احسان یوسفی / علی یوسفی
الموضوعات : Health Sciences and Psychology
1 - دانشکده روانشناسی دانشگاه آزاد
2 - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران
الکلمات المفتاحية: ذهن‌آگاهی, هوش هیجانی, بهزیستی ذهنی, معلمان آموزش ابتدایی,
ملخص المقالة :
اهداف
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی هوش هیجانی در رابطه بین ذهن‌آگاهی و بهزیستی ذهنی در بین معلمان دوره ابتدایی شهرستان بیلهسوار انجام گرفت.
مواد و روش‌ها
این پژوهش از نوع همبستگی بر اساس مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماري اين مطالعه را معلمان مدارس دوره ابتدایی شهرستان بیلهسوار تشكيل مي دادند که تعداد آنها در سال تحصيلي 1404-1403، مشتمل بر 134 نفر بودند. با استفاده از فرمول کوکران حداقل حجم نمونه لازم 99 نفر برآورد شد و انتخاب نمونه با روش نمونهگیری تصادفی ساده انجام گرفت. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل سه پرسشنامه استاندارد برای سنجش ذهن‌آگاهی، هوش هیجانی و بهزیستی ذهنی بود. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار PLS-SEM تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها
نتایج نشان داد که ضریب مسیر مستقیم ذهن‌آگاهی به بهزیستی ذهنی برابر با 51/0 است. مقدار آماره تی برابر با 77/5 است که از عدد 96/1 بیشتر است. بنابراین ضریب مسیر فوق در سطح اطمینان 95 درصد معنادار است. همچنین، ضریب مسیرغیرمستقیم ذهن آگاهی به بهزیستی ذهنی برابر با 27/0 است. مقدار آماره تی برابر با 03/4 است که از عدد 96/1 بیشتر است. ضریب مسیر فوق در سطح اطمینان 95 درصد معنادار است، لذا نقش میانجی هوش هیجانی در رابطه بین ذهن آگاهی و بهزیستی ذهنی تأیید میشود.
نتیجهگیری یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که هوش هیجانی به‌عنوان یک متغیر میانجی، نقشی کلیدی در افزایش تأثیر ذهن‌آگاهی بر بهزیستی ذهنی ایفا می‌کند. ذهن‌آگاهی با تقویت مهارت‌های هوش هیجانی، به افراد کمک می‌کند تا در برابر چالش‌ها و موقعیت‌های استرس‌زا واکنش‌های سازگارتر و مؤثرتری داشته باشند. برای کاربرد عملی، پیشنهاد میشود که سازمان‌های آموزشی و مدارس برنامه‌های کارگاهی و آموزشی در زمینه ذهن‌آگاهی و هوش هیجانی برگزار کنند.
افشاری، علی و فتحی، پریسا (1403). بررسی رابطه بین حس انسجام و ذهن آگاهی با رضایت شغلی: نقش میانجی هوش هیجانی. مجله مشاوره شغلی و سازمانی، 36(3)، 139- 154.
پهلوانی، زهره و جوکار، بهرام. (1402). رابطه ذهن آگاهی با شادی و پیشرفت تحصیلی: نقش میانجی شناوری تحصیلی. مجله علمی پژوهش در مدرسه و آموزش مجازی، 10(3)، 75-90.
حبیب پور، کرم. (1401). رزيابي وضعيت بهزيستي ذهني در بين جوانان ايرانيان. مجله علمي پژوهشي رفاه اجتماعي، 22(86)، 53-10.
رضائی، غزال (1401) بررسی اثربخشی مشاوره به شیوه ذهن آگاهی بر هوش هیجانی و سلامت روان زنان. مجله پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش. 47(2)، 209-200.
قمری، محمد؛ قاسمزاده، عظیم و حسینیان، سیمین. (1401). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر اضطراب و بهزیستی روانشناختی دانشجویان. مجله علمی راهبردهای آموزشی، 14(1)، 77-87.
Baer, R. A., Smith, G. T., Hopkins, J., Krietemeyer, J., & Toney, L. (2006). Using self-report assessment methods to explore facets of mindfulness. Assessment, 13(1), 27-45. https://doi.org/10.1177/1073191105283504
Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicometha, 18 (Suppl.), 13–25. doi:10.3390/ijerph17218212
Cheng, X., Ma, Y., Li, J., Cai, Y., Li, L., & Zhang, J. (2020). Mindfulness and psychological distress in kindergarten teachers: The mediating role of emotional intelligence. International journal of environmental research and public health, 17(21), 8212. https://doi.org/10.3390/ijerph17218212
Chin, W. W., Marcolin, B. L., & Newsted, P. R. (2003). A partial least squares latent variable modeling approach for measuring interaction effects: Results from a Monte Carlo simulation study and an electronic-mail emotion/adoption study. Information systems research, 14(2), 189-217. https://doi.org/10.1287/isre.14.2.189.16018
Diener, E., Heintzelman, S. J., Kushlev, K., Tay, L., Wirtz, D., Lutes, L. D., & Oishi, S. (2017). Findings all psychologists should know from the new science on subjective well-being. Canadian Psychology/psychologie canadienne, 58(2), 87. http://dx.doi.org/10.1037/cap0000063
Erus, S. M., & Deniz, M. E. (2020). The mediating role of emotional intelligence and marital adjustment in the relationship between mindfulness in marriage and subjective well-being. Pegem Journal of Education and Instruction, 10(2), https://doi.org/10.14527/pegegog.2020.011
Fan, L., & Cui, F. (2024). Mindfulness, self-efficacy, and self-regulation as predictors of psychological well-being in EFL learners. Frontiers in Psychology, 15, 1332002. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1332002
Foster B, Lomas J, Downey L and Stough C (2018) Does Emotional Intelligence Mediate the Relation Between Mindfulness and Anxiety and Depression in Adolescents? Front. Psychol. 9:2463. doi: https://10.3389/fpsyg.2018.02463
Ghamari M, Ghasemzadeh A, Hosseinian S. (2022). The Effectiveness of Mindfulness Training on Students' Anxiety and Psychological Well-being. Educ Strategy Med Sci, 14 (1) :77-87 URL: http://edcbmj.ir/article-1-2134-fa.html
Griebel, C. (2015). Emotional intelligence as a mediator in the relationship between mindfulness and subjective well-being. Unpublished doctorate dissertation, Eastern Illinois University, Illinois.
Habibpour, K. (2022). Assessment of the state of mental well-being among Iranian youth. Social Welfare Scientific Research Quarterly, 22(86), 53-10. https://doi.org/10.32598/refahj.22.86.622.2
Hair, J., Hollingsworth, C. L., Randolph, A. B., & Chong, A. Y. L. (2017). An updated and expanded assessment of PLS-SEM in information systems research. Industrial management & data systems, 117(3), 442-458. https://doi.org/10.1108/IMDS-04-2016-0130
Hidalgo-Fuentes, S., Martínez-Álvarez, I., Sospedra-Baeza, M. J., Martí-Vilar, M., Merino-Soto, C., & Toledano-Toledano, F. (2024, March). Emotional Intelligence and Perceived Social Support: Its Relationship with Subjective Well-Being. In Healthcare (Vol. 12, No. 6, p. 634). MDPI. https://doi.org/10.3390/healthcare12060634
Huang, J., Shi, H., & Liu, W. (2018). Emotional intelligence and subjective well-being: Altruistic behavior as a mediator. Social Behavior and Personality: an international journal, 46(5), 749-758. DOI: https://doi.org/10.2224/sbp.6762
Jennings, P. A., & Greenberg, M. T. (2019). The prosocial classroom: Teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes. Review of Educational Research, 79(1), 491-525. https://doi.org/10.3102/0034654308325693
Kabat-Zinn, J. (1982). An outpatient program in behavioral medicine for chronic pain patients based on the practice of mindfulness meditation: Theoretical considerations and preliminary results. General hospital psychiatry, 4(1), 33-47. https://doi.org/10.1016/0163-8343(82)90026-3
Keyes, C. L., & Magyar-Moe, J. L. (2003). The measurement and utility of adult subjective well-being. https://doi.org/10.1037/10612-026
Khan V, Imani S, Shokri O, Alizadehgoradel J. (2022). Modeling the Causal Relationships of Resilience and Mindfulness with Subjective Well-being in Individuals with Substance Use Disorder: The Mediating Role of Emotion Regulation. Etiadpajohi. 16 (65) :121-148. https://doi.org/10.52547/etiadpajohi.16.65.121
Li, Y., and Zhang, H. (2021). A study on the relations among work pressure, emotional intelligence, and subjective well-being of kindergarten teachers. Rev. Cercetare Si Interventie Soc. 73, 22–33.
Liu, G., Isbell, L. M., & Leidner, B. (2021). Quiet ego and subjective well-being: The role of emotional intelligence and mindfulness. Journal of Happiness Studies, 22, 2599-2619. https://doi.org/10.1007/s10902-020-00331-8
Padhy, M., Hariharan, M., Angiel, P. R., Kavya, C., & Monteiro, S. R. (2022). Role of mindfulness in well-being: mediating effect of emotion regulation. International Journal of Happiness and Development, 7(4), 354-366. https://doi.org/10.1504/IJHD.2022.128032
Pahlavani, Z. & Jokar, B. (2023). The relationship between mindfulness and happiness and academic achievement: The mediating role of academic fluency. Journal of Research in Online and Virtual Learning, 10(3), 75-90 .DOI: https://doi.org/10.30473/etl.2023.59992.3560
Pan, B., Fan, S., Wang, Y., & Li, Y. (2022). The relationship between trait mindfulness and subjective wellbeing of kindergarten teachers: the sequential mediating role of emotional intelligence and self-efficacy. Frontiers in psychology, 13, 973103. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.973103
Rahm, T., and Heise, E. (2019). Teaching happiness to teachers - development and evaluation of a training in subjective well-being. Front. Psychol. 10:2703. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02703
Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, cognition and personality, 9(3), 185-211. https://doi.org/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG
Schutte, N. S., & Malouff, J. M. (2011). Emotional intelligence mediates the relationship between mindfulness and subjective well-being. Personality and individual differences, 50(7), 1116-1119. https://doi.org/10.1016/j.paid.2011.01.037
Sha, J., Tang, T., Shu, H., He, K., & Shen, S. (2022). Emotional intelligence, emotional regulation strategies, and subjective well-being among university teachers: A moderated mediation analysis. Frontiers in Psychology, 12, 811260. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.811260
Teal, C., Downey, L. A., Lomas, J. E., Ford, T. C., Bunnett, E. R., and Stough, C. (2018). The role of dispositional mindfulness and emotional intelligence in adolescent males. Mindfulness 1–9. https://doi.org/10.1007/s12671-018-0962-8
Tenenhaus, M., Vinzi, V. E., Chatelin, Y. M., & Lauro, C. (2005). PLS path modeling. Computational statistics & data analysis, 48(1), 159-205. https://doi.org/10.1016/j.csda.2004.03.005
Wetzels, M., Odekerken-Schröder, G., & Van Oppen, C. (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration. MIS quarterly, 177-195. https://doi.org/10.2307/20650284.
